|
|
KMS |
suːrumdə.
|
|
|
|
äːran čahi wättowɨn man paːralguzaŋ peːmɨmbɨlʼewlʼe peːkʼkʼelanni.
|
|
|
|
aːrɨt kən ässan nʼürr.
|
|
|
|
aːmdɨs nɨtʼän nʼürrɨn qɨɣɨn pellɨgɨdi kwärgə.
|
|
|
|
nʼürrɨn tʼiːppeɣɨn attuzattə nʼünʼöka maːdɨla qajdaka äːdi.
|
|
|
|
a taːdɨbɨlʼe, qwej paŋgoɣɨn tʼeːɣazumbɨzan müːdučutäːɣan panalbɨs (omətindi maːt) nunmat.
|
|
|
|
qwäːdɨpilʼej qaɣɨn meŋnanna ündɨzäːw qotti qum.
|
|
|
|
čora poːɣannä čaːnǯiŋ oralbɨlʼe čüːrəndə man tinnuwɨndi lʼäɣaw, nimdə täːbɨn Wasilij Iwanowičʼ.
|
|
|
|
poːkkuːɣondə irannan ɨːdɨs tamɣat taqqəlbədi puːna.
|
|
|
|
assə qoːnǯirlʼe me täpse miːttɨzoː äːdan qöːndə.
|
|
|
|
uːttarəzoː niːgu.
|
|
|
|
kuːndə Wasilij Iwanowičʼ laːɣɨse predsedatʼelʼn kalxozan, a nänno qwäːndɨguwlʼewlʼe qwannä peːnsində.
|
|
|
|
küːdəkundi qum äːkkus.
|
|
|
|
ondə iːlɨsandə äːkkus okkɨzaŋɨn matʼtʼöɣɨn üːdən krajɣɨn.
|
|
|
|
üːdəmɨɣɨn man kɨkkɨzaŋ säːrgu Wasilij Iwanɨčʼennɨ maːtqɨndə, täpse kɨkkɨzaŋ uttowɨn qättɨɣu.
|
|
|
|
pozuŋ täp mazɨŋ soːɣandiŋ: “tan assə äːwɨlǯimbal Pödarɨm?”
|
|
|
|
soːɣandittä Wasilʼij Iwanɨčʼen pozuŋ ässan.
|
|
|
|
täp mazɨŋ tiːwaŋnɨŋ.
|
|
|
|
man assə äːwɨlǯaw Pödaram.
|
|
|
|
man täːbɨm i qoːnǯersaw sɨsarum poɣɨndə moːɣoːnä, okkə poːɣɨndə uːkkon (müːdən) müːdəɣɨn.
|
|
|
|
Pöːtar laːɣɨs mexanniguumbɨkus.
|
|
|
|
illɨkus me äːtoɣɨnɨt.
|
|
|
|
äːssan täbänni naːr sarum pottə.
|
|
|
|
qraj tibiqüː üčʼela soːŋ tinnewɨzattə pirg qum wärrɣə säːɣə puːlboze uttoɣɨndə.
|
|
|
|
soːrundi paːm üčʼelan pan sänɣandə Pödar talǯikuzɨt küːɣon, qaːɣə palʼdükus matʼtʼöndə.
|
|
|
|
ass okkə qamban Pödar iːkuzɨt mezowɨt ondəzimdɨze suːrujgu piːkoj paːŋgondə.
|
|
|
|
aːduŋ, nadə äːssan assə kundoqɨn.
|
|
|
|
čoppäri iːkuttäj ireɣɨndə, qaːɣä me kɨm tʼükuzot, äːdanni aːtomnä mašina säːɣə ämka.
|
|
|
|
säɣə ämka puːɨt kɨm, uttəreŋ kəːlǯə messe.
|
|
|
|
nitʼätqɨnnä čanǯiŋ tiːbiqum kimnastʼörkaze.
|
|
|
|
pitǯembədi oːlat poːlʼdümbɨs tʼeːleɣɨnnä.
|
|
|
|
“qajɣɨn tänan tämdɨ kɨɣan eːan korr čwäče,” – soːɣondiŋ täp.
|
|
|
|
“aːdulǯeː.”
|
|
|
|
me wärɣə üčʼela üːtɨlʼdʼöt wättə sündʼewɨn uːkonnä mašinan.
|
|
|
|
warɣə korr čwäčoɣɨn kɨn krajɣɨn me uttɨrot.
|
|
|
|
albe taw quːnnana ässan mašinaɣɨn šɨttə qum.
|
|
|
|
“taw üdi čwäči korr?”
|
|
|
|
me paldʼüruzot oːlɨn.
|
|
|
|
“a tida čaǯik (čaːčat) qottä.”
|
|
|
|
“äːdɨlǯalɨt üčʼela.”
|
|
|
|
šafʼor mašinaɣə, assə qwändɨgaj qum, tüan meɣanɨt.
|
|
|
|
pisselʼe meɣanɨt miɣɨt kanfetɨn dʼär.
|
|
|
|
qottä čaːǯilʼe me aːrumnot toː čora ponda.
|
|
|
|
qum qämdaka iːɣat, qwännɨ qäːn mačondə.
|
|
|
|
“qaj nʼäkkɨlbɨndal?
|
|
|
|
qwäl qwänǯiŋ,” – qaːranʼnʼe pitǯembədi qum.
|
|
|
|
šofer uːdondɨze paldʼölǯit.
|
|
|
|
qaimdaka tʼätǯit kɨndə.
|
|
|
|
tümbədi quːla iːɣattə uttoɣɨndə quːjalam i manǯimbattə (oldɨmbattə manǯimbɨgu) ütte.
|
|
|
|
poːzuŋ qä lakonnɨŋ.
|
|
|
|
üt paːba innä wäzɨŋ.
|
|
|
|
me aːnɨŋ assə qaːrɨnʼäŋ.
|
|
|
|
pon moːla pitturulʼe oːlduŋ.
|
|
|
|
poːsaj mɨɣɨnnä čanǯiŋ Pöːdar tʼüːlɨsej uːdan.
|
|
|
|
täp tüːwan (midɨŋ) qän maːčondə, uttäreŋ i soːɣundeŋ: “qaiŋo nadɨm membalt?”
|
|
|
|
okkɨr tibiqumgɨnnä, assə qwändɨgaj aw mɨlanannä, kɨgɨs qätku Pöːdarɨnnɨ.
|
|
|
|
piǯembedi oːli qum iːɣət täbam uːttowɨndo i täppɨla mendaːdi Pödaram.
|
|
|
|
Pödar qännɨt ondə äːǯimdə.
|
|
|
|
na qum piːɣelǯiŋ i qaːuka qwäŋɣɨn miːdɨŋ Pödarni.
|
|
|
|
täp äːsan okkə piːrən Pödarse.
|
|
|
|
assə kundə täpqi manǯimbɨzaɣə nʼäɣɨndɨ.
|
|
|
|
näːnnä pitǯembədi oːlɨ qum qännɨt qanda äːǯɨm koːdomdä man assə toːlguksaw.
|
|
|
|
Pʼödar assə kundə qujɣaŋ äss.
|
|
|
|
nänna ärukkaŋ pɨːdɨŋ qäːssɨt: “qaj nildʼi assə soː äːǯi.
|
|
|
|
man assə soːraw kuttɨla sitʼembattə (sitʼäŋbattə) sawetskij wlazim.”
|
|
|
|
“Wiktor Nikolaičʼ,” – kəlʼewlʼe assə qwändigaj qum aran qunni wässänǯilʼe čwäčoɣɨnnä.
|
|
|
|
“poːllot kɛim!”
|
|
|
|
kännɨt Pödarnɨ: “qaj äːrɨmbal?
|
|
|
|
qwäl kɨɣɨn qotʼtʼeŋ.”
|
|
|
|
Pödar qwäŋgɨm meːɣat nʼärnä.
|
|
|
|
pitǯembədi oːlʼi qum aːssannɨt aːrɨt qə (qwäŋgɨm meɣɨt qottä).
|
|
|
|
“kuttɨ bɨ tan assə äːnendə, tan čonǯɨm ɨkkə nʼendʼölgwe, qwälɨm ɨkkə qwatkwä.”
|
|
|
|
čonǯim nendʼölʼewlʼe taŋi üːt quːkuŋ.
|
|
|
|
äːdi qwäl čaǯiŋ iländi üːttə konnä.
|
|
|
|
qwäl iːllɨndi üːtqän okkə mɨɣɨn äkuŋ.
|
|
|
|
quːla quːjaze sottɨqwattə qwelʼi.
|
|
|
|
qoːnnɨŋ soːɣulgut.
|
|
|
|
kussannɨŋ soːɣulʼewlʼe qwälɨm, čoːnǯim qottä üːdəkut.
|
|
|
|
assə üːdəmbədi čonǯə qonnɨŋ qwatkut qwälɨm.
|
|
|
|
“tä tida assə qwänǯalɨt, man qwärenǯaw kalxozniglam.”
|
|
|
|
i Pödar qwännä wättə sündewɨn äːtondə.
|
|
|
|
tüːmbedi quːla tʼäk taqkuluattə i qwannattə.
|
|
|
|
irendə mandəzilʼewlʼe meɣanɨt akol tüːan säːɣə ɛmka.
|
|
|
|
mašinam me qolʼdʼöt kundokqännä i üːttɨlʼdʼöt täbɨn moqqowɨn äːda sündʼewɨn.
|
|
|
|
täp uːttärɨŋ prawlʼenijen qəːɣɨn.
|
|
|
|
tümbadi (quːlaɣɨn) quːlan kottäɣɨn me qoldʼöt na äːdi piːtǯembedi olʼe qum.
|
|
|
|
täpsä äsan aːlbe šɨttə qum.
|
|
|
|
iːɣat ondə siːmdɨze bulgaxterɨm, assə kwändɨgaj pajam i Wasilʼij Iwanɨčʼem i qwannattə Pödarɨn maːttə.
|
|
|
|
šofer ässan naːǯə (okkə naːdi).
|
|
|
|
täp meːɣanɨt assə pizɨsäː.
|
|
|
|
täpla seːrnattə Pödarɨn maːttə.
|
|
|
|
maːdəndə qəːɣɨn oːrɨmbɨzattə wärɣə mukkozaŋ i qweːla.
|
|
|
|
me pannot (padɨlʼdʼöt) mukkozaŋdɨ.
|
|
|
|
Pöːdarn akoškanala nʼüːmbɨzattə.
|
|
|
|
me soːŋ qoːnǯirsot, qaj meːkundattə (metčikundattə) maːtqɨn.
|
|
|
|
quːm paːnnɨt stol baːrɨndə pumagamda i omdɨŋ aːmdɨtäj qoptondə.
|
|
|
|
Pöːdarɨm akoškawɨn assə qoːnǯirsaw.
|
|
|
|
pitǯembədi oːli qum tʼärɨmbɨs miːgu tʼüːlselam, ešo qailamdaka, man assə qosolǯizaw.
|
|
|
|
okkɨr tiːbiqumɣännä miːdɨŋ akoškanandə i čakkɨǯit ondə moɣundɨze wes.
|
|
|
|
maːda qəːɣɨn äsan qotʼtʼe saːtču.
|
|
|
|
aːmdɨlʼe muːkkon taːboɣɨn me qattolguzot qämdə ǯeːnnä toːppɨlam.
|
|
|
|
čaqqäǯembədi moqqä toː qwannä.
|
|
|
|
i meː aːnɨŋ manǯimbɨzot maːttə.
|
|
|
|
na qum maːtqɨn (maːdɨ qɨɣɨn) nɨŋɨs suːrulʼdi paːsse uttoɣɨn.
|
|
|
|
assə aːdälǯis wäːrɣɨŋ tʼüːronʼnʼe Pödarɨn näɣunʼät.
|
|
|
|
pitǯembɨdi oːli qum assə üŋulʼǯimbɨlʼe tʼüːrənni soːɣɨndʼiŋ: “qaiŋgo tä oralbalɨt qandɨbi tʼüːlseːn porrum ondɨnnan?”
|
|
|
|
“kuldʼi tʼüːləseː,” – soːɣändiŋ parkutändə powwe Pödarin (assə ündudindɨ qum).
|
|
|
|
assə äːdɨlǯikutänmɨn lakčilʼdiŋ muːkkon mola.
|
|
|
|
i man lʼäɣaw Lʼöngaw čäčoldiŋ qwändɨgaj čegɨmbɨdi saːtčundə.
|
|
|
|
ünduŋ täbɨn qaːrɨt.
|
|
|
|
pitǯembədi oːlɨ qum midäldiŋ akoškan aŋdə, manǯean poːnä.
|
|
|
|
“aː!
|
|
|
|
tä!
|
|
|
|
kanan kudʼäla!
|
|
|
|
toː tämnä!”
|
|
|
|
me üttəldeɣonnot kuːtti kuːtʼa.
|
|
|
|
čʼaso kundə mašina qwanba i qwändɨbat ondə simdɨze Pödaram.
|
|
|
|
nʼärnäj tʼeːllandɨze wes qraɣan čeːnčuzattə Pʼödɨrɨn dʼät.
|
|
|
|
okkɨrɨŋ üːdomɨɣɨn me ündəzezot, kundar ojow Gruša, maːt kuːdi qaimba qwezi baron äːdän krajɣɨn, čeːnɨčus oːndä sasedkandɨni, assɨ soː tʼüːmbədi pajanni Fedosjanni: “kweːdu wlastinnɨ čaːǯizandə, täbəm i iːattə.”
|
|
|
|
“sitʼeptɨmba täp,” – nɨk kässɨt Lʼönʼga.
|
|
|
|
“qwällo, kätqɨllo Wasilij Iwanɨčʼennɨ,” – kännaw man.
|
|
|
|
me qätkɨnot kundar ässan kɨn krajɣɨn.
|
|
|
|
šɨdəmdälǯi dʼeːl Wasilij Iwanɨčʼ qwassä, tʼärzattə qal Maskwanda.
|
|
|
|
tʼäːk man qwässaŋ kundoqtə taw čwečilaɣɨnna.
|
|
|
|
a taːɣɨn äːzuŋ müːdə.
|
|
|
|
kundə man assə ündədisaw taw ädɨlaŋgo, Wasilʼij Iwanɨčʼeŋgo, Pöːdarɨŋgo (Pʼödarɨn dʼät).
|
|
|
|
tüːsaŋ taw äːtondə müdan mandəziːlʼewlʼe assə qotʼtʼi pon.
|
|
|
|
Wasilinannɨ man ündədizaw Pʼödarɨm üːdambɨzattə qaːmban tättə saːrum okkɨrqwej pon.
|
|
|
|
iːllɨgu qraːɣɨn assə kuːralǯikuzattɨ.
|
|
|
|
täp qwässä kuːda Wolokolamskqɨndə ondə pajanda quːlandanni.
|
|
|
|
qaj ässan täpse nʼärnä, kuttɨna assɨ tinnäwäzɨt.
|
|
|
|
äran man tʼükkuzaŋ qraːndə palʼdʼüldegu tʼüːlsen tinnäwɨs üːčʼej palʼdʼütäj čwäčim.
|
|
|
|
Wasilʼij Iwanɨčʼ küːdɨŋ nüːrɨmbɨkuzɨt Pʼöːdarɨŋgo.
|
|
|
|
poːɣonnɨ poːttä me täbɨŋgo qaːɣə qaːɣə nüːrɨmbɨkuzoː (čeːnčikuzoː).
|
|
|
|
iran qättäj äːǯit mazɨŋ kuːralǯit täːrbɨgu.
|
|
|
|
man qosolǯaw, Wasilʼij Iwanɨčʼennɨ tinnäwɨs eŋ qajdaka sändɨ Pʼödarɨn nawɨn.
|
|
|
|
me oːmdɨlʼdeːo qwen šɨttən taːbi salǯondə.
|
|
|
|
ira assə qaːlumbɨlʼe qätkuzɨt.
|
|
|
|
täp iːɣat taːmqaɣɨnnä paːrɨmbɨdi nʼärɣə qwen tʼäbɨm puːnaɣɨnnä i oːldɨmbat twädɨmbɨlʼe na tʼäbɨm muːnɨlandɨze.
|
|
|
|
“taw poj taːɣɨn tükkus meŋga Pʼödarɨn oːbɨt Olga.
|
|
|
|
täp menan ässan okkɨrɨŋ müːdən uːkon.
|
|
|
|
wot täp mekga qaim kässɨt.
|
|
|
|
küːdɨŋ äːssan Pʼödar, nʼärɣə armində assə iːssattə.
|
|
|
|
äːran müdə tüssan äːtondə.
|
|
|
|
äːtoɣɨnnä kuttə qwänba, a kuttä qaːlɨmbɨs.
|
|
|
|
onändə täːrbek, kuː pajanni nʼünʼokaj üčʼelaze tassudän äːttäɣɨn čaǯigu.
|
|
|
|
tibiquːla äːtoɣɨn äːssadi šɨttəquŋ: Pʼödar i qwändigaj ira.
|
|
|
|
šɨttəqun tapqi wes apsodəm aːduptɨmbɨzadi.
|
|
|
|
sɨːrɨlam, kündilam, konärlam täpqi taŋgɨmbadi matʼtʼöndə.
|
|
|
|
pajamdə Pödar matʼtʼöɣɨn tʼüj maːtqɨn qwädimbat manǯimbɨgu sɨːralaze, konärlaze, kündəlaze.
|
|
|
|
a ondə paːralba.
|
|
|
|
nemizla äːtoɣɨn äːsattə assə kundä.
|
|
|
|
qaɣə täppɨlam qottä taŋgattə i me quːlawɨt tükulʼe oldattə, äːtoɣi quːla wes matʼtʼöndə qwäŋguluattə.
|
|
|
|
a Pödar qaːlɨs äːtoɣɨn.
|
|
|
|
sabɨspat šɨttə tʼüləseːm, abɨstɨt patronam kartʼečʼse, qundar tʼümbunännɨ.”
|
|
|
|
ira nʼegɨčʼeŋ.
|
|
|
|
čwäčoɣɨn üːtɨmba tʼümba laːqqə.
|
|
|
|
meːnduŋ menanna čaːǯizattə sɨrɨla.
|
|
|
|
čačeq lamduka čwečoɣɨnnä nʼäqqännɨt tassudäm.
|
|
|
|
malmɨŋ (okkɨr assə qoːtʼtʼe tʼeːllat) pajan taːɣɨt.
|
|
|
|
“a qaj nʼärnä,” – (lakčaw kujɣaŋ) kännaw man.
|
|
|
|
“nʼärnän quːla ündɨdizattə tʼüːlɨsän muːǯem, nännä ešo okkɨr.
|
|
|
|
me quːlawɨt tüːattə i sailandɨnni assə weːrdɨŋ eattə: nɨŋa äːda.
|
|
|
|
sər baːrɣan ippattə soːmblʼeŋgə qwätpɨdi neːmezla i Pödar.
|
|
|
|
wes rajonɣɨn qaːlɨmba okkə täpəlan äːdə.”
|