[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
[18]
[19]
[20]
[21]
[22]
[23]
[24]
[25]
[26]
[27]
[28]
[29]
[30]
[31]
[32]
[33]
[34]
[35]
[36]
[37]
[38]
[39]
[40]
[41]
[42]
[43]
[44]
[45]
[46]
[47]
[48]
[49]
[50]
[51]
[52]
[53]
[54]
[55]
[56]
[57]
[58]
[59]
[60]
[61]
[62]
[63]
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.001 (001.001) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.002 (001.002) | ||||||||||||
st | сар ӣ′ман[м]тыса нэтырсыңа [нэтырсыты, нэкӓрсы], / kунтак вəттонт тоkталтыңа. / | окнот kанты иматы / тэпып этыkо онты омта. / | ||||||||||||
stl | sar iːman[m]tɨsa nɛtɨrsɨŋa [nɛtɨrsɨtɨ, nɛkärsɨ], / quntak vəttont toqtaltɨŋa. / | oknot qantɨ imatɨ / tɛpɨp ɛtɨqo ontɨ omta. / | ||||||||||||
ts | Sar imantɨsa nɛtɨrsɨtɨ (/nɛkärsɨ)/, kuntak wəttont toqtaltɨŋa/. | Oknot qantɨ imatɨ/ tɛpɨp ɛtɨqo ontɨ omta/. | ||||||||||||
tx | Sar | imantɨsa | nɛtɨrsɨtɨ | (/nɛkärsɨ), | kuntak | wəttont | toqtaltɨŋa. | Oknot | qantɨ | imatɨ | tɛpɨp | ɛtɨqo | ontɨ | |
mb | sar | ima-ntɨ-sa | nɛtɨ-r-sɨ-tɨ | nɛkä-r-sɨ | kuntak | wətto-nt | toqta-ltɨ-ŋa | okno-t | qan-tɨ | ima-tɨ | tɛp-ɨ-p | ɛtɨ-qo | ontɨ | |
mp | caːr | ima-ntɨ-sä | nıːtɨ-r-sɨ-tɨ | nəkɨ-r-sɨ | kuntak | wəttɨ-ntɨ | taqtɨ-ltɨ-ŋɨ | okno-n | qanɨŋ-ntɨ | ima-tɨ | təp-ɨ-m | ətɨ-qo | ontɨ | |
ge | tsar.[NOM] | wife-OBL.3SG-COM | kiss-FRQ-PST-3SG.O | write-FRQ-PST.[3SG.S] | far | road-ILL | dress-TR-CO.[3SG.S] | window-GEN | near-ILL | wife.[NOM]-3SG | (s)he-EP-ACC | wait-INF | ||
gr | царь.[NOM] | жена-OBL.3SG-COM | поцеловать-FRQ-PST-3SG.O | писать-FRQ-PST.[3SG.S] | далеко | дорога-ILL | одеться-TR-CO.[3SG.S] | окно-GEN | рядом-ILL | жена.[NOM]-3SG | он(а)-EP-ACC | подождать-INF | ||
mc | n-n:case | n-n:obl.poss-n:case | v-v>v-v:tense-v:pn | v-v>v-v:tense-v:pn | adv | n-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n:case | reln-n:case | n-n:case-n:poss | pers-n:ins-n:case | v-v:inf | emphpro- | |
ps | n | n | v | v | adv | n | v | n | reln | n | pers | v | emphpro | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||||||
fr | Царь с женой поцеловался (/ [жене] написал), / в далекий путь оделся /. | Возле окна его жена / села одна ждать его. / | ||||||||||||
fe | The tsar and his wife kissed (/he wrote [to his wife], / he dressed up to go to a long journey /. | His wife is at the window / she sat down to wait for him. / | ||||||||||||
fg | Der Zar und seine Frau küssten sich (/ schrieb [der Frau]), / er zog sich an wie für eine weite Reise /. | Am Fenster seine Frau / sie setzte sich alleine, um auf ihn zu warten. / | ||||||||||||
ltr | царь с женой писали / в далекий путь собрался [оделся] / | возле окна его жена / его ждать одна сидит / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.003 (001.003) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.004 | ||||||||||||||
st | kарын ноны ӱт[т]ыт тэты / этыkыты, этыkыты, / мелты лимонт маннымпа тэп. / | саилʼ токты манталпылʼа / чущалысот | ||||||||||||||
stl | qarɨn nonɨ üt[t]ɨt tɛtɨ / ɛtɨqɨtɨ, ɛtɨqɨtɨ, / meltɨ limont mannɨmpa tɛp. / | sailʼ toktɨ mantalpɨlʼa / čušalɨsot kutɨlʼ | ||||||||||||||
ts | Qarɨn nɔːnɨ üːtɨt tɛtɨ/ ɛtɨkkɨtɨ, ɛtɨkkɨtɨ/, meːltɨ limont mannɨmpa tɛp/. | Sailʼ tɔːktɨ mantalpɨlʼa/ čʼüšalɨsɔːt, kutɨlʼ | ||||||||||||||
tx | omta. | Qarɨn | nɔːnɨ | üːtɨt | tɛtɨ | ɛtɨkkɨtɨ, | ɛtɨkkɨtɨ, | meːltɨ | limont | mannɨmpa | tɛp. | Sailʼ | tɔːktɨ | |||
mb | omta | qarɨ-n | nɔːnɨ | üːtɨ-t | tɛtɨ | ɛtɨ-kkɨ-tɨ | ɛtɨ-kkɨ-tɨ | meːltɨ | limo-nt | mannɨ-mpa | tɛp | sai-lʼ | tɔːk-tɨ | mant-al- | ||
mp | omtɨ | qarɨ-n | nɔːnɨ | üːtɨ-n | təttɨ | ətɨ-kkɨ-tɨ | ətɨ-kkɨ-tɨ | meːltɨ | limɨ-ntɨ | mantɨ-mpɨ | təp | sajɨ-lʼ | tɔːŋ-tɨ | mantɨ- | ||
ge | oneself.3SG.[NOM] | sit.down.[3SG.S] | morning-GEN | from | evening-GEN | up.to | wait-HAB-3SG.O | wait-HAB-3SG.O | always | %%-ILL | give.a.look-DUR.[3SG.S] | (s)he.[NOM] | eye-ADJZ | all.the.rest.[NOM]-3SG | ||
gr | сам.3SG.[NOM] | сесть.[3SG.S] | утро-GEN | от | вечер-GEN | до | подождать-HAB-3SG.O | подождать-HAB-3SG.O | всегда | %%-ILL | взглянуть-DUR.[3SG.S] | он(а).[NOM] | глаз-ADJZ | всё.прочее.[NOM]-3SG | ||
mc | n:case | v-v:pn | n-n:case | pp | n-n:case | pp | v-v>v-v:pn | v-v>v-v:pn | adv | n-n:case | v-v>v-v:pn | pers-n:case | n-n>adj | n-n:case-n:poss | v-v>v- | |
ps | v | n | pp | n | pp | v | v | adv | n | v | pers | adj | n | cvb | ||
fr | С утра до вечера / ждёт, ждёт, / всё время на поле(?) глядит. / | Все глаза проглядела, / и они | ||||||||||||||
fe | From morning to evening / she waits and waits, / all the time she is looking at the meadow(?). / | She tired out her eyes by staring, / and they | ||||||||||||||
fg | Von morgens bis abends / sie wartet, sie wartet / die ganze Zeit schaut sie auf das Feld(?). / | Ihre Augen schaute sie durch, / und sie | ||||||||||||||
ltr | с утра [утром] до вечера / ждет ждет / все [время] на луну глядит / | глаза глядя / заболели который / утренний |
ref | (001.004) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.005 (001.005) | |||||||||||||
st | кутылʼ е′мылʼа / kарыль кэннынт укоkыны питтэт. / | о′мынеты аша ата! / | кекысе | ||||||||||||
stl | emɨlʼa / qarɨlʼ kɛnnɨnt ukoqɨnɨ pittɛt. / | omɨnetɨ aša ata! / | kekɨse təp | ||||||||||||
ts | ɛːmɨlʼa/ qarɨlʼ kɛnnɨnt uːkoːqɨnɨ pit tɛt/. | Ɔːmɨ neːtɨ aša ata/! | Kekɨsä | ||||||||||||
tx | mantalpɨlʼa | čʼüšalɨsɔːt, | kutɨlʼ | ɛːmɨlʼa | qarɨlʼ | kɛnnɨnt | uːkoːqɨnɨ | pit | tɛt. | Ɔːmɨ | neːtɨ | aša | ata! | Kekɨsä | |
mb | pɨ-lʼa | čʼüša-lɨ-sɔː-t | kutɨ-lʼ | ɛːmɨ-lʼa | qarɨ-lʼ | kɛnnɨ-n-t | uːkoː-qɨnɨ | pi-t | tɛt | ɔːmɨ | neː-tɨ | aša | ata | kekɨsä | |
mp | alʼ-mpɨ-lä | čʼüšɨ-lɨ-sɨ-tɨt | kutɨ-lʼ | ɛːmä-lʼ | qarɨ-lʼ | kəntɨ-n-tɨ | uːkɨ-qɨnɨ | pi-n | təttɨ | ɔːmɨ | neː-tɨ | ašša | atɨ | kekkɨsä | |
ge | give.a.look-INCH-DUR-CVB | hurt-INCH-PST-3PL | who-ADJZ | INDEF2-ADJZ | morning-ADJZ | dawn-GEN-3SG | in.front.of-ABL | night-GEN | up.to | other | living.being.[NOM]-3SG | NEG | be.visible.[3SG.S] | only | |
gr | взглянуть-INCH-DUR-CVB | болеть-INCH-PST-3PL | кто-ADJZ | INDEF2-ADJZ | утро-ADJZ | заря-GEN-3SG | впереди-ABL | ночь-GEN | до | остальной | живое.существо.[NOM]-3SG | NEG | виднеться.[3SG.S] | только | |
mc | v>v-v>cvb | v-v>v-v:tense-v:pn | interrog-n>adj | ptcl-n>adj | n-n>adj | n-n:case-n:poss | reln-n:case | n-n:case | pp | adj | n-n:case-n:poss | ptcl | v-v:pn | adv | |
ps | v | interrog | adj | adj | n | reln | n | pp | adj | n | ptcl | v | adv | ||
fr | разболелись, [выглядывая] кого-нибудь / с утренней зари до ночи. / | Никого не видно! / | Только | ||||||||||||
fe | started to ache, [looking out] for somebody / from dawn to night. / | There is nobody to be seen! / | She | ||||||||||||
fg | fingen an zu schmerzen, als sie nach jemandem [suchten] / von der Morgenröte bis zur Nacht. / | Niemand ist zu sehen! / | Sie | ||||||||||||
ltr | заря / | некоторых не видно / | чуть [кое | ||||||||||||
nt | [OSV:] |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.006 (001.006) | |||||||||||||||
st | тəп маннымпаты: / меркыль пальча кючинимпа, / сыры чомна лимыт инды, / тəтты мундык сэры е′са. / | kəнна [kӓнна] ок[к]ырче кёт | ||||||||||||||
stl | mannɨmpatɨ: / merkɨlʼ palʼča kюčinimpa, / sɨrɨ čomna limɨt indɨ, / təttɨ mundɨk sɛrɨ esa. / | qənna [qänna] ok[k]ɨrče kёt iːret. | ||||||||||||||
ts | təp mannɨmpatɨ/: mɛrkɨlʼ palʼčʼa küčʼinimpa/, sɨrɨ čʼomna limɨt iːntɨ/, təttɨ muntɨk sɛrɨ ɛsa/. | Qənna (/qänna) okkɨr čʼäː köt | ||||||||||||||
tx | təp | mannɨmpatɨ: | mɛrkɨlʼ | palʼčʼa | küčʼinimpa, | sɨrɨ | čʼomna | limɨt | iːntɨ, | təttɨ | muntɨk | sɛrɨ | ɛsa. | Qənna | (/qänna) | |
mb | təp | mannɨ-mpa-tɨ | mɛrkɨ-lʼ | palʼčʼa | küčʼini-mpa | sɨrɨ | čʼom-na | limɨ-t | iː-ntɨ | təttɨ | muntɨk | sɛrɨ | ɛsa | qən-na | qän-na | |
mp | təp | mantɨ-mpɨ-tɨ | mɛrkɨ-lʼ | palʼčʼa | küčʼɨnɨ-mpɨ | sɨrɨ | čʼom-ŋɨ | limɨ-n | iː-ntɨ | təttɨ | muntɨk | sərɨ | ɛsɨ | qən-ŋɨ | qən-ŋɨ | |
ge | (s)he.[NOM] | give.a.look-DUR-3SG.O | wind-ADJZ | twirl.[NOM] | curl-DUR.[3SG.S] | snow.[NOM] | snow-CO.[3SG.S] | %%-GEN | on-ILL | ground.[NOM] | all | white | become.[3SG.S] | leave-CO.[3SG.S] | leave- | |
gr | он(а).[NOM] | взглянуть-DUR-3SG.O | ветер-ADJZ | кручение.[NOM] | виться-DUR.[3SG.S] | снег.[NOM] | идти.снегу-CO.[3SG.S] | %%-GEN | на-ILL | земля.[NOM] | всё | белый | стать.[3SG.S] | уйти-CO.[3SG.S] | уйти- | |
mc | pers-n:case | v-v>v-v:pn | n-n>adj | n-n:case | v-v>v-v:pn | n-n:case | v-v:ins-v:pn | n-n:case | reln-n:case | n-n:case | quant | adj | v-v:pn | v-v:ins-v:pn | v-v:ins-v:pn | |
ps | pers | v | adj | n | v | n | v | n | reln | n | quant | adj | v | v | v | |
fr | смотрит: / вьюга вьётся, / снег валит на поля(?), / земля вся становится белая. / | Проходит девять месяцев. / | ||||||||||||||
fe | looks: / a blizzard is coming, / snow is falling on the meadow(?), / the ground is becoming all white. / | Nine months pass. / | ||||||||||||||
fg | schaut nur: /Ein Schneesturm kommt auf, / Schnee fällt auf das Feld(?), / die Erde wird ganz weiß. / | Neun Monate vergehen. / | ||||||||||||||
ltr | -как] он видит [смотрит] / завихрение [сильный ветер, который кружит] загибается / снег / земля вся белая стала / | прошло девять месяцев / | ||||||||||||||
nt | "mɛrkɨlʼ palʼčʼa" - "a whirlwind". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.007 (001.007) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.008 (001.008) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.009 (001.009) | |||||||||||||||
st | ′ӣрет. / | лимоkын саимт[ы] а′лп[б]а аш[шʼ]а итыт [′ӣтыңыт]. / | нʼот сочельникаkыт, пит, / тəпын миныт нелям[н] [′не̨лʼамты] ном [‵номты]. / | |||||||||||||||
stl | / | limoqɨn saimt[ɨ] alp[p]a aš[š]a itɨt [iːtɨŋɨt]. / | nʼot sočelʼnikaqɨt, pit, / təpɨn minɨt nelяm[n] [nelʼamtɨ] nom [nomtɨ]. / | |||||||||||||||
ts | irät. | /Limoːqɨn saimtɨ alpa ašša iːtɨt (/iːtɨŋɨt)/. | Nʼɔːt sočʼelʼnikaqɨt, pit/, təpɨn minɨt nälʼam (/nälʼamtɨ) nom (/nomtɨ)/. | |||||||||||||||
tx | okkɨr | čʼäː | köt | irät. | Limoːqɨn | saimtɨ | alpa | ašša | iːtɨt | (/iːtɨŋɨt). | Nʼɔːt | sočʼelʼnikaqɨt, | pit, | təpɨn | minɨt | nälʼam | ||
mb | okkɨr | čʼäː | köt | irä-t | limoː-qɨn | sai-m-tɨ | alpa | ašša | iː-tɨ-t | iː-tɨ-ŋɨ-t | nʼɔːt | sočʼelʼnik-a-qɨt | pi-t | təp-ɨ-n | mi-nɨ-t | nälʼa-m | ||
mp | ukkɨr | čʼäː | köt | irä-tɨ | limɨ-qɨn | sajɨ-m-tɨ | älpä | ašša | iː-tɨ-tɨ | iː-tɨ-ŋɨ-tɨ | nɔːtɨ | sočʼelʼnik-ɨ-qɨn | pi-n | təp-ɨ-n | mi-ŋɨ-tɨ | nälʼa-m | ||
ge | CO.[3SG.S] | one | no | ten | month.[NOM]-3SG | %%-LOC | eye-ACC-3SG | away | NEG | take-TR-3SG.O | take-TR-CO-3SG.O | then | Christmas.Eve-EP-LOC | night-LOC.ADV | (s)he-EP-GEN | give-CO-3SG.O | daughter- | |
gr | CO.[3SG.S] | один | нет | десять | месяц.[NOM]-3SG | %%-LOC | глаз-ACC-3SG | прочь | NEG | взять-TR-3SG.O | взять-TR-CO-3SG.O | затем | сочельник-EP-LOC | ночь-LOC.ADV | он(а)-EP-GEN | дать-CO-3SG.O | дочь-ACC | |
mc | num | ptcl | num | n-n:case-n:poss | n-n:case | n-n:case-n:poss | adv | ptcl | v-v>v-v:pn | v-v>v-v:ins-v:pn | adv | n-n:ins-n:case | n-n>adv | pers-v:ins-n:case | v-v:ins-v:pn | n-n:case | ||
ps | num | ptcl | num | n | n | n | adv | ptcl | v | v | adv | n | adv | pers | v | n | ||
BOR | RUS:cult | |||||||||||||||||
fr | Она не сводит глаз с поля. / | Затем в Сочельник, ночью, / Бог ей даёт дочь. / | ||||||||||||||||
fe | She doesn’t take her eyes off the meadow. / | Then on Christmas Eve, at night, / God gives her a daughter. / | ||||||||||||||||
fg | Sie wendete ihre Augen nicht vom Feld ab. / | Dann am Heiligabend, nachts, / Gott gibt ihr eine Tochter. / | ||||||||||||||||
ltr | глаза прочь не берет [не хочет убирать (отвести)] / | ночь / ему отдал дочь царю / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.010 (001.010) | |||||||||||||||
st | ремкы кʼарыт нотныль гость, / писа чел[ы]са кунты əтыпыль, / кʼунтакʼыны нʼоты кесыс / моткʼын тʼуса сар-′əсыты. / | |||||||||||||||
stl | remkɨ kʼarɨt notnɨlʼ gostʼ, / pisa čel[ɨ]sa kuntɨ ətɨpɨlʼ, / kʼuntakʼɨnɨ nʼotɨ kesɨs / motkʼɨn čusa sar-əsɨtɨ. / | |||||||||||||||
ts | Rɛmkɨ qarɨt nɔːtnɨlʼ gostʼ/, pisa čʼeːlɨsa kuntɨ ətɨpɨlʼ/, kuntaqɨnɨ nʼɔːtɨ qessɨs,/ mɔːtqɨn tüsa sar-əsɨtɨ/. | |||||||||||||||
tx | (/nälʼamtɨ) | nom | (/nomtɨ). | Rɛmkɨ | qarɨt | nɔːtnɨlʼ | gostʼ, | pisa | čʼeːlɨsa | kuntɨ | ətɨpɨlʼ, | kuntaqɨnɨ | nʼɔːtɨ | qessɨs, | ||
mb | nälʼa-m-tɨ | nom | nom-tɨ | rɛmkɨ | qarɨ-t | nɔːtnɨ-lʼ | gostʼ | pi-sa | čʼeːlɨ-sa | kuntɨ | ətɨ-pɨlʼ | kunta-qɨnɨ | nʼɔːtɨ | qes-s-ɨ-s | ||
mp | nälʼa-m-tɨ | nom | nom-tɨ | rɛmɨkɨ | qarɨ-ntɨ | nɔːtna-lʼ | gostʼ | pi-sä | čʼeːlɨ-sä | kuntɨ | ətɨ-mpɨlʼ | kuntak-qɨnɨ | nɔːtɨ | qən-š-ɨ-sɨ | ||
ge | ACC | daughter-ACC-3SG | god.[NOM] | god.[NOM]-3SG | gloomy | morning-LOC.ADV | one.needs-ADJZ | guest.[NOM] | night-INSTR | day-INSTR | long | wait-PTCP.PST | far-ABL.ADV | further | leave-US-EP-PST.[3SG.S] | |
gr | дочь-ACC-3SG | бог.[NOM] | бог.[NOM]-3SG | сумрачный | утро-LOC.ADV | нужно-ADJZ | гость.[NOM] | ночь-INSTR | день-INSTR | долго | подождать-PTCP.PST | далеко-ABL.ADV | дальше | уйти-US-EP-PST.[3SG.S] | ||
mc | n-n:case-n:poss | n-n:case | n-n:case-n:poss | adj | n-adv:case | ptcl-n>adj | n-n:case | n-n:case | n-n:case | adv | v-v>ptcp | adv-adv:case | adv | v-v>v-v:ins-v:tense-v:pn | ||
ps | n | n | n | adj | adv | adj | n | n | n | adv | ptcp | adv | adv | v | ||
BOR | RUS:mod | RUS:cult | ||||||||||||||
fr | Рано утром желанный гость, / днем и ночью [так] долго жданный, / издалека ушёл(?) / и пришёл домой царь-отец. / | |||||||||||||||
fe | Early in the morning, the welcome guest, / the one [so] long awaited day and night, / the tsar-father left(?) from far away / and came home. | |||||||||||||||
fg | Früh am morgen der erwünschte Gast, / Tag und Nacht [so] lange erwartet, / kam(?) von weit her / und kam nach Hause der Zar, der Vater. / | |||||||||||||||
ltr | рано утром надежный гость / днем и ночь жданный / издалека ушел / домой пришел царь-отец / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.011 (001.011) | ||||||||||
st | мантэчекус тəпыткины, / сэттымела кэшкʼылʼеса, / о′ннымт аша сʼепы′релсыт [сепырсы] / а′е челы чонтот у′речеса. / | ||||||||||
stl | mantɛčekus təpɨtkinɨ, / sɛttɨmela kɛškʼɨlʼesa, / onnɨmt aša sʼepɨrelsɨt [sepɨrsɨ] / ae čelɨ čontot urečesa. / | ||||||||||
ts | Mantɛčʼekkus təpɨtkinɨ/, sɛttɨmela kɛšqɨlʼesa/, ɔːnnɨmt aša sʼeːpɨrelsɨt (/seːpɨrsɨ)/ aje čʼeːlɨ čʼontot urrɛːčʼesa/. | ||||||||||
tx | mɔːtqɨn | tüsa | sar-əsɨtɨ. | Mantɛčʼekkus | təpɨtkinɨ, | sɛttɨmela | kɛšqɨlʼesa, | ɔːnnɨmt | aša | sʼeːpɨrelsɨt | |
mb | mɔːt-qɨn | tü-sa | sar-əsɨ-tɨ | mant-ɛčʼe-kku-s | təp-ɨ-tkinɨ | sɛttɨm-e-la | kɛšqɨlʼe-sa | ɔːnnɨ-m-t | aša | sʼeːpɨ-r-e-l-sɨ-t | |
mp | mɔːt-qɨn | tü-sɨ | caːr-əsɨ-tɨ | mantɨ-ɛčʼɨ-kkɨ-sɨ | təp-ɨ-nkinı | səttɨm-ɨ-lʼa | kəšqɨlɛj-sɨ | ɔːntɨ-m-tɨ | ašša | seːpɨ-r-ɨ-lɨ-sɨ-tɨ | |
ge | house-LOC | come-PST.[3SG.S] | tsar.[NOM]-father.[NOM]-3SG | give.a.look-ATTEN-HAB-PST.[3SG.S] | (s)he-EP-ALL | difficult-EP-DIM | come.to.oneself-PST.[3SG.S] | happiness-ACC-3SG | NEG | bear-FRQ-EP-RES-PST-3SG.O | |
gr | дом-LOC | прийти-PST.[3SG.S] | царь.[NOM]-отец.[NOM]-3SG | взглянуть-ATTEN-HAB-PST.[3SG.S] | он(а)-EP-ALL | трудный-EP-DIM | очнуться-PST.[3SG.S] | радость-ACC-3SG | NEG | стерпеть-FRQ-EP-RES-PST- | |
mc | n-n:case | v-v:tense-v:pn | n-n:case-n-n:case-n:poss | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | pers-n:ins-n:case | adj-n:ins-adj>adj | v-v:tense-v:pn | n-n:case-n:poss | ptcl | v-v>v-v:ins-v>v-v:tense-v:pn | |
ps | n | v | n | v | pers | adj | v | v | ptcl | v | |
BOR | RUS:cult | ||||||||||
fr | Она посмотрела на него, / с трудом пришла в себя, / не вынесла радости / и в полдень умерла. / | ||||||||||
fe | She looked at him, / she came to herself with difficulty, / [but] she couldn’t take the happiness / and at mid-day she died. | ||||||||||
fg | Sie sah ihn an, / mit Mühe kam sie zu sich, / sie hielt die Freude nicht aus / und am Mittag starb sie. / | ||||||||||
ltr | посмотрел на нее [него] / тяжело вздохнул / стрелу не поломал [не мог?] /полдень [середина дня] потерялся / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.012 (002.001) | |||||||||||
st | кеккалпыса [наккалбыс] кунды сар, / | кутар е′кʼо? | ||||||||||
stl | kekkalpɨsa [nakkalpɨs] kundɨ sar, / | kutar ekʼo? | ||||||||||
ts | Kekkalpɨsa (/nakkalpɨs) kuntɨ sar. | /Kutar ɛːqo? | ||||||||||
tx | (/seːpɨrsɨ) | aje | čʼeːlɨ | čʼontot | urrɛːčʼesa. | Kekkalpɨsa | (/nakkalpɨs) | kuntɨ | sar. | Kutar | ||
mb | seːpɨ-r-sɨ | aje | čʼeːlɨ | čʼonto-t | urr-ɛː-čʼe-sa | kekk-al-pɨ-sa | nakka-l-pɨ-s | kuntɨ | sar | kutar | ||
mp | seːpɨ-r-sɨ | aj | čʼeːlɨ | čʼontɨ-n | ürɨ-ɛː-čʼɨ-sɨ | kekkɨ-alʼ-mpɨ-sɨ | näkä-lɨ-mpɨ-sɨ | kuntɨ | caːr | kuttar | ||
ge | bear-FRQ-PST.[3SG.S] | and | day.[NOM] | middle-LOC.ADV | disappear-PFV-RFL-PST.[3SG.S] | suffer-INCH-DUR-PST.[3SG.S] | smoke-INCH-DUR-PST.[3SG.S] | long | tsar.[NOM] | how | ||
gr | 3SG.O | стерпеть-FRQ-PST.[3SG.S] | и | день.[NOM] | середина-LOC.ADV | исчезнуть-PFV-RFL-PST.[3SG.S] | мучиться-INCH-DUR-PST.[3SG.S] | курить-INCH-DUR-PST.[3SG.S] | долго | царь.[NOM] | как | |
mc | v-v>v-v:tense-v:pn | conj | n-n:case | reln-n>adv | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | adv | n-n:case | interrog | ||
ps | v | conj | n | adv | v | v | v | adv | n | interrog | ||
BOR | RUS:cult | |||||||||||
fr | Царь долго горевал (/курил). / | Как быть? | ||||||||||
fe | The tsar mourned (/smoked) for a long time. / | What to do? | ||||||||||
fg | Der Zar trauerte (/rauchte) lange. / | Was tun? | ||||||||||
ltr | курил долго царь / как быть | как быть |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.013 (002.002) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.014 (002.003) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.015 (002.004) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.016 | ||||||||||
st | грешнык э′па [эппа]. / | поты кэнна [kӓнны], мит[т]ы о′нʼкы. / | мəныль [вӓныль] имап ынʼыт сар. / | |||||||||||
stl | grešnɨk ɛpa [ɛppa]. / | potɨ kɛnna [qännɨ], mit[t]ɨ onʼkɨ. / | mənɨlʼ [vänɨlʼ] imap ɨnʼɨt sar. / | |||||||||||
ts | Grešnɨk ɛːppa/. | Poːtɨ qɛnna (/qännɨ), mitɨ ɔːnʼkɨ/. | Mənɨlʼ (/wänɨlʼ) imap ɨːnʼɨt sar/. | |||||||||||
tx | ɛːqo? | Grešnɨk | ɛːppa. | Poːtɨ | qɛnna | (/qännɨ), | mitɨ | ɔːnʼkɨ. | Mənɨlʼ | (/wänɨlʼ) | imap | ɨːnʼɨt | ||
mb | ɛː-qo | grešnɨk | ɛː-ppa | poː-tɨ | qɛn-na | qän-nɨ | mitɨ | ɔːnʼkɨ | mənɨlʼ | wänɨlʼ | ima-p | ɨː-nʼɨ-t | ||
mp | ɛː-qo | grešnɨk | ɛː-mpɨ | poː-tɨ | qən-ŋɨ | qən-ŋɨ | mitɨ | ɔːŋkɨ | mənɨlʼ | mənɨlʼ | ima-m | iː-ŋɨ-tɨ | ||
ge | be-INF | sinner.[NOM] | be-PST.NAR.[3SG.S] | year.[NOM]-3SG | leave-CO.[3SG.S] | leave-CO.[3SG.S] | like | dream.[NOM] | new | new | wife-ACC | take-CO- | ||
gr | быть-INF | грешник.[NOM] | быть-PST.NAR.[3SG.S] | год.[NOM]-3SG | уйти-CO.[3SG.S] | уйти-CO.[3SG.S] | словно | сон.[NOM] | новый | новый | жена-ACC | взять-CO- | ||
mc | v-v:inf | n-n:case | v-v:tense-v:pn | n-n:case-n:poss | v-v:ins-v:pn | v-v:ins-v:pn | conj | n-n:case | adj | adj | n-n:case | v-v:ins-v:pn | ||
ps | v | n | v | n | v | v | conj | n | adj | adj | n | v | ||
BOR | RUS:cult | |||||||||||||
fr | Он был грешником. / | Год прошёл будто сон. / | Царь взял себе другую жену. / | |||||||||||
fe | He was a sinner. / | A year passed like a dream. / | The tsar took another wife. / | |||||||||||
fg | Er war ein Sündiger. / | Ein verging wie im Traum. / | Der Zar nahm eine andere Frau. / | |||||||||||
ltr | был / | год прошел возьми сон / | другую жену взял царь / |
ref | (002.005) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.017 (002.006) | |||||||||||||||
st | кутар кэтыkо – нель kуп е′са / о′нылʼ миты сарылʼ има: / пиркы тащик. сəры е′са, / тэнылтокса, му[н]докт исыт. / | ||||||||||||||||
stl | kutar kɛtɨqo – nelʼ qup esa / onɨlʼ mitɨ sarɨlʼ ima: / pirkɨ tašik. sərɨ esa, / tɛnɨltoksa, mu[n]dokt isɨt. / | ||||||||||||||||
ts | Kutar kɛtɨqo– nälʼqup ɛːsa/ onɨlʼ mitɨ sarɨlʼ ima/: pirqɨ tašik, sərɨ ɛːsa/, tɛnɨl tɔːksa, muntokt iːsɨt/. | ||||||||||||||||
tx | sar. | Kutar | kɛtɨqo– | nälʼqup | ɛːsa | onɨlʼ | mitɨ | sarɨlʼ | ima: | pirqɨ | tašik, | sərɨ | ɛːsa, | tɛnɨl | tɔːksa, | ||
mb | sar | kutar | kɛtɨ-qo | nälʼ-qup | ɛː-sa | on-ɨ-lʼ | mitɨ | sar-ɨ-lʼ | ima | pirqɨ | tašik | sərɨ | ɛː-sa | tɛnɨ-l | tɔːk-sa | ||
mp | caːr | kuttar | kətɨ-qo | nälʼa-qum | ɛː-sɨ | ontɨ-ɨ-lʼ | mitɨ | caːr-ɨ-lʼ | ima | pirqɨ | tɔːšan | sərɨ | ɛː-sɨ | tɛnɨ-lʼ | tɔːŋ-sä | ||
ge | 3SG.O | tsar.[NOM] | how | say-INF | daughter-human.being.[NOM] | be-PST.[3SG.S] | oneself.3SG-EP-ADJZ | like | tsar-EP-ADJZ | wife.[NOM] | high | neck.[NOM] | white | be-PST.[3SG.S] | mind-ADJZ | all.the.rest-COM | |
gr | 3SG.O | царь.[NOM] | как | сказать-INF | дочь-человек.[NOM] | быть-PST.[3SG.S] | сам.3SG-EP-ADJZ | словно | царь-EP-ADJZ | жена.[NOM] | высокий | шея.[NOM] | белый | быть-PST.[3SG.S] | ум-ADJZ | всё.прочее-COM | |
mc | n-n:case | interrog | v-v:inf | n-n-n:case | v-v:tense-v:pn | emphpro-n:ins-n>adj | conj | n-n:ins-n>adj | n-n:case | adj | n-n:case | adj | v-v:tense-v:pn | n-n>adj | n-n:case | ||
ps | n | interrog | v | n | v | emphpro | conj | adj | n | adj | n | adj | n | adj | n | ||
BOR | RUS:cult | ||||||||||||||||
CS | RUS:calq | ||||||||||||||||
fr | Как сказать – девушка была / действительно будто царская жена [царица]: / с длинной шеей, бело[лицая] была, / и умом, и всем взяла. / | ||||||||||||||||
fe | How to say – the young woman was / really like a tsar’s wife [tsarina]: / [she had] a long neck, a white [face], / and took [him] with her wit and everything. / | ||||||||||||||||
fg | Wie zu sagen – das Mädchen war / wirklich wie eine Zarenfrau [Zarin]: / mit langem Hals, ein weißes [Gesicht], / sie nahm ihn mit ihrem Verstand und allem. / | ||||||||||||||||
ltr | как сказать супруга стала / правда [как будто] как царская жена / высокая бело стало / умом [все ума] всех взял [собрал] / | ||||||||||||||||
nt | [OSV:] "tašik" may come from "tɔːšan" - "neck". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.018 (002.007) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.019 (002.008) | |||||||||||||
st | нынай нʼоты сомальчымтʼат, / кʼотол нʼоты ярык е′са. / | мотыноны татымпысты / кекыс зеркалалям окыр. / | |||||||||||||
stl | nɨnaj nʼotɨ somalʼčɨmčat, / kʼotol nʼotɨ яrɨk esa. / | motɨnonɨ tatɨmpɨstɨ / kekɨs zerkalalяm okɨr. / | |||||||||||||
ts | Nɨːn aj nʼɔːtɨ somalʼčʼɨmčʼat/, qɔːt-ol nʼɔːtɨ jarɨk ɛsa/. | Mɔːttɨ nɔːnɨ taːtɨmpɨstɨ/ kekɨs zerkalalʼam okɨr/. | |||||||||||||
tx | muntokt | iːsɨt. | Nɨːn | aj | nʼɔːtɨ | somalʼčʼɨmčʼat, | qɔːt-ol | nʼɔːtɨ | jarɨk | ɛsa. | Mɔːttɨ | nɔːnɨ | taːtɨmpɨstɨ | kekɨs | |
mb | muntok-t | iː-sɨ-t | nɨːn | aj | nʼɔːtɨ | soma-lʼčʼɨ-mčʼa-t | qɔːt-ol | nʼɔːtɨ | jarɨk | ɛsa | mɔːt-tɨ | nɔːnɨ | taːtɨ-mpɨ-s-tɨ | kekɨs | |
mp | muntɨk-n | iː-sɨ-tɨ | nɨːnɨ | aj | nɔːtɨ | soma-lʼčʼɨ-mtɨ-tɨ | qɔːtɨ-olä | nɔːtɨ | jarɨk | ɛsɨ | mɔːt-tɨ | nɔːnɨ | taːtɨ-mpɨ-sɨ-tɨ | kekkɨsä | |
ge | all-GEN | take-PST-3SG.O | then | and | further | good.VBLZ-PFV-TR-3SG.O | probably-only | further | other | become.[3SG.S] | tent-GEN.3SG | from | bring-DUR-PST-3SG.O | only | |
gr | всё-GEN | взять-PST-3SG.O | потом | и | дальше | хороший.VBLZ-PFV-TR-3SG.O | наверное-только | дальше | другой | стать.[3SG.S] | чум-GEN.3SG | от | принести-DUR-PST-3SG.O | только | |
mc | quant-n:case | v-v:tense-v:pn | adv | conj | adv | v-v>v-v>v-v:pn | ptcl-ptcl | adv | adj | v-v:pn | n-n:case-n:poss | pp | v-v>v-v:tense-v:pn | adv | |
ps | quant | v | adv | conj | adv | v | ptcl | adv | adj | v | n | pp | v | adv | |
CS | |||||||||||||||
fr | Она и дальше всё хорошела, / но потом совсем другая [по характеру] стала. / | Из дома она принесла / только зеркальце одно. / | |||||||||||||
fe | Later she was all fine too, / but then she became entirely different [in her character]. / | From home she brought / only a small mirror. / | |||||||||||||
fg | Später ging es ihr auch gut, / aber dann wurde sie ganz anders. / | Von zuhause brachte sie / nur ein Spieglein. / | |||||||||||||
ltr | потом хорошел [хвастается] / совсем другой стал [становится] / | из дома приносила / только зеркало одно / | |||||||||||||
nt | [OSV:] 1) "qɔːt-olä" - "too much"; 2) in the archivethere is a note: "somalʼčʼimpɨqo" - "to boast", but this meaning should be checked. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.020 (002.009) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.021 (002.010) | ||||||||||||||
st | зеркалаля нильчиль е′са: / конʼымпытко тʼенымымпа. / | тəпса окыр тəпкян е′кка / сома путык, о′нталпыка, / тəпса щокʼкʼак карампыка / сомальчимпыл | ||||||||||||||
stl | zerkalalя nilʼčilʼ esa: / konʼɨmpɨtko čenɨmɨmpa. / | təpsa okɨr təpkяn ekka / soma putɨk, ontalpɨka, / təpsa šokʼkʼak karampɨka / somalʼčimpɨl konʼɨmpɨka: | ||||||||||||||
ts | Zerkalalʼa nılʼčʼilʼ ɛːsa/: konʼɨmpɨtqo tɛnɨmɨmpa/. | Təpsa okɨr təp qan ɛːkka/ soma puːtɨk, ɔːntalpɨkka/, təpsa šoqqak karampɨkka/, somalʼčʼimpɨl | ||||||||||||||
tx | zerkalalʼam | okɨr. | Zerkalalʼa | nılʼčʼilʼ | ɛːsa: | konʼɨmpɨtqo | tɛnɨmɨmpa. | Təpsa | okɨr | təp | qan | ɛːkka | soma | puːtɨk, | ||
mb | zerkala-lʼa-m | okɨr | zerkala-lʼa | nılʼčʼi-lʼ | ɛː-sa | konʼɨ-mpɨ-t-qo | tɛnɨmɨ-mpa | təp-sa | okɨr | təp | qan | ɛː-kka | soma | puːtɨ-k | ɔːnt-al-pɨ- | |
mp | zerkala-lʼa-m | ukkɨr | zerkala-lʼa | nılʼčʼɨ-lʼ | ɛː-sɨ | koŋɨ-mpɨ-tɨ-qo | tɛnɨmɨ-mpɨ | təp-sä | ukkɨr | təp | qanɨŋ | ɛː-kkɨ | soma | puːtɨ-k | ɔːntɨ-al-mpɨ | |
ge | mirror-DIM-ACC | one | mirror-DIM.[NOM] | such-ADJZ | be-PST.[3SG.S] | say-DUR-TR-INF | can-PST.NAR.[3SG.S] | (s)he-COM | one | (s)he.[NOM] | near | be-HAB.[3SG.S] | good | inside-ADVZ | happiness- | |
gr | зеркало-DIM-ACC | один | зеркало-DIM.[NOM] | такой-ADJZ | быть-PST.[3SG.S] | сказать-DUR-TR-INF | уметь-PST.NAR.[3SG.S] | он(а)-COM | один | он(а).[NOM] | рядом | быть-HAB.[3SG.S] | хороший | внутренность-ADVZ | радость-TR | |
mc | n-n>n-n:case | num | n-n>n-n:case | dem-adj>adj | v-v:tense-v:pn | v-v>v-v>v-v:inf | v-v:tense-v:pn | pers-n:case | num | pers-n:case | reln | v-v>v-v:pn | adj | n-n>adv | n-n>v-v>v- | |
ps | n | num | n | adj | n | v | v | pers | num | pers | reln | v | adj | adv | v | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||||||||
fr | Зеркальце такое было: / оно умело разговаривать. / | С ним одним, с ним рядом ей было / хорошо на душе, / [ему] она радовалась, / с ним она | ||||||||||||||
fe | The mirror was like this: / it could talk. / | Only with it, only with it nearby she felt / good in her soul, / she felt happy with it, / she joked with it, | ||||||||||||||
fg | Das Spieglein war so eins: / es konnte sprechen. / | Nur mit ihm, nur mit ihm / ging es ihr gut, / sie erfreute sich [an ihm], / mit ihm scherzte sie, / vor | ||||||||||||||
ltr | зеркальце такое было [так стало] / разговаривать умело / | с ней один был [есть] / хорошо на душе радуется [радостно] / с ней весело шутя (шутить) / |
ref | |||||||||||
st | конʼымпыка: / “челом, зеркалалям! | кэтʼат / на[па], чёлык инна | |||||||||
stl | / “čelom, zerkalalяm! | kɛčat / na[pa], čёlɨk inna | |||||||||
ts | konʼɨmpɨkka:/ Čʼeːlom, zerkalalʼam! | Kɛtat/ napa, čʼeːlɨk ınna | |||||||||
tx | ɔːntalpɨkka, | təpsa | šoqqak | karampɨkka, | somalʼčʼimpɨl | konʼɨmpɨkka: | Čʼeːlom, | zerkalalʼam! | Kɛtat | napa, | |
mb | kka | təp-sa | šoqqa-k | kara-mpɨ-kka | soma-lʼčʼi-mpɨl | konʼɨ-mpɨ-kka | čʼeːlo-m | zerkala-lʼa-m | kɛt-at | napa | |
mp | -kkɨ | təp-sä | šoqqa-k | kara-mpɨ-kkɨ | soma-lʼčʼɨ-mpɨlʼ | koŋɨ-mpɨ-kkɨ | čʼeːlɨ-mɨ | zerkala-lʼa-mɨ | kətɨ-ätɨ | napa | |
ge | TR-DUR-HAB.[3SG.S] | (s)he-COM | something.funny-ADVZ | joke-DUR-HAB.[3SG.S] | good.VBLZ-PFV-PTCP.PST | say-DUR-HAB.[3SG.S] | day.[NOM]-1SG | mirror-DIM.[NOM]-1SG | say-IMP.2SG.O | here | |
gr | -DUR-HAB.[3SG.S] | он(а)-COM | нечто.смешное-ADVZ | шутить-DUR-HAB.[3SG.S] | хороший.VBLZ-PFV-PTCP.PST | сказать-DUR-HAB.[3SG.S] | день.[NOM]-1SG | зеркало-DIM.[NOM]-1SG | сказать-IMP.2SG.O | вот | |
mc | v>v-v:pn | pers-n:case | n-n>adv | v-v>v-v>v-v:pn | v-v>v-v>ptcp | v-v>v-v>v-v:pn | n-n:case-n:poss | n-n>n-n:case-n:poss | v-v:mood.pn | ptcl | |
ps | pers | adv | v | ptcp | v | n | n | v | ptcl | ||
BOR | RUS:cult | ||||||||||
fr | шутила, / красуясь, говорила: / "Свет мой, зеркальце! | Скажи / вот, пролей свет | |||||||||
fe | / flaunting she used to say: / "My light, my little mirror! | Tell me / now, shed light | |||||||||
fg | Schönheit strahlend sagte sie: / "Mein Licht, Spieglein! | Sage / nun, werfe Licht | |||||||||
ltr | хорошо разговаривать / здравствуй зеркальце | скажи / смотри вверх |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.022 (002.011) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.023 (002.012) | |||||||||||||||
st | пинты: / маткʼай тəтын икʼыт мундокт / сома кʼурас, сэры е′нʼак?” / | зеркалаля кəтыкыты: / “тат сарыт има, аша антак, / тат кес окыр | |||||||||||||||
stl | pintɨ: / matkʼaj tətɨn ikʼɨt mundokt / soma kʼuras, sɛrɨ enʼak?” / | zerkalalя kətɨkɨtɨ: / “tat sarɨt ima, aša antak, / tat kes okɨr mundokt soma / | |||||||||||||||
ts | pintɨ:/ mat qaj tətɨn iːqɨt muntokt/ soma kuras, sɛrɨ ɛːnʼak/? | Zerkalalʼa kətɨkkɨtɨ/: Tat, sarɨt ima, aša antak/, tat kes okɨr muntokt soma/ | |||||||||||||||
tx | čʼeːlɨk | ınna | pintɨ: | mat | qaj | tətɨn | iːqɨt | muntokt | soma | kuras, | sɛrɨ | ɛːnʼak? | Zerkalalʼa | kətɨkkɨtɨ: | Tat, | sarɨt | |
mb | čʼeːlɨ-k | ınna | pin-tɨ | mat | qaj | tətɨ-n | iː-qɨt | muntok-t | soma | kuras | sɛrɨ | ɛː-nʼa-k | zerkala-lʼa | kətɨ-kkɨ-tɨ | tat | sar-ɨ-t | |
mp | čʼeːlɨ-k | ınnä | pin-ätɨ | man | qaj | təttɨ-n | iː-qɨn | muntɨk-n | soma | kuras | sərɨ | ɛː-ŋɨ-k | zerkala-lʼa | kətɨ-kkɨ-tɨ | tan | caːr-ɨ-n | |
ge | day-ADVZ | upwards | put-IMP.2SG.O | I.[NOM] | whether | ground-GEN | on-LOC | all-GEN | good | appearance.[NOM] | white | be-CO-1SG.S | mirror-DIM.[NOM] | say-HAB-3SG.O | you.SG.[NOM] | tsar-EP-GEN | |
gr | день-ADVZ | вверх | положить-IMP.2SG.O | я.[NOM] | что.ли | земля-GEN | на-LOC | всё-GEN | хороший | вид.[NOM] | белый | быть-CO-1SG.S | зеркало-DIM.[NOM] | сказать-HAB-3SG.O | ты.[NOM] | царь-EP-GEN | |
mc | n-n>adv | preverb | v-v:mood.pn | pers | ptcl | n-n:case | reln-n:case | quant-n:case | adj | n-n:case | adj | v-v:ins-v:pn | n-n>n-n:case | v-v>v-v:pn | pers | n-n:ins-n:case | |
ps | adv | preverb | v | pers | ptcl | n | reln | quant | adj | n | adj | v | n | v | pers | n | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | |||||||||||||||
fr | [=скажи правду]: / я ли на свете всех / красивее, белее? / | Зеркальце говорило: / "Ты, царица, не спорю, / ты одна всех | |||||||||||||||
fe | [=tell the truth]: / am I in the whole world / the most beautiful, the whitest? / | The little mirror said: / “You are [the most beautiful], tsarina, I’m not | |||||||||||||||
fg | [=sag die Wahrheit]: / bin ich auf der ganzen Welt / die schönste, die weißeste? / | Das Spieglein sagte: / "Du, Zarin, ich streite nicht, / du alleine bist die | |||||||||||||||
ltr | положи / я один на земле все / хорошо[ий] вид все бело? / | сказало / ты царская жена не буду спорить / ты одна из всех | |||||||||||||||
nt | [OSV:] "kes" could be a variant of "keššaŋ" - "in fact". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.024 (002.013) | |||||||||||||||||
st | мундокт сома / кураса ай сэры е′нʼант.” / | сарыт има лаккымонна, / кʼəкты порым ипкʼалныты. / саинтыса рыпкалтʼенʼыт. / | ||||||||||||||||
stl | kurasa aj sɛrɨ enʼant.” / | sarɨt ima lakkɨmonna, / kʼəktɨ porɨm ipkʼalnɨtɨ. / saintɨsa rɨpkalčenʼɨt. / munɨntɨsa kяšilčenɨt, / utɨp | ||||||||||||||||
ts | kurasa aj sɛrɨ ɛːnʼant/. | Sarɨt ima laqqɨmɔːnna/, qəqtɨ_pɔːrɨm ipqalnɨtɨ/, saintɨsa rɨpkalʼčʼenʼɨt/, munɨntɨsa kašilʼčʼenɨt/, utɨp | ||||||||||||||||
tx | ima, | aša | antak, | tat | kes | okɨr | muntokt | soma | kurasa | aj | sɛrɨ | ɛːnʼant. | Sarɨt | ima | laqqɨmɔːnna, | qəqtɨ_pɔːrɨm | ipqalnɨtɨ, | |
mb | ima | aša | anta-k | tan | kes | okɨr | muntok-t | soma | kurasa | aj | sɛrɨ | ɛː-nʼa-nt | sar-ɨ-t | ima | laqqɨ-mɔːn-na | qəqtɨ_pɔːrɨ-m | ip-qal-nɨ-tɨ | |
mp | ima | ašša | antɨ-k | tan | kes | ukkɨr | muntɨk-n | soma | kuras | aj | sərɨ | ɛː-ŋɨ-ntɨ | caːr-ɨ-n | ima | laqɨ-mɔːt-ŋɨ | qəqtɨ_pɔːrɨ-m | ip-qɨl-ŋɨ-tɨ | |
ge | wife.[NOM] | NEG | dispute-1SG.S | you.SG.[NOM] | %% | one | all-GEN | good | appearance.[NOM] | and | white | be-CO-2SG.S | tsar-EP-GEN | wife.[NOM] | laugh-DRV-CO.[3SG.S] | shoulder-ACC | %%-MULT-CO-3SG.O | |
gr | жена.[NOM] | NEG | спорить-1SG.S | ты.[NOM] | %% | один | всё-GEN | хороший | вид.[NOM] | и | белый | быть-CO-2SG.S | царь-EP-GEN | жена.[NOM] | хохотать-DRV-CO.[3SG.S] | плечо-ACC | %%-MULT-CO-3SG.O | |
mc | n-n:case | ptcl | v-v:pn | pers | ptcl | num | quant-n:case | adj | n-n:case | conj | adj | v-v:ins-v:pn | n-n:ins-n:case | n-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | |
ps | n | ptcl | v | pers | ptcl | num | quant | adj | n | conj | adj | v | n | n | v | n | v | |
fr | красивее / и белее." / | Царица хохочет, / плечами [пожимает?], / глазами подмигивает, / пальцами щёлкает, / | ||||||||||||||||
fe | contesting it, / you are the most beautiful of all / and the whitest.” / | The tsarina laughs, / [moves?] her shoulders, / winking with her eyes, / snapping her fingers, / | ||||||||||||||||
fg | schönste / und die weißeste." / | Die Zarin lacht, / sie [bewegt?] ihre Schulern, / sie zwinkert mit ihren Augen, / sie schnippt mit | ||||||||||||||||
ltr | прекрасна / на вид белая есть / | царская жена засмеялась / плечами пожимает / глазами моргает / пальцами щелкает / руку | ||||||||||||||||
nt |
ref | ||||||||||||
st | мунынтыса кящилтʼеныт, / утып кʼенʼынт компылымпа, / зеркалалянт манымпыла. / | сарыт неля – чиляль нетэк / | ||||||||||
stl | kʼenʼɨnt kompɨlɨmpa, / zerkalalяnt manɨmpɨla. / | sarɨt nelя – čilяlʼ netɛk / lяmɨk, | ||||||||||
ts | qenʼɨnt kompɨlɨmpa/, zerkalalʼant mannɨmpɨla/. | Sarɨt nälʼa– čʼilʼalʼ nätäk/ | ||||||||||
tx | saintɨsa | rɨpkalʼčʼenʼɨt, | munɨntɨsa | kašilʼčʼenɨt, | utɨp | qenʼɨnt | kompɨlɨmpa, | zerkalalʼant | mannɨmpɨla. | Sarɨt | nälʼa– | |
mb | sai-ntɨ-sa | rɨpka-lʼčʼe-nʼɨ-t | munɨ-ntɨ-sa | kaši-lʼčʼe-nɨ-t | utɨ-p | qenʼɨ-nt | kompɨlɨ-mpa | zerkala-lʼa-nt | mannɨ-mpɨ-la | sar-ɨ-t | nälʼa | |
mp | sajɨ-ntɨ-sä | rɨpčʼɨ-lʼčʼɨ-ŋɨ-n | munɨ-ntɨ-sä | kašɨ-lʼčʼɨ-ŋɨ-tɨ | utɨ-m | qenʼɨ-ntɨ | kompɨlɨ-mpɨ | zerkala-lʼa-ntɨ | mantɨ-mpɨ-lä | caːr-ɨ-n | nälʼa | |
ge | eye-OBL.3SG-INSTR | blink-PFV-CO-GEN | finger-OBL.3SG-INSTR | snap.fingers-PFV-CO-3SG.O | hand-ACC | %%-ILL | turn-DUR.[3SG.S] | mirror-DIM-ILL | give.a.look-DUR-CVB | tsar-EP-GEN | daughter.[NOM] | |
gr | глаз-OBL.3SG-INSTR | моргать-PFV-CO-GEN | палец-OBL.3SG-INSTR | щёлкать.пальцами-PFV-CO-3SG.O | рука-ACC | %%-ILL | вертеть-DUR.[3SG.S] | зеркало-DIM-ILL | взглянуть-DUR-CVB | царь-EP-GEN | дочь.[NOM] | |
mc | n-n:obl.poss-n:case | v-v>v-v:ins-n:case | n-n:obl.poss-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n:case | n-n:case | v-v>v-v:pn | n-n>n-n:case | v-v>v-v>cvb | n-n:ins-n:case | n-n:case | |
ps | n | v | n | v | n | v | n | cvb | n | n | ||
BOR | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||||
fr | руками вертит, / смотрясь в зеркальце. / | Царевна-сирота / тихо, | ||||||||||
fe | turning her hands, / looking at herself in the mirror. / | The orphan tsarevna / was | ||||||||||
fg | ihren Fingern, / sie dreht ihre Hände, / sich selber im Spieglein betrachtend. | Die Zarenwaisin / wuchs leise, | ||||||||||
ltr | [руками] вертит / в зеркальце смотря / | царская дочь неродная дочь / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.025 (003.001) | ||||||||||||
st | лямык, чондык орымнанда. / нат ситы котʼят орымнанда, / мəчищинда, орымтана, / сəры мəчик, сʼя саин ундык, / селмо колык, ′тотык путык. / | ||||||||||||
stl | čondɨk orɨmnanda. / nat sitɨ kočяt orɨmnanda, / məčišinda, orɨmtana, / sərɨ məčik, sʼя sain undɨk, / selmo kolɨk, totɨk putɨk. / | ||||||||||||
ts | lʼamɨk, čʼontɨk orɨmnanta/, nat sitɨ kočʼat orɨmnanta/, məčʼišinta, orɨmtana/, sərɨ məčʼik, sʼaː sain untɨk/, selmokɔːlɨk, tɔːtɨk puːtɨk/. | ||||||||||||
tx | čʼilʼalʼ | nätäk | lʼamɨk, | čʼontɨk | orɨmnanta, | nat | sitɨ kočʼat | orɨmnanta, | məčʼišinta, | orɨmtana, | sərɨ | məčʼik, | |
mb | čʼilʼa-lʼ | nätäk | lʼamɨ-k | čʼontɨ-k | orɨ-m-nanta | na-t | sitɨ kočʼa-t | orɨ-m-nanta | məčʼi-š-i-nta | orɨ-m-ta-na | sərɨ | məčʼi-k | |
mp | čʼilʼa-lʼ | nätäk | lʼamɨ-k | čʼontɨ-k | orɨ-m-ntɨ | na-n | šittɨ kotä-n | orɨ-m-ntɨ | wəčʼčʼɨ-š-ɨ-ntɨ | orɨ-m-ntɨ-ŋɨ | sərɨ | wəntɨ-k | |
ge | orphan-ADJZ | girl.[NOM] | quiet-ADVZ | middle-ADVZ | force-TRL-IPFV.[3SG.S] | this-GEN | among-LOC.ADV | force-TRL-IPFV.[3SG.S] | lift-US-EP-IPFV.[3SG.S] | force-TRL-INFER-CO.[3SG.S] | white | face-ADVZ | |
gr | сирота-ADJZ | девушка.[NOM] | тихий-ADVZ | середина-ADVZ | сила-TRL-IPFV.[3SG.S] | этот-GEN | среди-LOC.ADV | сила-TRL-IPFV.[3SG.S] | поднять-US-EP-IPFV.[3SG.S] | сила-TRL-INFER-CO.[3SG.S] | белый | лицо-ADVZ | |
mc | n-n>adj | n-n:case | adj-adj>adv | reln-n>adv | n-n>v-v>v-v:pn | pro-n:case | reln-adv:case | n-n>v-v>v-v:pn | v-v>v-v:ins-v>v-v:pn | n-n>v-v:mood-v:ins-v:pn | adj | n-n>adv | |
ps | adj | n | adv | adv | v | pro | reln | v | v | v | adj | adv | |
fr | медленно росла, / между тем росла, / поднялась, выросла, / белолицая, чернобровая, / в душе полностью (?). | ||||||||||||
fe | growing up quietly, slowly, / growing up in the meantime, / she rose, grew up, / white faced, with black eyebrows, / fully (?) in her soul. | ||||||||||||
fg | langsam auf, / sie wuchs inzwischen auf, / sie wurde groß, wuchs auf, / mit einem weißen Gesicht, mit schwarzen Augenbrauen, / ganz (?) in der Seele. | ||||||||||||
ltr | тихо тихо росла / между ними росла / выросла / белый глаза без / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.026 (003.002) | |||||||||||||
st | тʼиталь кʼумты пекʼылʼиса, / корольт ия Елисей. / | тʼуса кʼуп – сар | ||||||||||||
stl | čitalʼ kʼumtɨ pekʼɨlʼisa, / korolʼt iя Еlisej. / | čusa kʼup – sar ətɨp | ||||||||||||
ts | Titalʼ qumtɨ peːqɨlʼisa/, korolʼt ija Elisej/. | Tüsa qup– sar əːtɨp | ||||||||||||
tx | sʼaː | sain | untɨk, | selmokɔːlɨk, | tɔːtɨk | puːtɨk. | Titalʼ | qumtɨ | peːqɨlʼisa, | korolʼt | ija | Elisej. | Tüsa | |
mb | sʼaː | sai-n | untɨ-k | selmo-kɔːlɨ-k | tɔːt-ɨ-k | puːtɨ-k | tita-lʼ | qum-tɨ | peː-qɨlʼ-i-sa | korolʼ-t | ija | Elisej | tü-sa | |
mp | säːqɨ | sajɨ-n | üntɨ-k | selmo-kɔːlɨ-k | tɔːt-ɨ-k | puːtɨ-k | tətta-lʼ | qum-tɨ | peː-qɨl-ɨ-sɨ | korolʼ-n | iːja | Elisej | tü-sɨ | |
ge | black | eye-GEN | arch-ADVZ | %%-CAR-ADVZ | whole-EP-ADVZ | inside-ADVZ | rich.man-ADJZ | human.being.[NOM]-3SG | look.for-MULT-EP-PST.[3SG.S] | king-GEN | son.[NOM] | Yelisej.[NOM] | come-PST.[3SG.S] | |
gr | чёрный | глаз-GEN | дуга-ADVZ | %%-CAR-ADVZ | целый-EP-ADVZ | внутренность-ADVZ | богач-ADJZ | человек.[NOM]-3SG | искать-MULT-EP-PST.[3SG.S] | король-GEN | сын.[NOM] | Елисей.[NOM] | прийти-PST.[3SG.S] | |
mc | adj | n-n:case | n-n>adv | n-n>adj-adj>adv | adj-n:ins-adj>adv | n-n>adv | n-n>adj | n-n:case-n:poss | v-v>v-v:ins-v:tense-v:pn | n-n:case | n-n:case | nprop-n:case | v-v:tense-v:pn | |
ps | adj | n | n | adv | adv | adv | adj | n | v | n | n | nprop | v | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||||||
fr | Богатого человека [в женихи] сыскали, / королевича Елисея. / | Пришёл человек | ||||||||||||
fe | They found a rich man [to marry her], / the prince Yelisey. / | The man | ||||||||||||
fg | Sie fanden einen reichen Mann [zur Heirat], / den Prinzen Jelisej. / | Der Mensch | ||||||||||||
ltr | давнишний человек нашелся / королевский сын / | пришел человек |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.027 (003.003) | ||||||||||||||||
st | əтып мисыт, / мотkын ипса мыта е′нʼа: / сельчи тəмтытʼили кʼэтыт / ае тон ай тʼесарыли мотыет. / | ||||||||||||||||
stl | misɨt, / motqɨn ipsa mɨta enʼa: / selʼči təmtɨčili kʼɛtɨt / ae ton aj česarɨli motɨet. / | ||||||||||||||||
ts | misɨt/, mɔːtqɨn ipsa mɨta ɛːnʼa/: seːlʼčʼi təmtɨtili qɛːtɨt/ aje toːn aj tɛːsarɨli mɔːtɨjät/. | ||||||||||||||||
tx | qup– | sar | əːtɨp | misɨt, | mɔːtqɨn | ipsa | mɨta | ɛːnʼa: | seːlʼčʼi | təmtɨtili | qɛːtɨt | aje | toːn | aj | tɛːsarɨli | mɔːtɨjät. | |
mb | qup | sar | əːtɨ-p | mi-sɨ-t | mɔːt-qɨn | i-psa | mɨta | ɛː-nʼa | seːlʼčʼi | təm-tɨ-tili | qɛːtɨ-t | aje | toːn | aj | tɛː-sar-ɨ-li | mɔːt-ɨ-jä-t | |
mp | qum | caːr | əːtɨ-m | mi-sɨ-tɨ | mɔːt-qɨn | iː-pso | mɨta | ɛː-ŋɨ | seːlʼčʼɨ | təmɨ-ntɨ-ntɨlʼ | qəːttɨ-t | aj | toːn | aj | tɛːttɨ-sar-ɨ-lʼ | mɔːt-ɨ-ja-t | |
ge | human.being.[NOM] | tsar.[NOM] | word-ACC | give-PST-3SG.O | house-LOC | take-PTCP.NEC | as.if | be-CO.[3SG.S] | seven | buy-IPFV-PTCP.PRS | town-PL.[NOM] | and | hundred | and | four-ten-EP-ADJZ | house-EP- | |
gr | человек.[NOM] | царь.[NOM] | слово-ACC | дать-PST-3SG.O | дом-LOC | взять-PTCP.NEC | будто | быть-CO.[3SG.S] | семь | купить-IPFV-PTCP.PRS | город-PL.[NOM] | и | сто | и | четыре-десять-EP-ADJZ | дом-EP- | |
mc | n-n:case | n-n:case | n-n:case | v-v:tense-v:pn | n-n:case | v-v>ptcp | ptcl | v-v:ins-v:pn | num | v-v>v-v>ptcp | n-n:num-n:case | conj | num | conj | num-num>num-n:ins-num>adj | n-n:ins-n>n | |
ps | n | n | n | v | n | ptcp | ptcl | v | num | ptcp | n | conj | num | conj | num | n | |
BOR | RUS:cult | ||||||||||||||||
fr | [сват], царь дал слово, / будто из дома надлежит взять: / семь торговых городов / и сто сорок теремов. / | ||||||||||||||||
fe | [matchmaker] came, the tsar gave his word, / that one should take from home / seven merchant towns / and one hundred and forty houses. / | ||||||||||||||||
fg | [Brautwerber] kam, der Zar gab sein Wort, / dass man aus dem Hause nehmen soll: / sieben Kaufmannsstädte / und einhundertvierzig Turmhäuser. / | ||||||||||||||||
ltr | царь слово дает / дома взять / семь сказал / царский сын / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.028 (004.001) | |||||||||||
st | нʼетатыткины такʼылико, / сарыт има ток′таткутып[л] / зеркалалянтыса онды, / əтык тэпын чаттыкусты: / мат кʼай, кə′тат мяккя, ′мундок / курасса ай сəры е′нʼак? / | |||||||||||
stl | nʼetatɨtkinɨ takʼɨliko, / sarɨt ima toktatkutɨp[l] / zerkalalяntɨsa ondɨ, / ətɨk tɛpɨn čattɨkustɨ: / mat kʼaj, kətat mяkkя, mundok / kurassa aj sərɨ enʼak? / | |||||||||||
ts | Nätatɨtkinɨ taqqɨliqo/, sarɨt ima toqtatkutɨl/ zerkalalʼantɨsa ontɨ/, əːtɨk tɛpɨn čʼattɨkkustɨ/: Mat qaj, kətat mäkkä, muntok/ kurassa aj sərɨ ɛːnʼak/? | |||||||||||
tx | Nätatɨtkinɨ | taqqɨliqo, | sarɨt | ima | toqtatkutɨl | zerkalalʼantɨsa | ontɨ, | əːtɨk | tɛpɨn | čʼattɨkkustɨ: | ||
mb | näta-t-ɨ-tkinɨ | taq-qɨli-qo | sar-ɨ-t | ima | toqta-t-ku-tɨl | zerkala-lʼa-ntɨ-sa | ontɨ | əːtɨ-k | tɛp-ɨ-n | čʼattɨ-kku-s-tɨ | ||
mp | nätäk-t-ɨ-nkinı | taqɨ-qɨlɨ-qo | caːr-ɨ-n | ima | taqtɨ-ntɨ-kkɨ-ntɨlʼ | zerkala-lʼa-ntɨ-sä | ontɨ | əːtɨ-k | təp-ɨ-n | čʼattɨ-kkɨ-sɨ-tɨ | ||
ge | DIM-PL.[NOM] | girl-PL-EP-ALL | gather-MULS-INF | tsar-EP-GEN | wife.[NOM] | dress-IPFV-HAB-PTCP.PRS | mirror-DIM-OBL.3SG-COM | own.3SG | word-1SG.S.[NOM] | (s)he-EP-GEN | throw-HAB-PST-3SG.O | |
gr | DIM-PL.[NOM] | девушка-PL-EP-ALL | собирать-MULS-INF | царь-EP-GEN | жена.[NOM] | одеться-IPFV-HAB-PTCP.PRS | зеркало-DIM-OBL.3SG-COM | свой.3SG | слово-1SG.S.[NOM] | он(а)-EP-GEN | бросить-HAB-PST-3SG.O | |
mc | -n:num-n:case | n-n:num-n:ins-n:case | v-v>v-v:inf | n-n:ins-n:case | n-n:case | v-v>v-v>v-v>ptcp | n-n>n-n:obl.poss-n:case | emphpro | n-v:pn-n:case | pers-n:ins-n:case | v-v>v-v:tense-v:pn | |
ps | n | v | n | n | ptcp | n | emphpro | n | pers | v | ||
BOR | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||||
fr | К девушкам [на девичник] собираясь, / царица одевается / с зеркальцем своим, / [мельком] ему бросает: / "Я ль, скажи мне, всех / красивее и белее?" / | |||||||||||
fe | Preparing to go to the girls [girls’ meeting], / the tsarina was dressing / with her mirror, / [in passing] she asks: / “Tell me whether I’m of all / the most beautiful and the whitest?” / | |||||||||||
fg | Auf dem Weg zu den Mädchen [zum Junggesellinnenabschied], / zieht sich die Zarin an / mit ihrem Spieglein, / im Vorbeigehen fragt sie: / "Bin ich, sag mir, / die schönste und weißeste?" / | |||||||||||
ltr | девушкам собраться / царская жена одевается / с зеркальцем одна / слово ей бросает / я что скажи мне все / на вид я белая (прекрасная) ли? / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.029 (004.002) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.030 (004.003) | ||||||||||||||||
st | кʼай кʼат зеркалаля томпыт? / | “курасса е′нʼант, аша антак, / сарыт неля кʼотəл | ||||||||||||||||
stl | kʼaj kʼat zerkalalя tompɨt? / | “kurassa enʼant, aša antak, / sarɨt nelя kʼotəl mundokt. / | ||||||||||||||||
ts | Qaj kat zerkalalʼa tompɨt/? | Kurassa ɛːnʼant, aša antak/, sarɨt nälʼa qotəl muntokt/, | ||||||||||||||||
tx | Mat | qaj, | kətat | mäkkä, | muntok | kurassa | aj | sərɨ | ɛːnʼak? | Qaj | kat | zerkalalʼa | tompɨt? | Kurassa | ɛːnʼant, | aša | antak, | |
mb | Mat | qaj | kət-at | mäkkä | muntok | kuras-sa | aj | sərɨ | ɛː-nʼa-k | qaj | kat | zerkala-lʼa | tom-pɨ-t | kuras-sa | ɛː-nʼa-nt | aša | anta-k | |
mp | man | qaj | kətɨ-ätɨ | mäkkä | muntɨk | kuras-sä | aj | sərɨ | ɛː-ŋɨ-k | qaj | ket | zerkala-lʼa | tom-mpɨ-tɨ | kuras-sä | ɛː-ŋɨ-ntɨ | ašša | antɨ-k | |
ge | I.[NOM] | whether | say-IMP.2SG.O | I.ALL | all | appearance-INSTR | and | white | be-CO-1SG.S | what.[NOM] | %% | mirror-DIM.[NOM] | say-DUR-3SG.O | appearance-INSTR | be-CO-2SG.S | NEG | dispute-1SG.S | |
gr | я.[NOM] | что.ли | сказать-IMP.2SG.O | я.ALL | всё | вид-INSTR | и | белый | быть-CO-1SG.S | что.[NOM] | %% | зеркало-DIM.[NOM] | сказать-DUR-3SG.O | вид-INSTR | быть-CO-2SG.S | NEG | спорить-1SG.S | |
mc | pers | ptcl | v-v:mood.pn | pers | quant | n-n:case | conj | adj | v-v:ins-v:pn | interrog-n:case | ptcl | n-n>n-n:case | v-v>v-v:pn | n-n:case | v-v:ins-v:pn | ptcl | v-v:pn | |
ps | pers | ptcl | v | pers | quant | n | conj | adj | v | interrog | ptcl | n | v | n | v | ptcl | v | |
BOR | RUS:cult | |||||||||||||||||
fr | Что же говорит зеркальце? / | "Ты красива, я не спорю, / [но] царевна [лучше?] | ||||||||||||||||
fe | What does the mirror say? / | “You are a beauty, I’m not contesting it, / [but] the | ||||||||||||||||
fg | Was sagt das Spieglein? / | "Du bist schön, ich streite nicht, / [aber] die | ||||||||||||||||
ltr | зачем зеркальце говорит / | ты прекрасна я не спорю / дочь царя лучше всех / | ||||||||||||||||
nt | [OSV:] "qotəl" seems to be the superlative form of |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.031 (004.004) | ||||||||||||||||
st | мундокт. / курасса ай сəры е′нʼа.” / | сарыт има алт[п]а пакта. / ай кюратолна утылянтыс. / зеркалаляп пəк′щатынʼыт. / лякчинлянтыс чельчолнаны! / | |||||||||||||||
stl | kurassa aj sərɨ enʼa.” / | sarɨt ima alt[p]a pakta. / aj kюratolna utɨlяntɨs. / zerkalalяp pəkšatɨnʼɨt. / lяkčinlяntɨs čelʼčolnanɨ! / | |||||||||||||||
ts | kurassa aj sərɨ ɛːnʼa/. | Sarɨt ima alpa pakta/ aj küratɔːlna utɨlʼantɨs/, zerkalalʼap pəqšatɨnʼɨt/, lʼakčʼinlʼantɨs čʼelʼčʼɔːlna nɨː/! | |||||||||||||||
tx | sarɨt | nälʼa | qotəl | muntokt, | kurassa | aj | sərɨ | ɛːnʼa. | Sarɨt | ima | alpa | pakta | aj | küratɔːlna | utɨlʼantɨs, | zerkalalʼap | |
mb | sar-ɨ-t | nälʼa | qotəl | muntok-t | kuras-sa | aj | sərɨ | ɛː-nʼa | sar-ɨ-t | ima | alpa | pakta | aj | küra-tɔːl-na | utɨ-lʼa-ntɨ-s | zerkala-lʼa-p | |
mp | caːr-ɨ-n | nälʼa | qotəl | muntɨk-n | kuras-sä | aj | sərɨ | ɛː-ŋɨ | caːr-ɨ-n | ima | älpä | paktɨ | aj | kürä-ätɔːl-ŋɨ | utɨ-lʼa-ntɨ-sä | zerkala-lʼa-m | |
ge | tsar-EP-GEN | daughter.[NOM] | %% | all-GEN | appearance-INSTR | and | white | be-CO.[3SG.S] | tsar-EP-GEN | wife.[NOM] | away | jump.[3SG.S] | and | wave-MOM-CO.[3SG.S] | hand-DIM-OBL.3SG-INSTR | mirror-DIM- | |
gr | царь-EP-GEN | дочь.[NOM] | %% | всё-GEN | вид-INSTR | и | белый | быть-CO.[3SG.S] | царь-EP-GEN | жена.[NOM] | прочь | прыгнуть.[3SG.S] | и | махать-MOM-CO.[3SG.S] | рука-DIM-OBL.3SG-INSTR | зеркало-DIM- | |
mc | n-n:ins-n:case | n-n:case | adj | quant-n:case | n-n:case | conj | adj | v-v:ins-v:pn | n-n:ins-n:case | n-n:case | adv | v-v:pn | conj | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n>n-n:obl.poss-n:case | n-n>n-n:case | |
ps | n | n | adj | quant | n | conj | adj | v | n | n | adv | v | conj | v | n | n | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||||||||
fr | всех / красивее и белее. / | Царица отпрыгнула / и замахала руками, / шлёпнула зеркальце, / затопала пятками./ | |||||||||||||||
fe | tsarevna [is better?] / she is [still] more beautiful and white. / | The tsarina jumped away / and started waving her hands, / slapped the mirror, / and started stomping her heels. / | |||||||||||||||
fg | Zarentochter ist [besser?] / sie ist die scönste und weißeste. / | Die Zaren sprang davon / und wedelte mit den Händen, / schlug das Spieglein, / und trampelte mit ihren Absätzen. / | |||||||||||||||
ltr | прекрасна ее всех есть / | жена царя прочь ушла / махнула рукой / зеркальце бросила / пятками растоптала / | |||||||||||||||
nt | "good", see also 4.16, 8.6. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.032 (004.005) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.033 (004.006) | |||||||||||||||
st | “Ах, тат нильчиль стеклонʼонты! / | тат на молмытанты мат чёт. / | тəп кутар | ||||||||||||||
stl | “Аh, tat nilʼčilʼ steklonʼontɨ! / | tat na molmɨtantɨ mat čёt. / | təp kutar | ||||||||||||||
ts | Ah, tat nılʼčʼilʼ steklonʼontɨ/! | Tat na moːlmɨtantɨ mat čʼɔːt/. | Təp kutar | ||||||||||||||
tx | pəqšatɨnʼɨt, | lʼakčʼinlʼantɨs | čʼelʼčʼɔːlna | nɨː! | Ah, | tat | nılʼčʼilʼ | steklonʼontɨ! | Tat | na | moːlmɨtantɨ | mat | čʼɔːt. | Təp | kutar | ||
mb | pəqša-tɨ-nʼɨ-t | lʼakčʼin-lʼa-ntɨ-s | čʼelʼčʼ-ɔːl-na | nɨː | ah | tan | nılʼčʼi-lʼ | steklo-nʼo-ntɨ | tan | na | moːlmɨ-ta-ntɨ | mat | čʼɔːt | təp | kutar | ||
mp | pəššɨ-tɨ-ŋɨ-tɨ | lʼakčʼɨn-lʼa-ntɨ-sä | čʼelʼčʼɨ-ɔːl-ŋɨ | nɨː | ah | tan | nılʼčʼɨ-lʼ | steklo-ŋɨ-ntɨ | tan | na | moːlmɨ-tɨ-ntɨ | man | čʼɔːtɨ | təp | kuttar | ||
ge | ACC | slap-TR-CO-3SG.O | heel-DIM-OBL.3SG-INSTR | trample-MOM-CO.[3SG.S] | there | ah | you.SG.[NOM] | such-ADJZ | glass-CO-2SG.S | you.SG.[NOM] | here | lie-TR-2SG.S | I.[GEN] | about | (s)he.[NOM] | how | |
gr | ACC | шлёпнуть-TR-CO-3SG.O | пятка-DIM-OBL.3SG-INSTR | топтать-MOM-CO.[3SG.S] | туда | ах | ты.[NOM] | такой-ADJZ | стекло-CO-2SG.S | ты.[NOM] | вот | ложь-TR-2SG.S | я.[GEN] | про | он(а).[NOM] | как | |
mc | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n>n-n:obl.poss-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | adv | interj | pers | dem-adj>adj | n-v:ins-v:pn | pers | ptcl | n-n>v-v:pn | pers | pp | pers-n:case | interrog | ||
ps | v | n | v | adv | interj | pers | adj | v | pers | ptcl | v | pers | pp | pers | interrog | ||
BOR | RUS:disc | RUS:cult | |||||||||||||||
fr | "Ах ты, такое[-сякое] стекло! / | Ты [всё] врешь про меня. / | Как ей со мной | ||||||||||||||
fe | “You such [and such] glass! / | You [only] tell lies about me. / | How could she | ||||||||||||||
fg | "Ach du, so ein [Stück] Glas! / | Du lügst [nur] über mich. / | Wie soll sie sich mit | ||||||||||||||
ltr | ах ты такое стекло / | ты все врешь на [про] меня / | он как же смотреть |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.034 (004.007) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.035 (004.008) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.036 (004.009) | |||||||||||
st | мо[а]ннымянта матса? / | мат тəпыт ′момыт лямкал тантап. / | кʼонтырнолыт, орымна кʼай! / | кутар аша сəры е′нʼа: / əмыт | ||||||||||
stl | mo[a]nnɨmяnta matsa? / | mat təpɨt momɨt lяmkal tantap. / | kʼontɨrnolɨt, orɨmna kʼaj! / | kutar aša sərɨ enʼa: / əmɨt perkɨlʼ čiri | ||||||||||
ts | mannɨmmänta matsa/? | Mat təpɨt moːmɨt lʼamqaltantap/. | Qontɨrnɔːlɨt, orɨmna qaj/! | Kutar aša sərɨ ɛːnʼa/: əmɨt pɛrqɨlʼ tıːri | ||||||||||
tx | mannɨmmänta | matsa? | Mat | təpɨt | moːmɨt | lʼamqaltantap. | Qontɨrnɔːlɨt, | orɨmna | qaj! | Kutar | aša | sərɨ | ɛːnʼa: | |
mb | mannɨ-mmä-nta | mat-sa | mat | təp-ɨ-t | moːmɨ-t | lʼam-qal-tanta-p | qo-ntɨr-nɔː-lɨt | orɨ-m-na | qaj | kutar | aša | sərɨ | ɛː-nʼa | |
mp | mantɨ-mmä-ntɨ | man-sä | man | təp-ɨ-n | moːlmɨ-t | lʼamɨ-qɨl-ɛntɨ-m | qo-ntɨr-ŋɨ-lɨt | orɨ-m-ŋɨ | qaj | kuttar | ašša | sərɨ | ɛː-ŋɨ | |
ge | give.a.look-COND-2SG.S | I-COM | I.[NOM] | (s)he-EP-GEN | lie-PL.[NOM] | quiet.VBLZ-MULT-FUT-1SG.O | see-DRV-CO-2PL | force-TRL-CO.[3SG.S] | whether | how | NEG | white | be-CO.[3SG.S] | |
gr | взглянуть-COND-2SG.S | я-COM | я.[NOM] | он(а)-EP-GEN | ложь-PL.[NOM] | тихий.VBLZ-MULT-FUT-1SG.O | увидеть-DRV-CO-2PL | сила-TRL-CO.[3SG.S] | что.ли | как | NEG | белый | быть-CO.[3SG.S] | |
mc | v-v:mood-v:pn | pers-n:case | pers | pers-n:ins-n:case | n-n:num-n:case | v-v>v-v:tense-v:pn | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n>v-v:ins-v:pn | ptcl | interrog | ptcl | adj | v-v:ins-v:pn | |
ps | v | pers | pers | pers | n | v | v | v | ptcl | interrog | ptcl | adj | v | |
fr | тягаться(?)?/ | Я её обман утихомирю. / | Видите, [какая] выросла она! / | Как [же] ей не быть белой: / мать | ||||||||||
fe | compete(?) with me? / | I’ll calm down her deception. / | Look, [how] she’s grown! / | How could she not be white: / her | ||||||||||
fg | mir messen(?)? / | Ich beschwichtige ihren Betrug. / | Schaut, [wie] sie gewachsen ist! / | Wie kann sie nicht weiß sein: / die | ||||||||||
ltr | со мной / | я его обман на косточки помну / | смотрите выросла я / | почему я не прекрасна / мать в |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.037 (004.010) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.038 (004.011) | |||||||||||||||
st | перкыль тʼири о′мтса / кекыс сыронт манталпыса. / | кыса кэтат: кʼянтык ман нон / ныны пӯт тəп курасса е′нта? / | |||||||||||||||
stl | omtsa / kekɨs sɨront mantalpɨsa. / | kɨsa kɛtat: kʼяntɨk man non / nɨnɨ puːt təp kurassa enta? / | |||||||||||||||
ts | ɔːmtsa,/ kekɨs sɨront mantalpɨsa/. | Kɨsa kɛtat: qantɨk man nɔːn/ nɨːnɨ puːt təp kurassa ɛːnta/? | |||||||||||||||
tx | əmɨt | pɛrqɨlʼ | tıːri | ɔːmtsa, | kekɨs | sɨront | mantalpɨsa. | Kɨsa | kɛtat: | qantɨk | man | nɔːn | nɨːnɨ | puːt | təp | kurassa | |
mb | əmɨ-t | pɛrqɨ-lʼ | tıːri | ɔːmt-sa | kekɨs | sɨro-nt | mant-al-pɨ-sa | kɨsa | kɛt-at | qantɨk | man | nɔːn | nɨːnɨ | puːt | təp | kuras-sa | |
mp | ama-tɨ | pɛrqɨ-lʼ | tıːrɨ | ɔːmtɨ-sɨ | kekkɨsä | sɨrɨ-ntɨ | mantɨ-ätɔːl-mpɨ-sɨ | kɨssa | kətɨ-ätɨ | qäntɨk | man | nɔːnɨ | nɨːnɨ | puːn | təp | kuras-sä | |
ge | mother.[NOM]-3SG | stomach-ADJZ | amount.[NOM] | sit-PST.[3SG.S] | only | snow-ILL | give.a.look-MOM-DUR-PST.[3SG.S] | come.on | say-IMP.2SG.O | how | I.[GEN] | from | then | then | (s)he.[NOM] | appearance- | |
gr | мать.[NOM]-3SG | живот-ADJZ | совокупность.[NOM] | сидеть-PST.[3SG.S] | только | снег-ILL | взглянуть-MOM-DUR-PST.[3SG.S] | ну.ка | сказать-IMP.2SG.O | как | я.[GEN] | от | потом | потом | он(а).[NOM] | вид-INSTR | |
mc | n-n:case-n:poss | n-n>adj | n-n:case | v-v:tense-v:pn | adv | n-n:case | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | ptcl | v-v:mood.pn | interrog | pers | pp | adv | adv | pers-n:case | n-n:case | |
ps | n | adj | n | v | adv | n | v | ptcl | v | interrog | pers | pp | adv | adv | pers | n | |
fr | беременная сидела, / только на снег глядела. / | Ну-ка скажи: / как ей после этого быть красивее меня? / | |||||||||||||||
fe | mother sat pregnant / looking only at snow. / | Well, tell me: / how could she be more beautiful than me after this? / | |||||||||||||||
fg | schwangere Mutter saß, / und schaute nur auf den Schnee. / | Nun, sag mir: / wie kann sie danach schöner als ich sein? / | |||||||||||||||
ltr | положении сидя / только в снег глядя / | ну скажи как от меня / потом она на вид лучше стала / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.039 (004.012) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.040 (004.013) | |||||||||||||||
st | инна кəтʼат: мат кес нʼянчак. / | омтыль кʼомыт коляптʼаты / кʼос тəты мундык. | матса чʼенга / нʼянчитыль | ||||||||||||||
stl | inna kəčat: mat kes nʼяnčak. / | omtɨlʼ kʼomɨt kolяpčatɨ / kʼos tətɨ mundɨk. | matsa čʼenga / nʼяnčitɨlʼ mɨ | ||||||||||||||
ts | İnna kətat: mat kes nʼančʼak/. | Ɔːmtɨlʼ qoː mɨt kolʼaltatɨ,/ qos tətɨ muntɨk. | Matsa čʼäːŋka/ nʼančʼitɨlʼ | ||||||||||||||
tx | ɛːnta? | İnna | kətat: | mat | kes | nʼančʼak. | Ɔːmtɨlʼ | qoː | mɨt | kolʼaltatɨ, | qos | tətɨ | muntɨk. | Matsa | čʼäːŋka | ||
mb | ɛː-nta | i̇nna | kət-at | mat | kes | nʼančʼa-k | ɔːmtɨ-lʼ | qoː | mɨ-t | kolʼ-alt-atɨ | qos | tətɨ | muntɨk | mat-sa | čʼäːŋka | ||
mp | ɛː-ɛntɨ | ınnä | kətɨ-ätɨ | man | kes | nʼančʼa-k | ɔːmtɨ-lʼ | qok | mɨ-tɨ | kolʼɨ-altɨ-ätɨ | kos | təttɨ | muntɨk | man-sä | čʼäːŋkɨ | ||
ge | INSTR | be-FUT.[3SG.S] | upwards | say-IMP.2SG.O | I.[NOM] | %% | %%-1SG.S | horn-ADJZ | chief.[NOM] | something.[NOM]-3SG | turn-TR-IMP.2SG.O | INDEF3 | ground.[NOM] | all | I-COM | ||
gr | быть-FUT.[3SG.S] | вверх | сказать-IMP.2SG.O | я.[NOM] | %% | %%-1SG.S | рог-ADJZ | начальник.[NOM] | нечто.[NOM]-3SG | повернуться-TR-IMP.2SG.O | INDEF3 | земля.[NOM] | всё | я-COM | |||
mc | v-v:tense-v:pn | preverb | v-v:mood.pn | pers | ptcl | v-v:pn | n-n>adj | n-n:case | n-n:case-n:poss | v-v>v-v:mood.pn | clit | n-n:case | quant | pers-n:case | v-v:pn | ||
ps | v | preverb | v | pers | ptcl | v | adj | n | ptcl | v | clit | n | quant | pers | v | ||
fr | Скажи [честно?]: я ли не [красивее всех?]/ | Обойди наше [царство?], / хоть всю землю. / | [Кроме] меня, нет / | ||||||||||||||
fe | Tell me [earnestly?]: am I not [more beautiful than all?]/ | Go around our [kingdom?], / or even the whole world. / | [Besides] me, there is no / | ||||||||||||||
fg | Sag mir [ehrlich?]: bin ich nicht [die schönste?] / | Geh durch unser [Reich?], / oder durch die ganze Welt. / | [Neben] mir gibt es keine / | ||||||||||||||
ltr | всю правду скажи [вверх скажи] я / | всю землю / | со мной нет/ нянька | ||||||||||||||
nt | [OSV:] the verbal form "kolʼaptʼatɨ" has been edited into "kolʼaltatɨ". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.041 (004.014) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.042 (004.015) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.043 (004.016) | ||||||||||||
st | мы | ниlчик кʼоты? / | зеркалаля кəтынʼыты: / “сарыт неля, кʼотол, пийя, / курас[с]а ай сəры е′нʼа.” / | ||||||||||||
stl | nilʼčik kʼotɨ? / | zerkalalя kətɨnʼɨtɨ: / “sarɨt nelя, kʼotol, pijя, / kuras[s]a aj sərɨ enʼa.” / | |||||||||||||
ts | mɨ. | Nılʼčʼik qɔːtɨ/? | Zerkalalʼa kətɨnʼɨtɨ/: sarɨt nälʼa qotol, pija,/ kurassa aj sərɨ ɛːnʼa/. | ||||||||||||
tx | nʼančʼitɨlʼ | mɨ. | Nılʼčʼik | qɔːtɨ? | Zerkalalʼa | kətɨnʼɨtɨ: | sarɨt | nälʼa | qotol, | pija, | kurassa | aj | sərɨ | ||
mb | nʼančʼi-tɨlʼ | mɨ | nılʼčʼi-k | qɔːtɨ | zerkala-lʼa | kətɨ-nʼɨ-tɨ | sar-ɨ-t | nälʼa | qotol | pija | kuras-sa | aj | sərɨ | ||
mp | nʼančʼa-tɨlʼ | mɨ | nılʼčʼɨ-k | qɔːtɨ | zerkala-lʼa | kətɨ-ŋɨ-tɨ | caːr-ɨ-n | nälʼa | qotəl | pija | kuras-sä | aj | sərɨ | ||
ge | NEG.EX.[3SG.S] | %%-ADJZ | something.[NOM] | such-ADVZ | probably | mirror-DIM.[NOM] | say-CO-3SG.O | tsar-EP-GEN | daughter.[NOM] | %% | %% | appearance-INSTR | and | white | |
gr | NEG.EX.[3SG.S] | %%-ADJZ | нечто.[NOM] | такой-ADVZ | наверное | зеркало-DIM.[NOM] | сказать-CO-3SG.O | царь-EP-GEN | дочь.[NOM] | %% | %% | вид-INSTR | и | белый | |
mc | adj-n>adj | n-n:case | dem-adj>adv | ptcl | n-n>n-n:case | v-v:ins-v:pn | n-n:ins-n:case | n-n:case | adj | adj | n-n:case | conj | adj | ||
ps | adj | n | adv | ptcl | n | v | n | n | adj | adj | n | conj | adj | ||
BOR | RUS:cult | RUS:cult | |||||||||||||
fr | [больше таких же красавиц]. | Не так ли?" / | Зеркальце говорит: / "Царевна [лучше?], [?], красивее и белее." / | ||||||||||||
fe | [other beauties like this]. | Isn’t that so?” / | The mirror says: / “The tsarevna is [better?, [?], more beautiful and whiter.” / | ||||||||||||
fg | [anderen solchen Schönheiten]. | Ist das nicht so?" / | Der Spiegel sagt: /"Die Zarentochter ist [besser?], [?], schöner und weißer." / | ||||||||||||
ltr | так найди / | сказало / дочь царя совсем [лучше] на вид / прекрасная белая / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.044 (004.017) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.045 (004.018) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.046 (004.019) | |||||||||||
st | кʼутар метал. | путымт амла / зеркалаляп конна чаттыт. / | чернавкамты кʼəрынʼыты, / нильчик тəпты кʼуралтынʼыт, / (онды сенныл[п]ь | |||||||||||
stl | kʼutar metal. | putɨmt amla / zerkalalяp konna čattɨt. / | černavkamtɨ kʼərɨnʼɨtɨ, / nilʼčik təptɨ kʼuraltɨnʼɨt, / (ondɨ sennɨl[p]ʼ netak tɨna): / sarɨt | |||||||||||
ts | Kutar meːtal. | Puːtɨmt amla/ zerkalalʼap konna čʼattɨt/. | Čʼernavkamtɨ qərɨnʼɨtɨ/, nılʼčʼik təptɨ quraltɨnʼɨt/, (ontɨ sennɨlʼ nätak tɨna)/: Sarɨt | |||||||||||
tx | ɛːnʼa. | Kutar | meːtal. | Puːtɨmt | amla | zerkalalʼap | konna | čʼattɨt. | Čʼernavkamtɨ | qərɨnʼɨtɨ, | nılʼčʼik | təptɨ | quraltɨnʼɨt, | |
mb | ɛː-nʼa | kutar | meː-ta-l | puːtɨ-m-t | am-la | zerkala-lʼa-p | konna | čʼattɨ-t | čʼernavka-m-tɨ | qərɨ-nʼɨ-tɨ | nılʼčʼi-k | təp-tɨ | qur-altɨ-nʼɨ-t | |
mp | ɛː-ŋɨ | kuttar | meː-tɨ-l | puːtɨ-m-tɨ | am-lä | zerkala-lʼa-m | konnä | čʼattɨ-tɨ | Čʼernavka-m-tɨ | qərɨ-ŋɨ-tɨ | nılʼčʼɨ-k | təp-ntɨ | kurɨ-altɨ-ŋɨ-tɨ | |
ge | be-CO.[3SG.S] | how | do-TR-2SG.O | soul-ACC-3SG | eat-CVB | mirror-DIM-ACC | upwards | throw-3SG.O | Chernavka-ACC-3SG | call-CO-3SG.O | such-ADVZ | (s)he-ILL | go-CAUS-CO- | |
gr | быть-CO.[3SG.S] | как | сделать-TR-2SG.O | душа-ACC-3SG | съесть-CVB | зеркало-DIM-ACC | вверх | бросить-3SG.O | Чернавка-ACC-3SG | позвать-CO-3SG.O | такой-ADVZ | он(а)-ILL | идти-CAUS-CO | |
mc | v-v:ins-v:pn | interrog | v-v>v-v:pn | n-n:case-n:poss | v-v>cvb | n-n>n-n:case | adv | v-v:pn | nprop-n:case-n:poss | v-v:ins-v:pn | dem-adj>adv | pers-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | |
ps | v | interrog | v | n | cvb | n | adv | v | nprop | v | adv | pers | v | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||||||
fr | Что поделаешь? | [Съедаемая завистью?],/ она отбросила зеркальце. / | Позвала Чернавку, / приказала ей идти, / (/сенной девушке своей): / "Царевну | |||||||||||
fe | What to do? | [All eaten up by jealousy?], / she threw the mirror aside. / | She called [her maid] Chernavka, / ordered her to go, / (/this maid of hers): / “Take | |||||||||||
fg | Was tun? | [Alle zerfressen von Eifersucht?], / sie warf den Spiegel zur Seite. / | Sie rief Tschernawka, / befahl ihr zu gehen, / (/dieser ihrer Magd): / "Bring die | |||||||||||
ltr | что сделаешь | тяжело дыша встала / прочь бросила | так его заставила / сама девушка / царскую дочь в лес в глушь / увел замотать | |||||||||||
nt | [OSV:] "puːtɨm amqo" seems to be an idiomatic expression. | [OSV:] 1) "čʼumpɨ neː" - here means "a wolf"; 2) the participle forms "kurɨnʼɨmtɨj", |
ref | |||||||||||||||
st | нетак тына): / сарыт неляп мачыт путонт / кʼэнтырталтыл курынʼымтый / илыла ай кʼəчинʼымтый / нэччетынʼыт чён илнʼыт / чумпынеэт амнʼын титкʼо. / | ||||||||||||||
stl | nelяp mačɨt putont / kʼɛntɨrtaltɨl kurɨnʼɨmtɨj / ilɨla aj kʼəčinʼɨmtɨj / nɛččetɨnʼɨt čёn ilnʼɨt / čumpɨneɛt amnʼɨn titkʼo / | ||||||||||||||
ts | nälʼap mačʼɨt puːtont/ qɛntɨrtaltɨl kurɨnʼɨmpɨj/ ilɨla aj qəːčʼinʼɨmpɨj/ näčʼčʼäːtɨnʼɨt čʼöːn ılnʼɨt/ čʼumpɨ neːet amnʼɨntitqo/. | ||||||||||||||
tx | (ontɨ | sennɨlʼ | nätak | tɨna): | Sarɨt | nälʼap | mačʼɨt | puːtont | qɛntɨrtaltɨl | kurɨnʼɨmpɨj | ilɨla | aj | qəːčʼinʼɨmpɨj | ||
mb | ontɨ | sennɨ-lʼ | nätak | tɨna | sar-ɨ-t | nälʼa-p | mačʼɨ-t | puːto-nt | qɛn-tɨr-ta-ltɨ-l | kurɨ-nʼɨ-mpɨj | ilɨ-la | aj | qəːčʼi-nʼɨ-mpɨj | ||
mp | ontɨ | sennɨ-lʼ | nätäk | tına | caːr-ɨ-n | nälʼa-m | mačʼɨ-n | puːtɨ-ntɨ | qən-ntɨr-tɨ-ltɨ-l | kurɨ-ntɨ-mpɨlʼ | ilɨ-lä | aj | qəːčʼɨ-ntɨ-mpɨlʼ | ||
ge | 3SG.O | oneself.3SG.[NOM] | of.mudroom-ADJZ | girl.[NOM] | that | tsar-EP-GEN | daughter-ACC | forest-GEN | inside-ILL | leave-DRV-TR-TR-2SG.O | wind.round-IPFV-PTCP.PST | live-CVB | and | leave-IPFV-PTCP.PST | |
gr | -3SG.O | сам.3SG.[NOM] | сенный-ADJZ | девушка.[NOM] | тот | царь-EP-GEN | дочь-ACC | лес-GEN | нутро-ILL | уйти-DRV-TR-TR-2SG.O | замотать-IPFV-PTCP.PST | жить-CVB | и | оставить-IPFV-PTCP.PST | |
mc | emphpro-n:case | adj-n>adj | n-n:case | dem | n-n:ins-n:case | n-n:case | n-n:case | reln-n:case | v-v>v-v>v-v>v-v:pn | v-v>v-v>ptcp | v-v>cvb | conj | v-v>v-v>ptcp | ||
ps | emphpro | adj | n | dem | n | n | n | reln | v | ptcp | cvb | conj | ptcp | ||
BOR | RUS:cult | ||||||||||||||
fr | в лес / уведи, связав её, / живую, и оставь / там под сосной / на съедение волкам." / | ||||||||||||||
fe | the tsarevna to the forest, / tied up, / alive, and leave her / there under the fir tree / so the wolves eat her up.” / | ||||||||||||||
fg | Zarentochter in den Wald, / festgebunden, / lebending und lass sie / dort unter einer Fichte / den Wölfen zum Fraß." / | ||||||||||||||
ltr | / живя / там (здесь) живет / кушать / | ||||||||||||||
nt | "qəːčʼinʼɨmtɨj" have been edited into "kurɨnʼɨmpɨj", "qəːčʼinʼɨmpɨj". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.047 (005.001) | ||||||||||||||
st | лосы монты антытʼанта. / неняль имас. | сарыт неляс / черновка кʼəнта | |||||||||||||
stl | losɨ montɨ antɨčanta. / nenяlʼ imas. | sarɨt nelяs / černovka kʼənta mačontɨna. / | |||||||||||||
ts | Loːsɨ montɨ antɨtanta/ nʼenʼnʼalʼ imas? | Sarɨt nälʼas/ Čʼernovka qənta mačʼontɨ na/. | |||||||||||||
tx | näčʼčʼäːtɨnʼɨt | čʼöːn | ılnʼɨt | čʼumpɨ | neːet | amnʼɨntitqo. | Loːsɨ | montɨ | antɨtanta | nʼenʼnʼalʼ | imas? | Sarɨt | nälʼas | ||
mb | näčʼčʼäːtɨ-nʼɨt | čʼöː-n | ıl-nʼɨt | čʼumpɨ | neː-e-t | am-nʼɨntitqo | loːsɨ | montɨ | antɨ-tanta | nʼenʼnʼ-alʼ | ima-s | sar-ɨ-t | nälʼa-s | Čʼernovka | |
mp | näčʼčʼä-qɨn | čʼöː-n | ıllä-qɨn | čʼumpɨ | neː-ɨ-t | am-qɨntɨtqo | loːsɨ | montɨ | antɨ-ɛntɨ | nʼenʼnʼɨ-ntɨlʼ | ima-sä | caːr-ɨ-n | nälʼa-sä | Čʼernavka | |
ge | there-LOC | pine-GEN | down-LOC | long | living.being-EP-PL.[NOM] | eat-SUP.3PL | devil.[NOM] | apparently | dispute-FUT.[3SG.S] | get.angry-PTCP.PRS | woman-COM | tsar-EP-GEN | daughter-COM | ||
gr | туда-LOC | сосна-GEN | вниз-LOC | длинный | живое.существо-EP-PL.[NOM] | съесть-SUP.3PL | чёрт.[NOM] | видать | спорить-FUT.[3SG.S] | сердиться-PTCP.PRS | женщина-COM | царь-EP-GEN | дочь-COM | ||
mc | adv-adv>adv | n-n:case | adv-adv>adv | adj | n-n:ins-n:num-n:case | v-v:inf.poss | n-n:case | ptcl | v-v:tense-v:pn | v-v>ptcp | n-n:case | n-n:ins-n:case | n-n:case | nprop-n:case | |
ps | adv | n | adv | adj | n | v | n | ptcl | v | v | n | n | n | nprop | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | |||||||||||||
fr | Будет ли чёрт спорить / с сердитой женщиной? / | Вот с царевной / Чернавка пошла в лес. | |||||||||||||
fe | Will [even] the devil argue / with an angry woman? / | So, Chernavka went with the tsarevna to | |||||||||||||
fg | Streitet der Teufel / mit einer wütenden Frau? / | Nun mit der Zarentochter / ging | |||||||||||||
ltr | медведь будет кушать / сердитая женщина | царской дочкой / пойдет в лес / | |||||||||||||
nt |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.048 (005.002) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.049 (005.003) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.050 (005.004) | ||||||||||||
st | мачонтына. / | нащак кунтак тына кʼəнтой / сарыт неля нына кəнта. / | кʼукынтыщак ныркымонна, / омталтана: “илыптамы! / | ||||||||||||
stl | našak kuntak tɨna kʼəntoj / sarɨt nelя nɨna kənta. / | kʼukɨntɨšak nɨrkɨmonna, / omtaltana: “ilɨptamɨ! / | |||||||||||||
ts | Našak kuntak tɨna qəntoj/ sarɨt nälʼa nɨːna qənta/. | Qukɨntɨšak nɨrkɨmɔːnna/, omtaltana: Ilɨptamɨ/! | |||||||||||||
tx | Čʼernovka | qənta | mačʼontɨ | na. | Našak | kuntak | tɨna | qəntoj | sarɨt | nälʼa | nɨːna | qənta. | Qukɨntɨšak | nɨrkɨmɔːnna, | |
mb | qən-ta | mačʼo-ntɨ | na | našak | kuntak | tɨna | qən-t-oj | sar-ɨ-t | nälʼa | nɨːna | qən-ta | qu-kɨ-ntɨ-šak | nɨrkɨ-mɔːn-na | ||
mp | qən-ntɨ | mačʼɨ-ntɨ | na | naššak | kuntak | tına | qən-tɨ-ntɨlʼ | caːr-ɨ-n | nälʼa | nɨːnɨ | qən-tɨ | qu-ku-ntɨ-ššak | nɨrkɨ-mɔːt-ŋɨ | ||
ge | Chernavka.[NOM] | leave-IPFV.[3SG.S] | forest-ILL | here | so.many | far | that | leave-TR-PTCP.PRS | tsar-EP-GEN | daughter.[NOM] | then | leave-TR.[3SG.S] | die-TEMPN-OBL.3SG-COR | get.afraid-DRV-CO.[3SG.S] | |
gr | Чернавка.[NOM] | уйти-IPFV.[3SG.S] | лес-ILL | вот | столько | далеко | тот | уйти-TR-PTCP.PRS | царь-EP-GEN | дочь.[NOM] | потом | уйти-TR.[3SG.S] | умереть-TEMPN-OBL.3SG-COR | испугаться-DRV-CO.[3SG.S] | |
mc | v-v>v-v:pn | n-n:case | ptcl | quant | adv | dem | v-v>v-v>ptcp | n-n:ins-n:case | n-n:case | adv | v-v>v-v:pn | v-v>n-n:obl.poss-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | ||
ps | v | n | ptcl | quant | adv | dem | ptcp | n | n | adv | v | n | v | ||
BOR | RUS:cult | ||||||||||||||
fr | / | Так далеко её увела, / царевну увела. / | [Царевны] до смерти испугалась, / взмолилась: "Жизнь моя! | ||||||||||||
fe | the forest. / | She took her so far [into the forest], / she took the tsarevna. / | [The tsarevna] got scared to death, / she begged: “O my life! / | ||||||||||||
fg | Tschernawka in den Wald. / | So weit brachte sie sie, / sie brachte die Zarentochter. / | [Die Zarentochter] bekam Todesangst, / sie bat: "Mein Leben! / | ||||||||||||
ltr | так далеко ушли / царская дочь отсюда прочь уйдет / | до смерти испугалась / жить / | |||||||||||||
nt | [OSV:] another possible interpretation: qən-tɔː-j (go.away-IPFV-3DU). |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.051 (005.005) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.052 (005.006) | |||||||||||
st | кʼайкыт, кэтʼат у′роп е′нʼа. / | нелы куп ыкысип тальчолʼащик! / | кутар кумып кʼонтап | ||||||||||
stl | kʼajkɨt, kɛčat urop enʼa. / | nelɨ kup ɨkɨsip talʼčolʼašik! / | kutar kumɨp kʼontap tašint, | ||||||||||
ts | Qajqɨt, kɛtat, urop ɛːnʼa/? | Nälɨqup, ɨkɨ sip talʼčʼolʼašik/! | Kutar qumɨp qontap tašınt/, | ||||||||||
tx | omtaltana: | Ilɨptamɨ! | Qajqɨt, | kɛtat, | urop | ɛːnʼa? | Nälɨqup, | ɨkɨ | sip | talʼčʼolʼašik! | Kutar | qumɨp | |
mb | omt-alta-na | ilɨ-pta-mɨ | qaj-qɨt | kɛt-at | uro-p | ɛː-nʼa | nälɨ-qup | ɨkɨ | sip | talʼ-čʼ-olʼ-ašik | kutar | qum-ɨ-p | |
mp | omtɨ-altɨ-ŋɨ | ilɨ-ptäː-mɨ | qaj-qɨn | kətɨ-ätɨ | ürɨ-mɨ | ɛː-ŋɨ | nälʼa-qum | ɨkɨ | mašım | talʼ-š-olʼ-äšɨk | kuttar | qum-ɨ-m | |
ge | pray-TR-CO.[3SG.S] | live-ACTN.[NOM]-1SG | what-LOC | say-IMP.2SG.O | affair.[NOM]-1SG | be-CO.[3SG.S] | daughter-human.being.[NOM] | NEG.IMP | I.ACC | break-US-FRQ-IMP.2SG.S | how | human.being-EP- | |
gr | молиться-TR-CO.[3SG.S] | жить-ACTN.[NOM]-1SG | что-LOC | сказать-IMP.2SG.O | дело.[NOM]-1SG | быть-CO.[3SG.S] | дочь-человек.[NOM] | NEG.IMP | я.ACC | сломать-US-FRQ-IMP.2SG.S | как | человек-EP-ACC | |
mc | v-v>v-v:ins-v:pn | v-v>n-n:case-n:poss | interrog-n:case | v-v:mood.pn | n-n:case-n:poss | v-v:ins-v:pn | n-n-n:case | ptcl | pers | v-v>v-v>v-v:mood.pn | interrog | n-n:ins-n:case | |
ps | v | n | interrog | v | n | v | n | ptcl | pers | v | interrog | n | |
fr | / | В чём, скажи, моя вина? / | Девушка, не убивай меня! / | Вижу в тебе человека, / | |||||||||
fe | What is my fault, tell me? / | Young woman, don’t kill me! / | I see the person in you, / | ||||||||||
fg | Sag, worin liegt meine Schuld? / | Mädchen, töte mich nicht! / | Ich sehe den Menschen in | ||||||||||
ltr | где скажи есть / | ты меня дочь не подведи / | какого человека я найду / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.053 (005.007) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.054 (005.008) | |||||||||||||||
st | тащинт, / кʼайкʼо кыкант – наткʼо метак.” / | тоннам путса тəпты кыкал / аша курасыт, аша кʼəссыт, / у′тысыты, нильчик кəтыл: / “кʼэнʼаш нопсинты на мəрет.” / | |||||||||||||||
stl | / kʼajkʼo kɨkant – natkʼo metak.” / | tonnam putsa təptɨ kɨkal / aša kurasɨt, aša kʼəssɨt, / utɨsɨtɨ, nilʼčik kətɨl: / “kʼɛnʼaš nopsintɨ na məret.” / | |||||||||||||||
ts | qajqo kɨkant– natqo meːtak/. | Toːnnam puːtsa təptɨ kɨkal/ aša kurasɨt, aša qəssɨt/, uːtɨsɨtɨ, nılʼčʼik kətɨl/: Qɛnʼaš, nop sıntɨ na məret/. | |||||||||||||||
tx | qontap | tašınt, | qajqo | kɨkant– | natqo | meːtak. | Toːnnam | puːtsa | təptɨ | kɨkal | aša | kurasɨt, | aša | qəssɨt, | uːtɨsɨtɨ, | ||
mb | qo-nta-p | tašınt | qaj-qo | kɨka-nt | na-tqo | meː-ta-k | toːnna-m | puːt-sa | təp-tɨ | kɨka-l | aša | kura-sɨ-t | aša | qəs-sɨ-t | uːtɨ-sɨ-tɨ | ||
mp | qo-ɛntɨ-m | tašıntɨ | qaj-tqo | kɨkɨ-ntɨ | na-tqo | meː-ɛntɨ-k | toːnna-m | puːtɨ-sä | təp-tɨ | kɨkɨ-lä | ašša | kurɨ-sɨ-tɨ | ašša | qət-sɨ-tɨ | üːtɨ-sɨ-tɨ | ||
ge | ACC | see-FUT-1SG.O | you.SG.ACC | what-TRL | want-2SG.S | this-TRL | do-FUT-1SG.S | that-ACC | soul-INSTR | (s)he.[NOM]-3SG | love-CVB | NEG | wind.round-PST-3SG.O | NEG | kill-PST-3SG.O | let.go-PST-3SG.O | |
gr | увидеть-FUT-1SG.O | ты.ACC | что-TRL | хотеть-2SG.S | этот-TRL | сделать-FUT-1SG.S | тот-ACC | душа-INSTR | он(а).[NOM]-3SG | любить-CVB | NEG | замотать-PST-3SG.O | NEG | убить-PST-3SG.O | пустить-PST- | ||
mc | v-v:tense-v:pn | pers | interrog-n:case | v-v:pn | pro-n:case | v-v:tense-v:pn | pro-n:case | n-n:case | pers-n:case-n:poss | v-v>cvb | ptcl | v-v:tense-v:pn | ptcl | v-v:tense-v:pn | v-v:tense-v:pn | ||
ps | v | pers | interrog | v | pro | v | pro | n | pers | cvb | ptcl | v | ptcl | v | v | ||
fr | что захочешь, то сделаю [для тебя]. / | В душе её любя, она [Чернавка] / её не связала, не убила, / отпустила, сказав: / "Иди, Бог тебя хранит." | |||||||||||||||
fe | whatever you want, I’ll do it [for you]. / | Loving her in her soul, she [Chernavka] / did not tie her up, didn’t kill her, / she let her go, saying: / “Go, God protects you.” | |||||||||||||||
fg | dir, / was immer du möchtes, tue ich [für dich]. / | Sie im Inneren liebend, / band sie [Tschernawka] sie nicht fest, tötete sie nicht, / sie ließ sie und sagte: / "Geh, Gott beschützt | |||||||||||||||
ltr | что любишь то и сделай / | душой тебя любит / не обманет не / послал такое послание / иди небо держать | |||||||||||||||
nt | [OSV:] Unusual usage of the possessive flexion in the personal pronoun: "təp-^0-tɨ" (he-NOM-3SG). |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.055 (005.009) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.056 (005.010) | |||||||||||||
st | ныны онды мокʼын тʼусса. / | “кʼайы?” | – сарыт има | ||||||||||||
stl | nɨnɨ ondɨ mokʼɨn čussa. / | “kʼajɨ?” | – sarɨt ima | ||||||||||||
ts | Nɨːnɨ ontɨ moqɨn tüssa/. | Qajɨ? | –Sarɨt ima | ||||||||||||
tx | nılʼčʼik | kətɨl: | Qɛnʼaš, | nop | sıntɨ | na | məret. | Nɨːnɨ | ontɨ | moqɨn | tüssa. | Qajɨ? | –Sarɨt | ||
mb | nılʼčʼi-k | kətɨ-l | Qɛnʼ-aš | nop | sıntɨ | na | məre-t | nɨːnɨ | ontɨ | moqɨn | tü-ssa | qajɨ | sar-ɨ-t | ||
mp | nılʼčʼɨ-k | kətɨ-lä | qən-äšɨk | nom | tašıntɨ | na | wərɨ-tɨ | nɨːnɨ | ontɨ | moqɨnä | tü-sɨ | qaj | caːr-ɨ-n | ||
ge | such-ADVZ | say-CVB | leave-IMP.2SG.S | god.[NOM] | you.SG.ACC | here | keep-3SG.O | then | oneself.3SG.[NOM] | home | come-PST.[3SG.S] | what.[NOM] | tsar-EP-GEN | ||
gr | 3SG.O | такой-ADVZ | сказать-CVB | уйти-IMP.2SG.S | бог.[NOM] | ты.ACC | вот | держать-3SG.O | потом | сам.3SG.[NOM] | домой | прийти-PST.[3SG.S] | что.[NOM] | царь-EP-GEN | |
mc | dem-adj>adv | v-v>cvb | v-v:mood.pn | n-n:case | pers | ptcl | v-v:pn | adv | emphpro-n:case | adv | v-v:tense-v:pn | interrog-n:case | n-n:ins-n:case | ||
ps | adv | cvb | v | n | pers | ptcl | v | adv | emphpro | adv | v | interrog | n | ||
fr | Потом одна домой пришла. / | "Ну что? / | сказала ей | ||||||||||||
fe | Then she went home alone. / | “So, what?” / | said the | ||||||||||||
fg | dich." | Dann ging sie alleine nach Hause. / | "Nun was?" / | sagte die | |||||||||||
ltr | потом одна домой пришла / | что | жена царя | ||||||||||||
nt |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.057 (005.011) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.058 (005.012) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.059 (005.013) | |||||||||
st | кəтынʼыты, / | – кʼурассымыль нелькуп кун е′нʼ.” / | “пелыколык мачот нынка, – / тə[о]пты [тəппам] кəтынʼыты тəпын. – / | |||||||||
stl | kətɨnʼɨtɨ, / | – kʼurassɨmɨlʼ nelʼkup kun enʼ.” / | “pelɨkolɨk mačot nɨnka, – / tə[o]ptɨ [təppam] kətɨnʼɨtɨ təpɨn. – / | |||||||||
ts | kətɨnʼɨtɨ/. | –Kurassɨmɨlʼ nälʼqup kun ɛːnʼ/? | Pɛlɨkɔːlɨk mačʼot nɨŋa/,– təptɨ kətɨnʼɨtɨ təpɨn/. | |||||||||
tx | ima | kətɨnʼɨtɨ. | –Kurassɨmɨlʼ | nälʼqup | kun | ɛːnʼ? | Pɛlɨkɔːlɨk | mačʼot | nɨŋa,– | təptɨ | kətɨnʼɨtɨ | |
mb | ima | kətɨ-nʼɨ-tɨ | kuras-sɨmɨ-lʼ | nälʼ-qup | kun | ɛː-nʼ | pɛlɨ-kɔːlɨ-k | mačʼo-t | nɨŋa | təp-tɨ | kətɨ-nʼɨ-tɨ | |
mp | ima | kətɨ-ŋɨ-tɨ | kuras-sɨma-lʼ | nälʼa-qum | kun | ɛː-ŋɨ | pɛlɨ-kɔːlɨ-k | mačʼɨ-n | nɨŋ | təp-tɨ | kətɨ-ŋɨ-tɨ | |
ge | wife.[NOM] | say-CO-3SG.O | appearance-PROPR-ADJZ | daughter-human.being.[NOM] | where | be-CO.[3SG.S] | friend-CAR-ADVZ | forest-LOC.ADV | stand.[3SG.S] | (s)he.[NOM]-3SG | say-CO-3SG.O | |
gr | жена.[NOM] | сказать-CO-3SG.O | вид-PROPR-ADJZ | дочь-человек.[NOM] | где | быть-CO.[3SG.S] | друг-CAR-ADVZ | лес-LOC.ADV | стоять.[3SG.S] | он(а).[NOM]-3SG | сказать-CO-3SG.O | |
mc | n-n:case | v-v:ins-v:pn | n-n>n-n>adj | n-n-n:case | interrog | v-v:ins-v:pn | n-n>adj-adj>adv | n-n>adv | v-v:pn | pers-n:case-n:poss | v-v:ins-v:pn | |
ps | n | v | adj | n | interrog | v | adv | adv | v | pers | v | |
fr | царица, / | Где красивая девушка?" / | "Стоит одна в лесу, – / она сказала [ей?]. / | |||||||||
fe | tsarina to her, / | Where is the beuatiful girl?” / | “She is standing alone in the forest, - she said [to her?]. / | |||||||||
fg | Zarin zu ihr, / | "wo ist das schöne Mädchen?" / | "Sie steht alleine im Wald", / sagte sie [ihr?]. / | |||||||||
ltr | сказала / | красивая девушка где / | одна в лесу стоит / он[а] сказала ему [ей] / | |||||||||
nt | [OSV:] 1) Untypical usage of possessive inflexion in the personal pronoun: təp-0-tɨ (she- |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.060 (005.014) | |||||||
st | сорымпа кʼомык сынʼтʼенетты. / | сурыт кʼатонт | ||||||
stl | sorɨmpa kʼomɨk sɨnʼčenettɨ. / | surɨt kʼatont | ||||||
ts | –Sɔːrɨmpa qɔːmɨk sɨnʼte neːttɨ/. | Suːrɨt qatont | ||||||
tx | təpɨn. | –Sɔːrɨmpa | qɔːmɨk | sɨnʼte | neːttɨ. | Suːrɨt | ||
mb | təp-ɨ-n | sɔːrɨ-mpa | qɔːmɨ-k | sɨnʼte | neː-t-tɨ | suːrɨ-t | ||
mp | təp-ɨ-n | sɔːrɨ-mpɨ | qɔːmɨčʼä-k | səntɨ | neː-n-tɨ | suːrɨm-n | ||
ge | (s)he-EP-GEN | bind-DUR.[3SG.S] | short-ADVZ | elbow.[NOM] | living.being-GEN-3SG | wild.animal-GEN | ||
gr | он(а)-EP-GEN | привязать-DUR.[3SG.S] | короткий-ADVZ | локоть.[NOM] | живое.существо-GEN-3SG | зверь-GEN | ||
mc | pers-n:ins-n:case | v-v>v-v:pn | adj-adj>adv | n-n:case | n-n:case-n:poss | n-n:case | ||
ps | pers | v | adv | n | n | n | ||
fr | Её локти коротко связаны. | Зверю в когти | ||||||
fe | Her elbows are bound tight. | She will be | ||||||
fg | Ihre Ellbogen sind fest angebunden. | Sie wird einem | ||||||
ltr | привязана / | зверя в лапу | ||||||
nt | NOM-3SG); 2) the form of Illative (təpɨntɨ) instead of Genitive (təpɨn) of the personal pronoun would be more correct. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.061 (005.015) | ||||||||||||
st | ольчячеммя, / кʼонак тəпна кəкытʼаныт, / кʼурмот айна сепы е′ннынт.” / | əты кəнна | |||||||||||
stl | olʼčяčemmя, / kʼonak təpna kəkɨčanɨt, / kʼurmot ajna sepɨ ennɨnt.” / | ətɨ kənna nɨnɨ | |||||||||||
ts | olʼčʼačʼemmä/, qɔːnak təp na kəkkɨtanɨt/, qurmot aj na seːpɨ ɛːnnɨnt/. | Əːtɨ qənna | |||||||||||
tx | qatont | olʼčʼačʼemmä, | qɔːnak | təp | na | kəkkɨtanɨt, | qurmot | aj | na | seːpɨ | ɛːnnɨnt. | Əːtɨ | |
mb | qato-nt | olʼčʼa-čʼe-mmä | qɔːna-k | təp | na | kə-kkɨ-ta-nɨ-t | qu-r-mo-t | aj | na | seːpɨ | ɛː-nnɨ-nt | əːtɨ | |
mp | qatɨ-ntɨ | alʼčʼɨ-čʼɨ-mmä | qɔːna-k | təp | na | kə-kkɨ-tɨ-ŋɨ-tɨ | qu-r-mə-n | aj | na | seːpɨ | ɛː-ntɨ-ntɨ | əːtɨ | |
ge | claw-ILL | get.into-RFL-COND.[3SG.S] | few-ADVZ | (s)he.[NOM] | here | feel-HAB-TR-CO-3SG.O | die-FRQ-ABSTRN-GEN | also | INFER | enough.quantity.[NOM] | be-IPFV-INFER.[3SG.S] | ||
gr | коготь-ILL | попасть-RFL-COND.[3SG.S] | мало-ADVZ | он(а).[NOM] | вот | почувствовать-HAB-TR-CO-3SG.O | умереть-FRQ-ABSTRN-GEN | тоже | INFER | достаточное.количество.[NOM] | быть-IPFV-INFER.[3SG.S] | речь.[NOM] | |
mc | n-n:case | v-v>v-v:mood-v:pn | quant-adj>adv | pers-n:case | ptcl | v-v>v-v>v-v:ins-v:pn | v-v>v-v>n-n:case | ptcl | ptcl | n-n:case | v-v>v-v:tense.mood-v:pn | n-n:case | |
ps | n | v | adv | pers | ptcl | v | n | ptcl | ptcl | n | v | n | |
fr | попадётся, / мало почувствует,/ но для смерти хватит. / | Пошёл слух: | |||||||||||
fe | caught in the claws of a beast, / she will feel little, / but it will be enough to die. | The rumour | |||||||||||
fg | wilden Tier in die Hände fallen, / sie wird wenig fühlen, / aber für den Tod reicht es. / | Es ging das | |||||||||||
ltr | попадет / мало / бродячий человек достаточно [хватит] будет | разговор |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.062 (006.001) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.063 (006.002) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.064 | ||||||||||||
st | ныны нильчиль: / сарыт неля у′рынтана. / | пащирна сар нелянтыкʼо. / | король ия Елисей / номты омтытыла пуле / | ||||||||||||
stl | nilʼčilʼ: / sarɨt nelя urɨntana. / | paširna sar nelяntɨkʼo. / | korolʼ iя Еlisej / nomtɨ omtɨtɨla pule / tokʼtalta aj | ||||||||||||
ts | nɨːnɨ nılʼčʼilʼ/: sarɨt nälʼa urɨntana/! | Paširna sar nälʼantɨqo/. | Korolʼ ija Elisej/ nomtɨ omtɨtɨla puːlä/ toqtalta aj | ||||||||||||
tx | qənna | nɨːnɨ | nılʼčʼilʼ: | sarɨt | nälʼa | urɨntana! | Paširna | sar | nälʼantɨqo. | Korolʼ | ija | Elisej | nomtɨ | ||
mb | qən-na | nɨːnɨ | nılʼčʼi-lʼ | sar-ɨ-t | nälʼa | urɨ-nta-na | paši-r-na | sar | nälʼa-ntɨ-qo | korolʼ | ija | Elisej | nom-tɨ | ||
mp | qən-ŋɨ | nɨːnɨ | nılʼčʼɨ-lʼ | caːr-ɨ-n | nälʼa | ürɨ-ntɨ-ŋɨ | pəšɨ-r-ŋɨ | caːr | nälʼa-ntɨ-tqo | korolʼ | iːja | Elisej | nom-ntɨ | ||
ge | speech.[NOM] | leave-CO.[3SG.S] | then | such-ADJZ | tsar-EP-GEN | daughter.[NOM] | get.lost-IPFV-CO.[3SG.S] | hurt-FRQ-CO.[3SG.S] | tsar.[NOM] | daughter-OBL.3SG-TRL | king.[NOM] | son.[NOM] | Yelisej.[NOM] | god-ILL | |
gr | уйти-CO.[3SG.S] | потом | такой-ADJZ | царь-EP-GEN | дочь.[NOM] | потеряться-IPFV-CO.[3SG.S] | болеть-FRQ-CO.[3SG.S] | царь.[NOM] | дочь-OBL.3SG-TRL | король.[NOM] | сын.[NOM] | Елисей.[NOM] | бог-ILL | ||
mc | v-v:ins-v:pn | adv | dem-adj>adj | n-n:ins-n:case | n-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n:case | n-n:obl.poss-n:case | n-n:case | n-n:case | nprop-n:case | n-n:case | ||
ps | v | adv | adj | n | n | v | v | n | n | n | n | nprop | n | ||
BOR | RUS:cult | RUS:cult | |||||||||||||
fr | / царевна потерялась! / | Царь горюет по дочери. / | Королевич Елисей, / помолясь Богу, / оделся и | ||||||||||||
fe | spread: / the tsarevna has disappeared! / | The tsar is grieving for his daughter./ | Prince Yelisey, / having prayed to God, / got | ||||||||||||
fg | Gerücht umher: / die Zarentochter ist verschwunden! / | Der Zar trauert um seine Tochter. / | Prinz Jelisej, / zu Gott betend, / zog sich an und | ||||||||||||
ltr | пошел теперь такой /царская дочь потерялась / | за дочь / | королевский сын / богу молясь [помолившись] | ||||||||||||
nt | [OSV:] 1) the expression "itɨ-neːtɨ" seems to be |
ref | (006.003) | ||||||||||||||
st | токʼталта ай и[п]елʼа кəнна / курассымат сʼич[ш]инт олып / титап ий[п]са имты-немты. / | а иты- | |||||||||||||
stl | i[p]elʼa kənna / kurassɨmat sʼič[š]int olɨp / titap ij[p]sa imtɨ-nemtɨ. / | a itɨ-netɨ | |||||||||||||
ts | peːlʼa qənna/ kurassɨmat sıːčʼint olɨp/ tıːtap iːpsa imtɨ neːmtɨ/. | A itɨ neːtɨ | |||||||||||||
tx | omtɨtɨla | puːlä | toqtalta | aj | peːlʼa | qənna | kurassɨmat | sıːčʼint | olɨp | tıːtap | iːpsa | imtɨ | neːmtɨ. | A | |
mb | omtɨ-tɨ-la | puːlä | toqt-alta | aj | peː-lʼa | qən-na | kuras-sɨma-t | sıːčʼi-n-t | olɨ-p | tıːtap | iː-psa | im-tɨ | neː-m-tɨ | a | |
mp | omtɨ-tɨ-lä | puːlä | taqtɨ-altɨ | aj | peː-lä | qən-ŋɨ | kuras-sɨma-n | sıːčʼɨ-n-tɨ | olɨ-m | tıːtap | iː-pso | ima-tɨ | neː-m-tɨ | a | |
ge | pray-TR-CVB | after | dress-TR.[3SG.S] | and | look.for-CVB | leave-CO.[3SG.S] | appearance-PROPR-GEN | heart-GEN-3SG | head-ACC | later | take-PTCP.NEC | woman.[NOM]-3SG | living.being-ACC-3SG | and | |
gr | молиться-TR-CVB | после | одеться-TR.[3SG.S] | и | искать-CVB | уйти-CO.[3SG.S] | вид-PROPR-GEN | сердце-GEN-3SG | голова-ACC | позже | взять-PTCP.NEC | женщина.[NOM]-3SG | живое.существо-ACC-3SG | а | |
mc | v-v>v-v>cvb | ptcl | v-v>v-v:pn | conj | v-v>cvb | v-v:ins-v:pn | n-n>n-n:case | n-n:case-n:poss | n-n:case | adv | v-v>ptcp | n-n:case-n:poss | n-n:case-n:poss | conj | |
ps | cvb | ptcl | v | conj | cvb | v | n | n | n | adv | ptcp | n | n | conj | |
BOR | RUS:gram | ||||||||||||||
fr | поехал искать / прекрасную сердцем(?) /, чтобы потом взять её [в невесты?]. / | А | |||||||||||||
fe | dressed and went to look / for the one with a beautiful heart(?) /, so that later he could take her [as his bride?]./ | And [the | |||||||||||||
fg | ging suchen / die Schöne mit Herzem(?) /, um sie dann zur [Frau?] zu nehmen. / | Und [die | |||||||||||||
ltr | прежде / одевшись сын пошел / пошел голова / потом ее возьмет / | до утра / | |||||||||||||
nt | idiomatic ("a young woman", "a bride" (?). | [BrM:] |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.065 (007.001) | ||||||||||||
st | неты карыт тəтты / мачит путот уркымпыла / ′куры[тʼ]тӓнты ситы котят / мотын инды тульчеипта [тульче′импа]. / | ||||||||||||
stl | karɨt təttɨ / mačit putot urkɨmpɨla / kurɨ[č]täntɨ sitɨ kotяt / motɨn indɨ tulʼčeipta [tulʼčeimpa]. / | ||||||||||||
ts | qarɨt təttɨ/ mačʼit puːtot urkɨmpɨla/ kurɨtäntɨ sitɨ kotät,/ mɔːtɨn iːntɨ tulʼčʼeıːmpa/. | ||||||||||||
tx | itɨ | neːtɨ | qarɨt | təttɨ | mačʼit | puːtot | urkɨmpɨla | kurɨtäntɨ | sitɨ kotät, | mɔːtɨn | iːntɨ | tulʼčʼeıːmpa. | |
mb | itɨ | neː-tɨ | qarɨ-t | təttɨ | mačʼi-t | puːto-t | ur-kɨ-mpɨ-la | kurɨ-tä-ntɨ | sitɨ kotä-t | mɔːt-ɨ-n | iː-ntɨ | tu-lʼčʼe-ıː-mpa | |
mp | itɨ | neː-tɨ | qarɨ-n | təttɨ | mačʼɨ-n | puːtɨ-n | ürɨ-kkɨ-mpɨ-lä | kurɨ-ntɨ-ntɨ | šittɨ kotä-n | mɔːt-ɨ-n | iː-ntɨ | tü-lʼčʼɨ-ıː-mpɨ | |
ge | %%.[NOM] | living.being.[NOM]-3SG | morning-GEN | up.to | forest-GEN | inside-LOC.ADV | get.lost-HAB-DUR-CVB | go-IPFV-INFER.[3SG.S] | among-LOC.ADV | house-EP-GEN | on-ILL | come-PFV-RFL.PFV- | |
gr | %%.[NOM] | живое.существо.[NOM]-3SG | утро-GEN | до | лес-GEN | нутро-LOC.ADV | потеряться-HAB-DUR-CVB | идти-IPFV-INFER.[3SG.S] | среди-LOC.ADV | дом-EP-GEN | на-ILL | прийти-PFV-RFL.PFV- | |
mc | n-n:case | n-n:case-n:poss | n-n:case | pp | n-n:case | reln-adv:case | v-v>v-v>v-v>cvb | v-v>v-v:tense.mood-v:pn | reln-adv:case | n-v:ins-n:case | reln-n:case | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | |
ps | n | n | n | pp | n | reln | cvb | v | reln | n | reln | v | |
fr | [невеста?], до утра / в лесу блуждая, / между тем всё шла, / [пока не] пришла к дому. / | ||||||||||||
fe | bride?], having wandered until morning / in the forest, / in the meantime just kept walking, / [until] she came to a house. / | ||||||||||||
fg | Braut?], bis zum Morgen / im Wald umherirrend, / ging inzwischen, / [bis] sie an ein Haus kam. / | ||||||||||||
ltr | в глуши леса заблудилась / гуляет / над домом приехала / | ||||||||||||
nt | Tentative analysis of 'kurɨtäntɨ'. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.066 (007.002) | |||||||||||
st | чəссэ лека тəпын му[н]тыл / лейетолта. лямкалтента, / лʼучимпыла ондалбыла. / | воротамыт тəп на сера. / | ||||||||||
stl | čəssɛ leka təpɨn mu[n]tɨl / lejetolta. lяmkaltenta, / lʼučimpɨla ondalpɨla. / | vorotamɨt təp na sera. / | ||||||||||
ts | Čʼəssä läqa təpɨn muːttɨl/ läːjätɔːlta, lʼamkaltenta/, lüčʼimpɨla/ ɔːntalpɨla/. | Vorotamɨt təp na seːra/. | ||||||||||
tx | Čʼəssä | läqa | təpɨn | muːttɨl | läːjätɔːlta, | lʼamkaltenta, | lüčʼimpɨla | ɔːntalpɨla. | Vorotamɨt | təp | ||
mb | čʼəssä | läqa | təp-ɨ-n | muːt-tɨl | läːj-ätɔːl-ta | lʼam-k-alte-nta | lüčʼi-mpɨ-la | ɔːnt-al-pɨ-la | vorota-mɨt | təp | ||
mp | čʼəssä | läq | təp-ɨ-n | muːt-ntɨlʼ | läːqɨ-ätɔːl-tɨ | lʼamɨ-k-altɨ-ntɨ | lüčʼi-mpɨ-lä | ɔːntɨ-al-mpɨ-lä | vorota-mɨn | təp | ||
ge | PST.NAR.[3SG.S] | towards | dogs.yelp.[NOM] | (s)he-EP-GEN | bark-PTCP.PRS | scream-MOM-DUR.[3SG.S] | quiet-VBLZ-TR-IPFV.[3SG.S] | fawn-DUR-CVB | happiness-TR-DUR-CVB | gate-PROL | (s)he.[NOM] | |
gr | PST.NAR.[3SG.S] | навстречу | визг.собаки.[NOM] | он(а)-EP-GEN | лаять-PTCP.PRS | визжать-MOM-DUR.[3SG.S] | тихий-VBLZ-TR-IPFV.[3SG.S] | ласкаться-DUR-CVB | радость-TR-DUR-CVB | ворота-PROL | он(а).[NOM] | |
mc | adv | interj-n:case | pers-v:ins-n:case | v-v>ptcp | v-v>v-v>v-v:pn | adj-n>v-v>v-v>v-v:pn | v-v>v-v>cvb | n-n>v-v>v-v>cvb | n-n:case | pers-n:case | ||
ps | adv | interj | pers | ptcp | v | v | cvb | cvb | n | pers | ||
BOR | RUS:cult | |||||||||||
fr | Навстречу ей [выбежала] с лаем собака, завизжала, / затихла, ласкаясь и радуясь. / | Вот она вошла в ворота. / | ||||||||||
fe | A dog [ran out], barking, as she approached, started to yelp, / [then] quieted down, rubbing up against her, being happy./ | She went in through the | ||||||||||
fg | Auf sie zu [lief] bellend ein Hund, fing an zu kläffen, / wurde ruhig, rieb sich an ihr und freute sich. / | Sie ging durch das Tor | ||||||||||
ltr | затаилась где-то / хвостом виляя [собака] радуется / | в ворота он вошел / | ||||||||||
nt | [OSV:] here "läqa" means "a dog", another interpretation could be "lʼaqa" (friend), see also 7.5. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.067 (007.003) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.068 (007.004) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.069 (007.005) | |||||||||
st | етымантот лямык е′нʼа. / | лека о′нталпылʼа нʼёнʼыт. / | а сарыт неля ′курытʼелʼа [куры ′тӓлʼя] / | |||||||||
stl | etɨmantot lяmɨk enʼa. / | leka ontalpɨlʼa nʼёnʼɨt. / | a sarɨt nelя kurɨčelʼa [kurɨ tälʼя] / krɨlʼcot | |||||||||
ts | Etɨmantot lʼamɨk ɛːnʼa/. | Läqa ɔːntalpɨlʼa nʼoːnʼɨt/. | A sarɨt nälʼa kurɨtelʼa/ krɨlʼcot iːntɨ | |||||||||
tx | na | seːra. | Etɨmantot | lʼamɨk | ɛːnʼa. | Läqa | ɔːntalpɨlʼa | nʼoːnʼɨt. | A | sarɨt | nälʼa | |
mb | na | seːra | etɨmanto-t | lʼamɨ-k | ɛː-nʼa | läqa | ɔːnt-al-pɨ-lʼa | nʼoː-nʼɨ-t | a | sar-ɨ-t | nälʼa | |
mp | na | šeːr | ətɨmantɨ-n | lʼamɨ-k | ɛː-ŋɨ | läq | ɔːntɨ-al-mpɨ-lä | nʼoː-ŋɨ-tɨ | a | caːr-ɨ-n | nälʼa | |
ge | here | come.in.[3SG.S] | outside-LOC.ADV | quiet-ADVZ | be-CO.[3SG.S] | dogs.yelp.[NOM] | happiness-TR-DUR-CVB | chase-CO-3SG.O | and | tsar-EP-GEN | daughter.[NOM] | |
gr | вот | войти.[3SG.S] | снаружи-LOC.ADV | тихий-ADVZ | быть-CO.[3SG.S] | визг.собаки.[NOM] | радость-TR-DUR-CVB | преследовать-CO-3SG.O | а | царь-EP-GEN | дочь.[NOM] | |
mc | ptcl | v-v:pn | n-n>adv | adj-adj>adv | v-v:ins-v:pn | interj-n:case | n-n>v-v>v-v>cvb | v-v:ins-v:pn | conj | n-n:ins-n:case | n-n:case | |
ps | ptcl | v | adv | adv | v | interj | cvb | v | conj | n | n | |
BOR | RUS:gram | RUS:cult | ||||||||||
fr | Снаружи тихо. / | Собака, радуясь, бежит за ней. / | А царевна пошла, / поднялась на | |||||||||
fe | gate. / | It’s quiet outside. / | The dog, happy, is running after her. / | The tsarevna went, / went up to the door, | ||||||||
fg | hinein. / | Es ist still draußen. / | Der Hund läuft ihr fröhlich nach. / | Die Zarentochter ging, / ging auf die | ||||||||
ltr | на улице тихо / | радуясь / | а царская дочь придя / на крыльцо |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.070 (007.006) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.071 (007.007) | |||||||||||||
st | крыльцот инды сыкʼылента. / пюрый утокʼынты интыт. / | мотат чондыкана нʼунтыт, / мо[о̄]т[т]ы чондыкана сера. / | |||||||||||||
stl | indɨ sɨkʼɨlenta. / pюrɨj utokʼɨntɨ intɨt. / | motat čondɨkana nʼuntɨt, / mo[oː]t[t]ɨ čondɨkana sera. / | |||||||||||||
ts | sɨːqɨlenta/, pürɨj utoːqɨntɨ iːntɨt/. | Mɔːtat čʼontɨka na nʼüːntɨt/, mɔːttɨ čʼontɨka na seːra/. | |||||||||||||
tx | kurɨtelʼa | krɨlʼcot | iːntɨ | sɨːqɨlenta, | pürɨj | utoːqɨntɨ | iːntɨt. | Mɔːtat | čʼontɨka | na | nʼüːntɨt, | mɔːttɨ | čʼontɨka | na | |
mb | kurɨ-te-lʼa | krɨlʼco-t | iː-ntɨ | sɨːqɨle-nta | pürɨ-j | utoː-qɨntɨ | iː-ntɨ-t | mɔːta-t | čʼontɨ-ka | na | nʼüː-ntɨ-t | mɔːt-tɨ | čʼontɨ-ka | na | |
mp | kurɨ-tɨ-lä | krɨlʼco-n | iː-ntɨ | sɨːqɨl-ntɨ | pürɨ-lʼ | utɨ-qɨntɨ | iː-ntɨ-tɨ | mɔːta-t | čʼontɨ-ka | na | nüː-ntɨ-tɨ | mɔːt-ntɨ | čʼontɨ-ka | na | |
ge | go-%%-CVB | porch-GEN | on-ILL | climb-IPFV.[3SG.S] | circle-ADJZ | hand-ILL.3SG | take-INFER-3SG.O | door-PL.[NOM] | middle-DIM.[NOM] | INFER | open-INFER-3SG.O | house-ILL | middle-DIM.[NOM] | here | |
gr | идти-%%-CVB | крыльцо-GEN | на-ILL | взбираться-IPFV.[3SG.S] | круг-ADJZ | рука-ILL.3SG | взять-INFER-3SG.O | дверь-PL.[NOM] | середина-DIM.[NOM] | INFER | открыть-INFER-3SG.O | дом-ILL | середина-DIM.[NOM] | вот | |
mc | v-v>v-v>cvb | n-n:case | reln-n:case | v-v>v-v:pn | n-n>adj | n-n:case.poss | v-v:tense.mood-v:pn | n-n:num-n:case | reln-n>n-n:case | ptcl | v-v:tense.mood-v:pn | n-n:case | reln-n>n-n:case | ptcl | |
ps | cvb | n | reln | v | adj | n | v | n | reln | ptcl | v | n | reln | ptcl | |
BOR | RUS:cult | ||||||||||||||
fr | крыльцо, / взяла в руки кольцо [замка]. / | Двери тихонько открыла, / в дом тихо вошла. / | |||||||||||||
fe | / took the ring [of the lock] in her hands./ | She opened the doors quietly / and went into the house. | |||||||||||||
fg | Veranda, / nahm den Ring [des Schlosses] in die Hand. / | Sie öffnete leise die Tür, / sie ging leise ins Haus. / | |||||||||||||
ltr | поднялась / ключ? в руки взял / | двери тихо открыла / в дом тихо вошла / | |||||||||||||
nt | [OSV:] "čʼontɨka" - "quietly, slowly". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.072 (007.008) | |||||||||||
st | кʼонемпа [kоннымпа, ′kоннӓнта] коверса лавкат, / иконат илкʼыд дубыль лем, / нəкырпыль иппыпсаса шокʼыр. / | |||||||||||
stl | kʼonempa [qonnɨmpa, qonnänta] koversa lavkat, / ikonat ilkʼɨd dupɨlʼ lem, / nəkɨrpɨlʼ ippɨpsasa šokʼɨr. / | |||||||||||
ts | Qonempa (/qonnɨmpa, qonnänta) koversa lavkat/, ikonat ılqɨt dupɨlʼ lem/, nəkɨrpɨlʼ ippɨpsasa šoːqɨr/. | |||||||||||
tx | seːra. | Qonempa | (/qonnɨmpa, | qonnänta) | koversa | lavkat, | ikonat | ılqɨt | dupɨlʼ | lem, | nəkɨrpɨlʼ | |
mb | seːra | qo-ne-mpa | qo-nnɨ-mpa | qo-nnä-nta | kover-sa | lavka-t | ikona-t | ıl-qɨt | dup-ɨ-lʼ | lem | nəkɨr-pɨlʼ | |
mp | šeːr | qo-ntɨ-mpɨ | qo-ntɨ-mpɨ | qo-ntɨ-ntɨ | kovʼor-sä | lavka-t | ikona-n | ıllä-qɨn | dup-ɨ-lʼ | lem | nəkɨr-mpɨlʼ | |
ge | come.in.[3SG.S] | see-IPFV-DUR.[3SG.S] | see-IPFV-DUR.[3SG.S] | see-IPFV-IPFV.[3SG.S] | carpet-COM | bank-PL.[NOM] | icon-GEN | down-LOC | oak-EP-ADJZ | table.in.a.tent.[NOM] | ornament.VBLZ-PTCP.PST | |
gr | войти.[3SG.S] | увидеть-IPFV-DUR.[3SG.S] | увидеть-IPFV-DUR.[3SG.S] | увидеть-IPFV-IPFV.[3SG.S] | ковёр-COM | лавка-PL.[NOM] | икона-GEN | вниз-LOC | дуб-EP-ADJZ | столик.в.чуме.[NOM] | узор.VBLZ-PTCP.PST | |
mc | v-v:pn | v-v>v-v>v-v:pn | v-v>v-v>v-v:pn | v-v>v-v>v-v:pn | n-n:case | n-n:num-n:case | n-n:case | adv-adv>adv | n-n:ins-n>adj | n-n:case | v-v>ptcp | |
ps | v | v | v | v | n | n | n | adv | adj | n | ptcp | |
BOR | RUS:cult | RUS:cult | RUS:cult | RUS:cult | ||||||||
fr | Видит лавки [крытые] ковром, / под иконой дубовый стол, / печь с изразцовой лежанкой. / | |||||||||||
fe | She sees benches [covered with] rugs, / an oak table under an icon, a stove with a tiled place to lie on. / | |||||||||||
fg | Sie sieht [Bänke] bedeckt mit Teppich, / und einer Ikone einen Eichentisch, / einen Ofen mit einem gekachelten Platz zum Liegen. / | |||||||||||
ltr | спать легла [спала, спать будет] ковром на лавку / внизу скамейка [доска] / написанное / | |||||||||||
nt |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.073 (007.009) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.074 (007.010) | |||||||||||||
st | нель куп маннымпаты: тымты / кʼоты сома кумыт илʼот. / | тэпын аша тотʼелʼантʼот. / | нот ситы котʼат ни | ||||||||||||
stl | nelʼ kup mannɨmpatɨ: tɨmtɨ / kʼotɨ soma kumɨt ilʼot. / | tɛpɨn aša točelʼančot. / | not sitɨ kočat ni kutɨ | ||||||||||||
ts | Nälʼqup mannɨmpatɨ: tɨmtɨ/ qɔːtɨ soma qumɨt ilʼɔːt/. | Tɛpɨn aša toːtelʼančʼɔːt/! | Nɔːt sitɨ kotat ni | ||||||||||||
tx | ippɨpsasa | šoːqɨr. | Nälʼqup | mannɨmpatɨ: | tɨmtɨ | qɔːtɨ | soma | qumɨt | ilʼɔːt. | Tɛpɨn | aša | toːtelʼančʼɔːt! | Nɔːt | sitɨ kotat | |
mb | ippɨ-psa-sa | šoːqɨr | nälʼ-qup | mannɨ-mpa-tɨ | tɨmtɨ | qɔːtɨ | soma | qum-ɨ-t | ilʼɔː-t | tɛp-ɨ-n | aša | toːte-lʼ-ančʼɔː-t | nɔːt | sitɨ kota-t | |
mp | ippɨ-ptäː-sä | šoːqɨr | nälʼa-qum | mantɨ-mpɨ-tɨ | tɨmtɨ | qɔːtɨ | soma | qum-ɨ-t | ilɨ-tɨt | təp-ɨ-t | ašša | toːtɨ-lɨ-ɛntɨ-tɨt | nɔːtɨ | šittɨ kotä-n | |
ge | lie-ACTN-COM | stove.[NOM] | daughter-human.being.[NOM] | give.a.look-DUR-3SG.O | here | probably | good | human.being-EP-PL.[NOM] | live-3PL | (s)he-EP-PL.[NOM] | NEG | swear-INCH-FUT-3PL | then | among- | |
gr | лежать-ACTN-COM | печь.[NOM] | дочь-человек.[NOM] | взглянуть-DUR-3SG.O | здесь | наверное | хороший | человек-EP-PL.[NOM] | жить-3PL | он(а)-EP-PL.[NOM] | NEG | ругаться-INCH-FUT-3PL | затем | среди- | |
mc | v-v>n-n:case | n-n:case | n-n-n:case | v-v>v-v:pn | adv | ptcl | adj | n-n:ins-n:num-n:case | v-v:pn | pers-n:ins-n:num-n:case | ptcl | v-v>v-v:tense-v:pn | adv | reln-adv:case | |
ps | n | n | n | v | adv | ptcl | adj | n | v | pers | ptcl | v | adv | reln | |
fr | Девушка видит: здесь / наверное хорошие люди живут. / | Они не будут ругаться. / | Между тем никого | ||||||||||||
fe | The young woman sees: here / there must be good people living. / | They won’t scold [me]. / | In the meantime | ||||||||||||
fg | Das Mädchen sieht: hier / leben wohl gute Leute. / | Sie werden mich nicht beschmipfen. / | In der Zwischenzeit | ||||||||||||
ltr | женщина смотрит здесь / наверное хорошие люди живут / | они не будут ругаться / | между ними |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.075 (007.011) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.076 (007.012) | ||||||||||||||
st | куты аш ата. / | мо̄тып ′туммыт колялтынтыт. / мундок сомак ′тӓшалтысты, / иконат сеччип ачалтынтыт, / шокʼырып пе[ӧ]тпыла четынтыты, / полатит инды сыкʼылелʼа / лямык | ||||||||||||||
stl | aš ata. / | moːtɨp tummɨt kolяltɨntɨt. / mundok somak täšaltɨstɨ, / ikonat seččip ačaltɨntɨt, / šokʼɨrɨp pe[ö]tpɨla četɨntɨtɨ, / polatit indɨ sɨkʼɨlelʼa / lяmɨk illa olʼčeinta. / | ||||||||||||||
ts | kutɨ aš ata/. | Mɔːtɨp tumɨt kolʼaltɨntɨt/, muntok somak täšaltɨstɨ/, ikonat sečʼčʼip ačʼaltɨntɨt/, šoːqɨrɨp pötpɨlla čʼetɨntɨtɨ/, polatit iːntɨ sɨːqɨlelʼa/ lʼamɨk ılla olʼčʼeıːnta/. | ||||||||||||||
tx | ni | kutɨ | aš | ata. | Mɔːtɨp | tumɨt | kolʼaltɨntɨt, | muntok | somak | täšaltɨstɨ, | ikonat | sečʼčʼip | ačʼaltɨntɨt, | |||
mb | ni | kutɨ | aš | ata | mɔːt-ɨ-p | tu-mɨt | kolʼa-ltɨ-ntɨ-t | muntok | soma-k | täš-altɨ-s-tɨ | ikona-t | sečʼčʼi-p | ačʼ-altɨ-ntɨ-t | šoːqɨr-ɨ- | ||
mp | nʼi | kutɨ | ašša | atɨ | mɔːt-ɨ-m | toː-mɨn | kolʼɨ-ltɨ-ntɨ-tɨ | muntɨk | soma-k | täš-altɨ-sɨ-tɨ | ikona-n | sečʼčʼi-m | ačʼɨ-altɨ-ntɨ-tɨ | šoːqɨr-ɨ- | ||
ge | LOC.ADV | NEG | who.[NOM] | NEG | be.visible.[3SG.S] | house-EP-ACC | there-PROL | turn-TR-INFER-3SG.O | all | good-ADVZ | %%-TR-PST-3SG.O | icon-GEN | candle-ACC | smoulder-CAUS-INFER-3SG.O | stove- | |
gr | LOC.ADV | NEG | кто.[NOM] | NEG | виднеться.[3SG.S] | дом-EP-ACC | туда-PROL | повернуться-TR-INFER-3SG.O | всё | хороший-ADVZ | %%-TR-PST-3SG.O | икона-GEN | свеча-ACC | тлеть-CAUS-INFER-3SG.O | печь-EP | |
mc | ptcl | interrog-n:case | ptcl | v-v:pn | n-n:ins-n:case | adv-n:case | v-v>v-v:tense.mood-v:pn | quant | adj-adj>adv | v-v>v-v:tense-v:pn | n-n:case | n-n:case | v-v>v-v:tense.mood-v:pn | n-n:ins- | ||
ps | ptcl | interrog | ptcl | v | n | adv | v | quant | adv | v | n | n | v | n | ||
BOR | RUS:cult | |||||||||||||||
fr | не видно. / | Дом [царевна] обошла, / всё хорошо [прибрала?], / зажгла свечу иконы, / натопила жарко печку, / забралась на полати / и тихонько легла. / | ||||||||||||||
fe | nobody can be seen. / | [The tsarevna] went through the house, / [cleaned up?] everywhere, / lit the candle by the icon, / lit the stove hot, / climbed up to the sleeping bench / and lay down quietly. | ||||||||||||||
fg | ist niemand zu sehen. / | [Die Zarentochter] ging durch das Haus, / [räumte?] alles auf, / zündete der Ikone eine Kerze an, / heizte den Ofen an, / kletterte auf die Schlafbank / und legte sich leise hin. / | ||||||||||||||
ltr | ничего не видно / | дома вокруг обошел / все хорошо убрала / иконы свечу зажгла / печку жарко натопила / на палату верх залезла / тихо легла / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.077 (008.001) | |||||||||||||
st | илла ольчеинта. / | челыт чоннонт тəтче еса. / | ||||||||||||
stl | čelɨt čonnont tətče esa. / | |||||||||||||
ts | Čʼeːlɨt čʼonnont tətčʼe ɛːsa/. | |||||||||||||
tx | šoːqɨrɨp | pötpɨlla | čʼetɨntɨtɨ, | polatit | iːntɨ | sɨːqɨlelʼa | lʼamɨk | ılla | olʼčʼeıːnta. | Čʼeːlɨt | čʼonnont | tətčʼe | ɛːsa. | |
mb | p | pötpɨl-la | čʼetɨ-ntɨ-tɨ | polati-t | iː-ntɨ | sɨːqɨle-lʼa | lʼamɨ-k | ılla | olʼčʼe-ıː-nta | čʼeːlɨ-t | čʼonno-nt | tətčʼe | ɛː-sa | |
mp | m | pötpɨlʼ-lʼa | čʼɔːtɨ-ntɨ-tɨ | polati-n | iː-ntɨ | sɨːqɨl-lä | lʼamɨ-k | ıllä | alʼčʼɨ-ıː-ntɨ | čʼeːlɨ-n | čʼontɨ-ntɨ | təttɨčʼa | ɛː-sɨ | |
ge | EP-ACC | hot-DIM | set.fire-INFER-3SG.O | sleeping.bench-GEN | on-ILL | climb-CVB | quiet-ADVZ | down | fall-RFL.PFV-INFER.[3SG.S] | day-GEN | middle-ILL | relative.[NOM] | be-PST.[3SG.S] | |
gr | -ACC | горячий-DIM | зажечь.огонь-INFER-3SG.O | полати-GEN | на-ILL | взбираться-CVB | тихий-ADVZ | вниз | упасть-RFL.PFV-INFER.[3SG.S] | день-GEN | середина-ILL | родня.[NOM] | быть-PST.[3SG.S] | |
mc | n:case | adj-adj>adj | v-v:tense.mood-v:pn | n-n:case | reln-n:case | v-v>cvb | adj-adj>adv | preverb | v-v>v-v:tense.mood-v:pn | n-n:case | reln-n:case | n-n:case | v-v:tense-v:pn | |
ps | adj | v | n | reln | cvb | adv | preverb | v | n | reln | n | n | ||
fr | Было около полудня. / | |||||||||||||
fe | It was close to noon. / | |||||||||||||
fg | Es war fast Mittag. / | |||||||||||||
ltr | наступил полдень / | |||||||||||||
nt | [OSV:] here "tətčʼe" is used in the meaning of "təttɨčʼak" - "closely". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.078 (008.002) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.079 | ||||||||||||
st | сʼӱмы у′нтʼалында покʼыт: / сельчи мотырын на серот, / сельчит мундык унтыль укык. / | мəркы нетыт нильчик еса: / “на ля kай есʼ кутар | ||||||||||||
stl | sʼümɨ unčalɨnda pokʼɨt: / selʼči motɨrɨn na serot, / selʼčit mundɨk untɨlʼ ukɨk. / | mərkɨ netɨt nilʼčik esa: / “na lя qaj esʼ kutar some, / | ||||||||||||
ts | Sümɨ untalɨnta poːqɨt/: seːlʼčʼi mɔːtɨrɨn na seːrɔːt/, seːlʼčʼit muntɨk untɨlʼ uːkɨk/. | Mərqɨ neːtɨt nılʼčʼik ɛsa/: Na lʼa qaj ɛsʼ kutar some/, | ||||||||||||
tx | Sümɨ | untalɨnta | poːqɨt: | seːlʼčʼi | mɔːtɨrɨn | na | seːrɔːt, | seːlʼčʼit | muntɨk | untɨlʼ uːkɨk. | Mərqɨ | neːtɨt | nılʼčʼik | |
mb | sümɨ | unt-al-ɨ-nta | poː-qɨt | seːlʼčʼi | mɔːtɨr-ɨ-n | na | seːrɔː-t | seːlʼčʼi-t | muntɨk | untɨlʼ uːkɨ-k | mərqɨ | neː-tɨt | nılʼčʼi-k | |
mp | sümɨ | üntɨ-alʼ-ɨ-ntɨ | poː-qɨn | seːlʼčʼɨ | mɔːtɨr-ɨ-t | na | šeːr-tɨt | seːlʼčʼɨ-t | muntɨk | untɨlʼ uːkɨ-k | wərqɨ | neː-tɨt | nılʼčʼɨ-k | |
ge | noise.[NOM] | be.heard-INCH-EP-IPFV.[3SG.S] | space.outside-LOC | seven | strongman-EP-PL.[NOM] | here | come.in-3PL | seven-PL | all | moustache-ADVZ | elder | living.being.[NOM]-3PL | such-ADVZ | |
gr | шум.[NOM] | слышаться-INCH-EP-IPFV.[3SG.S] | пространство.снаружи-LOC | семь | богатырь-EP-PL.[NOM] | вот | войти-3PL | семь-PL | всё | усы-ADVZ | старший | живое.существо.[NOM]-3PL | такой-ADVZ | |
mc | n-n:case | v-v>v-v:ins-v>v-v:pn | n-n:case | num | n-n:ins-n:num-n:case | ptcl | v-v:pn | num-n:num | quant | n-n>adv | adj | n-n:case-n:poss | dem-adj>adv | |
ps | n | v | n | num | n | ptcl | v | num | quant | adv | adj | n | adv | |
fr | Снаружи послышался шум: / вот заходят семь богатырей, / семь усачей. / | Старший так сказал: / "Что же случилось, как всё | ||||||||||||
fe | Noise is heard from the outside: / seven warriors come in, / seven moustached men. | The oldest one said: / “What happened, everything | ||||||||||||
fg | Von draußen ist Lärm zu hören: /sieben Helden kommen hinein, / sieben Schnurbartträger. / | Der älteste sagte: / "Was ist passiert, alles ist so gut, / | ||||||||||||
ltr | шум слышен на улице / 7 мужчин зашли / 7 все они усатые (бородатые) / | старшая дочь так была (сказала) / что за “люди” |
ref | (008.003) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.080 (008.004) | |||||||||||||||||
st | соме, / кутар мундык курасс е′нʼа. / | куты кʼос монмыт тəщанʼпаты / миты мещимыт əта кʼотый [ӓтым′потын]. / | |||||||||||||||||
stl | kutar mundɨk kurass enʼa. / | kutɨ kʼos monmɨt təšanʼpatɨ / mitɨ mešimɨt əta kʼotɨj ätɨmpotɨn. / | |||||||||||||||||
ts | kutar muntɨk kurass ɛːnʼa/. | Kutɨ qos mɔːnmɨt təšanʼpatɨ/ mitɨ meːšımɨt ətakkɔːtɨj (/ätɨmpɔːtɨn)/. | |||||||||||||||||
tx | ɛsa: | Na | lʼa | qaj | ɛsʼ | kutar | some, | kutar | muntɨk | kurass | ɛːnʼa. | Kutɨ | qos | mɔːnmɨt | təšanʼpatɨ | mitɨ | meːšımɨt | ətakkɔːtɨj | |
mb | ɛsa | Na | lʼa | qaj | ɛsʼ | kutar | some | kutar | muntɨk | kuras-s | ɛː-nʼa | kutɨ | qos | mɔːn-mɨt | təšanʼ-pa-tɨ | mitɨ | meːšımɨt | əta-kkɔː-tɨj | |
mp | ɛsɨ | na | lʼa | qaj | ɛsɨ | kuttar | soma | kuttar | muntɨk | kuras-sä | ɛː-ŋɨ | kutɨ | kos | mɔːt-mɨt | täš-mpɨ-tɨ | mɨta | meːšımɨt | ətɨ-kkɨ-tɨt | |
ge | say.[3SG.S] | here | hey | whether | become.[3SG.S] | how | good | how | all | appearance-INSTR | be-CO.[3SG.S] | who.[NOM] | INDEF3 | house.[NOM]-1PL | %%-PST.NAR-3SG.O | as.if | we.PL.ACC | wait-HAB-3PL | |
gr | сказать.[3SG.S] | вот | эй | что.ли | стать.[3SG.S] | как | хороший | как | всё | вид-INSTR | быть-CO.[3SG.S] | кто.[NOM] | INDEF3 | дом.[NOM]-1PL | %%-PST.NAR-3SG.O | будто | мы.PL.ACC | подождать-HAB-3PL | |
mc | v-v:pn | ptcl | ptcl | ptcl | v-v:pn | interrog | adj | interrog | quant | n-n:case | v-v:ins-v:pn | interrog-n:case | clit | n-n:case-n:poss | v-v:tense-v:pn | ptcl | pers | v-v>v-v:pn | |
ps | v | ptcl | ptcl | ptcl | v | interrog | adj | interrog | quant | n | v | interrog | clit | n | v | ptcl | pers | v | |
fr | хорошо, / как всё красиво. / | Кто-то наш дом [прибрал?], / будто нас ждали. / | |||||||||||||||||
fe | is so nice, / everything is beautiful. / | Somebody [cleaned up?] our house, / as if they were expecting us. / | |||||||||||||||||
fg | alles ist so schön. / | Irgendjemand hat unser Haus [aufgeräumt?], / als ob man uns erwartete. / | |||||||||||||||||
ltr | все хорошие / как все похожи / | чей-то дом убрала / как будто нас ждали / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.081 (008.005) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.082 (008.006) | ||||||||||
st | кутонтʼ? | тантʼаш атылтʼащик, / мещим тоныкʼотак чэтэш. / | кʼатамол тат мэр′кʼы кʼумонт, / | |||||||||
stl | kutonč? | tančaš atɨlčašik, / mešim tonɨkʼotak čɛtɛš. / | kʼatamol tat mɛrkʼɨ kʼumont, / | |||||||||
ts | Kutontʼ? | Tantaš atɨltašik/, meːšım toːnɨ qotak čʼɛːtäš/. | Qatamol tat mɛrqɨ qumont/, | |||||||||
tx | (/ätɨmpɔːtɨn). | Kutontʼ? | Tantaš | atɨltašik, | meːšım | toːnɨ | qotak | čʼɛːtäš. | Qatamol | tat | mɛrqɨ | |
mb | ätɨ-mpɔː-tɨn | kuto-ntʼ | tant-aš | atɨ-lt-ašik | meːšım | toː-nɨ | qota-k | čʼɛːt-äš | qatamol | tan | mɛrqɨ | |
mp | ətɨ-mpɨ-tɨt | kutɨ-ntɨ | tantɨ-äšɨk | atɨ-ltɨ-äšɨk | meːšımɨt | toː-nɨ | qotəl-k | čʼəːtɨ-äšɨk | qatamol | tan | wərqɨ | |
ge | wait-PST.NAR-3PL | who-2SG.S | go.out-IMP.2SG.S | be.visible-TR-IMP.2SG.S | we.PL.ACC | there-ABL.ADV | %%-ADVZ | meet-IMP.2SG.S | if | you.SG.[NOM] | elder | |
gr | подождать-PST.NAR-3PL | кто-2SG.S | выйти-IMP.2SG.S | виднеться-TR-IMP.2SG.S | мы.PL.ACC | туда-ABL.ADV | %%-ADVZ | встретить-IMP.2SG.S | если | ты.[NOM] | старший | |
mc | v-v:tense-v:pn | interrog-v:pn | v-v:mood.pn | v-v>v-v:mood.pn | pers | adv-adv:case | adj-adj>adv | v-v:mood.pn | conj | pers | adj | |
ps | v | v | v | v | pers | adv | adv | v | conj | pers | adj | |
fr | Кто ты? | Выйди покажись, / [хорошо?] нас встреть. / | Если ты старый человек, / будешь | |||||||||
fe | Who are you? | Come out and show yourself, / meet us [nicely?]. / | If you are an old man, / you’ll be our | |||||||||
fg | Wer bist du? | Komm heraus und zeig dich, / triff uns [nett?]. / | Wenn du ein alter Mann bist, / wirst | |||||||||
ltr | кто ты | выйди покажись / нас хорошо встреть / | наверное ты большой человек / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.083 (008.007) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.084 (008.008) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.085 | ||||||||||||
st | ильчаныткʼо мелты е′ннант. / | кʼатамол тат ильматнʼонты, / мекин чопаныткʼо е′ннат. / | кʼатамол тат имаkота – / кэрянтымыт | ||||||||||||
stl | ilʼčanɨtkʼo meltɨ ennant. / | kʼatamol tat ilʼmatnʼontɨ, / mekin čopanɨtkʼo ennat. / | kʼatamol tat imaqota – / kɛrяntɨmɨt | ||||||||||||
ts | ilʼčʼanɨtqo meːltɨ ɛːnnant/. | Qatamol tat ilʼmat nʼoːntɨ/, meːqin čʼopanɨtqo ɛːnnat/. | Qatamol tat imaqota–/ qɛrʼantɨmɨt | ||||||||||||
tx | qumont, | ilʼčʼanɨtqo | meːltɨ | ɛːnnant. | Qatamol | tat | ilʼmat | nʼoːntɨ, | meːqin | čʼopanɨtqo | ɛːnnat. | Qatamol | tat | imaqota– | |
mb | qum-o-nt | ilʼčʼa-nɨt-qo | meːltɨ | ɛː-nna-nt | qatamol | tan | ilʼmat | nʼoː-ntɨ | meːqin | čʼopa-nɨt-qo | ɛː-nna-t | qatamol | tan | imaqota | |
mp | qum-ɨ-ntɨ | ilʼčʼa-nɨt-tqo | meːltɨ | ɛː-ɛntɨ-ntɨ | qatamol | tan | ilʼmatɨlʼ | nʼeː-ntɨ | meːqɨnʼɨn | čʼopa-nɨt-tqo | ɛː-ɛntɨ-tɨ | qatamol | tan | imaqota | |
ge | human.being-EP-2SG.S | grandfather-OBL.1PL-TRL | always | be-FUT-2SG.S | if | you.SG.[NOM] | young | somebody-2SG.S | we.PL.ALL | brother-OBL.1PL-TRL | be-FUT-3SG.O | if | you.SG.[NOM] | ||
gr | человек-EP-2SG.S | дедушка-OBL.1PL-TRL | всегда | быть-FUT-2SG.S | если | ты.[NOM] | молодой | некто-2SG.S | мы.PL.ALL | брат-OBL.1PL-TRL | быть-FUT-3SG.O | если | ты.[NOM] | старуха.[NOM] | |
mc | n-n:ins-v:pn | n-n:obl.poss-n:case | adv | v-v:tense-v:pn | conj | pers | adj | n-v:pn | pers | n-n:obl.poss-n:case | v-v:tense-v:pn | conj | pers | n-n:case | |
ps | v | n | adv | v | conj | pers | adj | n | pers | n | v | conj | pers | n | |
fr | нам дедушкой. / | Если ты молодой человек, / будешь нам братом. / | Если ты старушка – / [будешь нам] | ||||||||||||
fe | grandfather. / | If you are a young man, / you’ll be our brother./ | If you are an old woman – / [you will be] | ||||||||||||
fg | du unser Großvater. / | Wenn du ein junger Mann bist, wirst du unser Bruder. / | Wenn du eine alte Frau bist / [wirst du] | ||||||||||||
ltr | дедушкой все время будешь / | наверное ты молодой человек / нам приходишься как брат [братом] / | наверное ты бабушка / будем называть |
ref | (008.009) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.086 (008.010) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.087 | ||||||||||||
st | эмыныткʼо. / | кʼатамол тат нель кумонты – / мекин неньняныткʼо еннат.” / | сарыт неля илла панча [илʼлʼымпа̄ны], / | ||||||||||||
stl | ɛmɨnɨtkʼo. / | kʼatamol tat nelʼ kumontɨ – / mekin nenʼnяnɨtkʼo ennat.” / | sarɨt nelя illa panča [ilʼlʼɨmpaːnɨ], / torovatɨnt | ||||||||||||
ts | ämɨnɨtqo/. | Qatamol tat nälʼ qumontɨ–/ meːqin nʼenʼnʼanɨtqo ɛːnnat/. | Sarɨt nälʼa ılla pančʼa (/ılʼlʼɨmpanɨ)/, torowatɨnt | ||||||||||||
tx | qɛrʼantɨmɨt | ämɨnɨtqo. | Qatamol | tat | nälʼ | qumontɨ– | meːqin | nʼenʼnʼanɨtqo | ɛːnnat. | Sarɨt | nälʼa | ılla | pančʼa | ||
mb | qɛrʼ-antɨ-mɨt | ämɨ-nɨt-qo | qatamol | tan | nälʼ | qum-o-ntɨ | meːqin | nʼenʼnʼa-nɨt-qo | ɛː-nna-t | sar-ɨ-t | nälʼa | ılla | pan-čʼa | ||
mp | qərɨ-ɛntɨ-mɨt | ama-nɨt-tqo | qatamol | tan | nälʼa | qum-ɨ-ntɨ | meːqɨnʼɨn | nʼenʼnʼa-nɨt-tqo | ɛː-ɛntɨ-tɨ | caːr-ɨ-n | nälʼa | ıllä | panı-ntɨ | ||
ge | old.woman.[NOM] | call-FUT-1PL | mother-OBL.1PL-TRL | if | you.SG.[NOM] | daughter.[NOM] | human.being-EP-2SG.S | we.PL.ALL | sister-OBL.1PL-TRL | be-FUT-3SG.O | tsar-EP-GEN | daughter.[NOM] | down | ||
gr | позвать-FUT-1PL | мать-OBL.1PL-TRL | если | ты.[NOM] | дочь.[NOM] | человек-EP-2SG.S | мы.PL.ALL | сестра-OBL.1PL-TRL | быть-FUT-3SG.O | царь-EP-GEN | дочь.[NOM] | вниз | |||
mc | v-v:tense-v:pn | n-n:obl.poss-n:case | conj | pers | n-n:case | n-n:ins-v:pn | pers | n-n:obl.poss-n:case | v-v:tense-v:pn | n-n:ins-n:case | n-n:case | preverb | v-v>v- | ||
ps | v | n | conj | pers | n | v | pers | n | v | n | n | preverb | v | ||
BOR | RUS:cult | ||||||||||||||
fr | названной матерью. / | Если ты девушка, – / будешь нам сестрой. / | Царевна вниз спустилась, / поздоровалась с | ||||||||||||
fe | our sworned mother. / | If you are a young woman, – / you will be our sister. / | The tsarevna came down, / greeted them, / | ||||||||||||
fg | unserer Adoptivmutter. / | Wenn du ein Mädchen bist, / wirst du uns eine Schwester. / | Die Zarentochter kam hinunter, / begrüßte sie, / | ||||||||||||
ltr | матерью / | наверное ты женщина / нам сестрой будешь / | царская дочь жила / поздоровалась с ними / | ||||||||||||
nt | [OSV:] the verbal form "muqšaitɨla" has been |
ref | (009.001) | ||||||||||
st | тороватынт тəпытыса, / чунтыт тӓтты мукшаитыла [нʼӱты соч]. / | нʼер тарыс, ниль е′сыт: / | |||||||||
stl | təpɨtɨsa, / čuntɨt tättɨ mukšaitɨla [nʼütɨ soč]. / | nʼer tarɨs, nilʼ esɨt: / motkʼɨnčit | |||||||||
ts | təpɨtɨsa/, čʼüːntɨt tättɨ mušqaıːtɨla (/nʼuːtɨ sočʼ)/. | Nʼertarɨs, nılʼ ɛsɨt/: Mɔːtqɨntit | |||||||||
tx | (/ılʼlʼɨmpanɨ), | torowatɨnt | təpɨtɨsa, | čʼüːntɨt | tättɨ | mušqaıːtɨla | (/nʼuːtɨ | sočʼ). | Nʼertarɨs, | ||
mb | ılʼlʼɨ-mpa-nɨ | torowatɨ-nt | təp-ɨ-t-ɨ-sa | čʼüː-n-tɨt | tättɨ | mušq-aıː-tɨ-la | nʼuːtɨ | sočʼ | nʼer-ta-r-ɨ-s | ||
mp | ıllä-mpɨ-ŋɨ | torowajtɨ-ntɨ | təp-ɨ-t-ɨ-sä | čʼüː-n-tɨt | təttɨ | mušqɨ-ɛː-ntɨ-lä | nʼuːtɨ | sočʼɨ | nʼarqɨ-ttɨ-r-ɨ-sɨ | ||
ge | come.down-IPFV.[3SG.S] | down.VBLZ-DUR-CO.[3SG.S] | greet-IPFV.[3SG.S] | (s)he-EP-PL-EP-COM | waist-GEN-3PL | up.to | bow-PFV-IPFV-CVB | grass.[NOM] | grow.[3SG.S] | red-VBLZ-FRQ-EP- | |
gr | спускаться-IPFV.[3SG.S] | вниз.VBLZ-DUR-CO.[3SG.S] | здороваться-IPFV.[3SG.S] | он(а)-EP-PL-EP-COM | пояс-GEN-3PL | до | наклониться-PFV-IPFV-CVB | трава.[NOM] | вырасти.[3SG.S] | красный-VBLZ-FRQ-EP- | |
mc | v:pn | v-v>v-v:ins-v:pn | v-v>v-v:pn | pers-n:ins-n:num-n:ins-n:case | n-n:case-n:poss | pp | v-v>v-v>v-v>cvb | n-n:case | v-v:pn | adj-adj>v-v>v-v:ins-v:tense- | |
ps | v | v | pers | n | pp | v | n | v | v | ||
BOR | RUS:cult | ||||||||||
fr | ними, / в пояс поклонилась (/трава растёт). / | Раскраснелась, сказала: / "В | |||||||||
fe | bowed them down to the waist (/[as high as] grass grows). / | She turned red in the face and | |||||||||
fg | verbeugte sich bis zur Taille (/wie das Gras wächst). / | Sie wurde rot und sagte: / "Ich | |||||||||
ltr | земля / | наступила осень [деревья | |||||||||
nt | edited into "mušqaıːtɨla". Tentative analysis. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.088 (009.002) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.089 (009.003) | ||||||||||||||||||
st | моткʼынтʼит мол серсак мат тʼи, / кʼос сит кʼэрыптелыт ченʼа. / | нына[ы] этомынты кəнтот[ыт]: / там аш сарыт неля еса. / | ||||||||||||||||||
stl | mol sersak mat či, / kʼos sit kʼɛrɨptelɨt čenʼa. / | nɨna[ɨ] ɛtomɨntɨ kəntot[ɨt]: / tam aš sarɨt nelя esa. / | ||||||||||||||||||
ts | mol seːrsak mat tiː/, qos sıt qɛrɨptälɨt čʼäːnʼa/. | Nɨːnɨ ɛːtomɨntɨ qəntɔːtɨt:/ tam aš sarɨt nälʼa ɛːsa/. | ||||||||||||||||||
tx | nılʼ | ɛsɨt: | Mɔːtqɨntit | mol | seːrsak | mat | tiː, | qos | sıt | qɛrɨptälɨt | čʼäːnʼa. | Nɨːnɨ | ɛːtomɨntɨ | qəntɔːtɨt: | tam | aš | sarɨt | nälʼa | ||
mb | nı-lʼ | ɛsɨ-t | mɔːt-qɨntit | mol | seːr-sa-k | mat | tiː | qos | sıt | qɛrɨ-ptä-lɨt | čʼäːnʼa | nɨːnɨ | ɛːto-mɨn-tɨ | qə-ntɔː-tɨt | tam | aš | sar-ɨ-t | nälʼa | ||
mp | nılʼčʼɨ-lʼ | ɛsɨ-tɨ | mɔːt-qɨntɨt | mol | šeːr-sɨ-k | man | tɨː | kos | mašım | qərɨ-äptɨ-lɨt | čʼäːŋkɨ | nɨːnɨ | əːtɨ-mɨn-tɨ | qo-ntɨ-tɨt | tam | aš | caːr-ɨ-n | nälʼa | ||
ge | PST.[3SG.S] | such-ADJZ | say-3SG.O | house-ILL.3PL | he.says | come.in-PST-1SG.S | I.[NOM] | here | INDEF3 | I.ACC | call-ATTEN-2PL | NEG | then | word-PROL-3SG | see-IPFV-3PL | this | but | tsar-EP-GEN | ||
gr | PST.[3SG.S] | такой-ADJZ | сказать-3SG.O | дом-ILL.3PL | мол | войти-PST-1SG.S | я.[NOM] | сюда | INDEF3 | я.ACC | позвать-ATTEN-2PL | NEG | потом | слово-PROL-3SG | увидеть-IPFV-3PL | этот | аж | царь-EP-GEN | ||
mc | v:pn | dem-n>adj | v-v:pn | n-n:case.poss | ptcl | v-v:tense-v:pn | pers | adv | clit | pers | v-v>v-v:pn | ptcl | adv | n-n:case-n:poss | v-v>v-v:pn | dem | ptcl | n-n:ins-n:case | n-n:case | |
ps | adj | v | n | ptcl | v | pers | adv | clit | pers | v | ptcl | adv | n | v | dem | ptcl | n | n | ||
BOR | RUS:disc | RUS:cult | ||||||||||||||||||
fr | ваш дом мол я вошла, / хотя меня не звали." / | По её речи они поняли: / это была царевна. / | ||||||||||||||||||
fe | said: / “I came into your house, / even though you didn’t invite me.” | From the way she talked, they understood: / that she was the tsarevna. / | ||||||||||||||||||
fg | kam ich euer Haus, / obwohl ihr mich nicht eingeladen habt." / | An ihrer Art zu sprechen verstanden sie: / das war die Zarentochter. / | ||||||||||||||||||
ltr | (земля) пожелтела] / в дом вошел я / хотя его не звали / | мимо улицы поедут / там с ними [вот это] царя дочь была / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.090 (009.004) | |||||||||||
st | сенʼелянты омтылтысот, / няниляса [нʼӓнилʼлʼӓса] мильчечесот, / рюмкай тирла кʼамтечесот / илит икʼыт татӓче̄соты. / | |||||||||||
stl | senʼelяntɨ omtɨltɨsot, / nяnilяsa [nʼänilʼlʼäsa] milʼčečesot, / rюmkaj tirla kʼamtečesot / ilit ikʼɨt tatäčeːsotɨ. / | |||||||||||
ts | Sänʼälʼantɨ omtɨltɨsɔːt/, nʼanʼilʼasa (/nʼänʼilʼäsa) milʼčʼečʼesɔːt/, rʼumkaj tıːrla qamtečʼesɔːt,/ ilit iːqɨt taːtäčʼesɔːtɨ/. | |||||||||||
tx | ɛːsa. | Sänʼälʼantɨ | omtɨltɨsɔːt, | nʼanʼilʼasa | (/nʼänʼilʼäsa) | milʼčʼečʼesɔːt, | rʼumkaj | tıːrla | qamtečʼesɔːt, | ilit | ||
mb | ɛː-sa | sänʼä-lʼa-ntɨ | omtɨ-ltɨ-sɔː-t | nʼanʼ-i-lʼa-sa | nʼänʼ-i-lʼä-sa | mi-lʼčʼe-čʼe-sɔː-t | rʼumka-j | tıːr-la | qam-te-čʼe-sɔː-t | ili-t | ||
mp | ɛː-sɨ | säŋä-lʼa-ntɨ | omtɨ-ltɨ-sɨ-tɨt | nʼanʼ-ɨ-lʼa-sä | nʼanʼ-ɨ-lʼa-sä | mi-lʼčʼɨ-tɨ-sɨ-tɨt | rʼumka-lʼ | tıːrɨ-lʼa | qam-tɨ-tɨ-sɨ-tɨt | ili-n | ||
ge | daughter.[NOM] | be-PST.[3SG.S] | corner-DIM-ILL | sit.down-TR-PST-3PL | bread-EP-DIM-INSTR | bread-EP-DIM-INSTR | give-PFV-TR-PST-3PL | shot.glass-ADJZ | amount-DIM.[NOM] | pour-TR-%%-PST-3PL | %%-GEN | |
gr | дочь.[NOM] | быть-PST.[3SG.S] | угол-DIM-ILL | сесть-TR-PST-3PL | хлеб-EP-DIM-INSTR | хлеб-EP-DIM-INSTR | дать-PFV-TR-PST-3PL | рюмка-ADJZ | совокупность-DIM.[NOM] | лить-TR-%%-PST-3PL | %%-GEN | |
mc | v-v:tense-v:pn | n-n>n-n:case | v-v>v-v:tense-v:pn | n-n:ins-n>n-n:case | n-n:ins-n>n-n:case | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | n-n>adj | n-n>n-n:case | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | n-n:case | ||
ps | n | n | v | n | n | v | adj | n | v | n | ||
BOR | RUS:cult | |||||||||||
fr | Они её в уголок посадили, / хлебца дали, / рюмку полную налили, / мох вверху принесла [?] / | |||||||||||
fe | They seated her in a corner, / gave her bread, / filled a [wine] glass for her, / she brought moss up [?] / | |||||||||||
fg | Sie setzten sie in eine Ecke, / gaben ein Brot, / gossen [ihr] ein Glas [Wein] ein, / sie brachte Moos [?] / | |||||||||||
ltr | в угол посадили / кусочек хлеба дали / рюмку полную наполнили / мох вверху принесла / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.091 (009.005) | ||||||||||||||||
st | ′тапыль у′тып аша исты. / няниляп кес сепытела, / кыпэ липымт о′кʼынт исты, / вэтын ноны нʼышкʼынтокʼо / коптыткʼоно мотырана. / | ||||||||||||||||
stl | tapɨlʼ utɨp aša istɨ. / nяnilяp kes sepɨtela, / kɨpɛ lipɨmt okʼɨnt istɨ, / vɛtɨn nonɨ nʼɨškʼɨntokʼo / koptɨtkʼono motɨrana. / | ||||||||||||||||
ts | Tapɨlʼ utɨp aša iːstɨ/, nʼanʼilʼap kes sepɨtela/, kɨpɛ lıːpɨmt ɔːkɨnt iːstɨ/, wɛtɨn nɔːnɨ nʼɨšqɨntoːqo/ koptɨtqo no mɔːtɨrana/. | ||||||||||||||||
tx | iːqɨt | taːtäčʼesɔːtɨ. | Tapɨlʼ | utɨp | aša | iːstɨ, | nʼanʼilʼap | kes | sepɨtela, | kɨpɛ | lıːpɨmt | ɔːkɨnt | iːstɨ, | wɛtɨn | nɔːnɨ | ||
mb | iː-qɨt | taːtä-čʼe-sɔː-tɨ | tap-ɨ-lʼ | ut-ɨ-p | aša | iː-s-tɨ | nʼanʼ-i-lʼa-p | kes | sepɨ-te-la | kɨpɛ | lıːpɨ-m-t | ɔːk-ɨ-nt | iː-s-tɨ | wɛtɨ-n | nɔːnɨ | nʼɨš- | |
mp | iː-qɨn | taːtɨ-tɨ-sɨ-tɨ | təp-ɨ-lʼ | üt-ɨ-m | ašša | iː-sɨ-tɨ | nʼanʼ-ɨ-lʼa-m | kes | səpɨ-tɨ-lä | kɨpa | lıːpɨ-m-tɨ | ɔːŋ-ɨ-ntɨ | iː-sɨ-tɨ | wəttɨ-n | nɔːnɨ | nıšqɨ- | |
ge | on-LOC | bring-%%-PST-3SG.O | (s)he-EP-ADJZ | alcohol-EP-ACC | NEG | take-PST-3SG.O | bread-EP-DIM-ACC | %% | break-TR-CVB | small | piece-ACC-3SG | mouth-EP-ILL | take-PST-3SG.O | trace-GEN | from | relax- | |
gr | на-LOC | принести-%%-PST-3SG.O | он(а)-EP-ADJZ | алкоголь-EP-ACC | NEG | взять-PST-3SG.O | хлеб-EP-DIM-ACC | %% | ломать-TR-CVB | маленький | кусок-ACC-3SG | рот-EP-ILL | взять-PST-3SG.O | след-GEN | от | отдыхать | |
mc | reln-n:case | v-v>v-v:tense-v:pn | pers-n:ins-n>adj | n-n:ins-n:case | ptcl | v-v:tense-v:pn | n-n:ins-n>n-n:case | ptcl | v-v>v-v>cvb | adj | n-n:case-n:poss | n-n:ins-n:case | v-v:tense-v:pn | n-n:case | pp | v- | |
ps | reln | v | adj | n | ptcl | v | n | ptcl | cvb | adj | n | n | v | n | pp | v | |
fr | Она вина не выпила, / хлебец разломила, / маленький кусочек в рот положила, / отдохнуть с дороги / на кровати попросилась. / | ||||||||||||||||
fe | She didn’t drink any wine, / broke the bread, / put a small piece in her mouth, / and she asked to let her have a rest on the bed after her journey. / / | ||||||||||||||||
fg | Sie trank den Wein nicht, / sie brach das Brot, / sie legte sich ein kleines Stück in den Mund, / sie bat, sich auf dem Bett vom weg zu erholen. / | ||||||||||||||||
ltr | имя вода не взял / кусок хлеба отломил / маленький кусочек [лоскуток] в рот взял / с дороги отдохнуть / кровать просит / |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.092 (009.006) | |||||||||||||||
st | кʼэнтысотыт тэпыт нетʼап / инна челынʼпытыль сюннёт / ай ондыкʼыт на [нымты] кʼəчынт[с]отыт тəпып. / онг[д]ыт итыл пелыколык. / | |||||||||||||||
stl | kʼɛntɨsotɨt tɛpɨt nečap / inna čelɨnʼpɨtɨlʼ sюnnёt / aj ondɨkʼɨt na [nɨmtɨ] kʼəčɨnt[s]otɨt təpɨp. / ong[d]ɨt itɨl pelɨkolɨk. / | |||||||||||||||
ts | Qɛntɨsɔːtɨt tɛpɨt nätap/ ınna čʼeːlɨnʼpɨtɨlʼ sünnöt/ aj ontɨqɨt na (/nɨmtɨ) qəːčʼɨntɔːtɨt (/qəːčʼɨsɔːtɨt) təpɨp/ ɔːŋkɨtitɨl pɛlɨkɔːlɨk / ((…)). | |||||||||||||||
tx | nʼɨšqɨntoːqo | koptɨtqo | no | mɔːtɨrana. | Qɛntɨsɔːtɨt | tɛpɨt | nätap | ınna | čʼeːlɨnʼpɨtɨlʼ | sünnöt | aj | ontɨqɨt | na | (/nɨmtɨ) | ||
mb | qɨntoːqo | koptɨ-tqo | no | mɔːtɨ-r-a-na | qɛn-tɨ-sɔː-tɨt | tɛp-ɨ-t | näta-p | ınna | čʼeːlɨ-nʼ-pɨ-tɨlʼ | sünnö-t | aj | ontɨ-qɨt | na | nɨmtɨ | qəːčʼɨ-ntɔː- | |
mp | qɨntoːqo | koptɨ-tqo | na | mɔːtɨ-r-ɨ-ŋɨ | qən-tɨ-sɨ-tɨt | təp-ɨ-t | nätäk-m | ınnä | čʼeːlɨ-k-mpɨ-ntɨlʼ | šünʼčʼɨ-n | aj | ontɨ-qɨn | na | nɨmtɨ | qəːčʼɨ-ntɨ- | |
ge | SUP.3SG | place-TRL | here | ask.for-FRQ-EP-CO.[3SG.S] | leave-TR-PST-3PL | (s)he-EP-PL.[NOM] | girl-ACC | upwards | day-VBLZ-DUR-PTCP.PRS | inside-LOC.ADV | and | oneself.3SG-LOC | INFER | there | leave- | |
gr | -SUP.3SG | место-TRL | вот | просить-FRQ-EP-CO.[3SG.S] | уйти-TR-PST-3PL | он(а)-EP-PL.[NOM] | девушка-ACC | вверх | день-VBLZ-DUR-PTCP.PRS | нутро-LOC.ADV | и | сам.3SG-LOC | INFER | там | оставить- | |
mc | v:inf.poss | n-n:case | ptcl | v-v>v-v:ins-v:ins-v:pn | v-v>v-v:tense-v:pn | pers-n:ins-n:num-n:case | n-n:case | adv | n-n>v-v>v-v>ptcp | n-n>adv | conj | emphpro-n>adv | ptcl | adv | v- | |
ps | n | ptcl | v | v | pers | n | adv | adj | adv | conj | emphpro | ptcl | adv | v | ||
fr | Они увели девушку / наверх в светлую комнату / и (/там) её одну оставили, /засыпающую. / (…) | |||||||||||||||
fe | They led the young woman / upstairs to a well-lit room / and (/there) they left her alone, / as she was falling asleep. / (…) | |||||||||||||||
fg | Sie brachten das Mädchen / hoch in ein helles Zimmer / und (/dort) ließen sie sie alleine, / als sie eingeschlafen war. / (…) | |||||||||||||||
ltr | увезли ее дочь / вверх рассветает / одного там оставили его / сон взял один | |||||||||||||||
nt | [OSV:] 1) "čʼeːlɨmpɨtɨlʼ" - "light" (adj), "ontɨqɨt" - "separately"; 2) after this sentence a part of the original text is omitted. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.093 (010.001) | |||||||||||||
st | няркы челон [челʼи] морокʼынты / ильмат коралтынса: / челынʼпыта чеп[л]ымыт ме! / | |||||||||||||
stl | nяrkɨ čelon [čelʼi] morokʼɨntɨ / ilʼmat koraltɨnsa: / čelɨnʼpɨta čep[l]ɨmɨt me! / | |||||||||||||
ts | Nʼarqɨ čʼeːlon (/čʼeːlʼi) moːroqɨntɨ/ ilʼmat koraltɨpsa/: Čʼeːlɨnʼpɨta čʼeːlɨmɨt meː! / | |||||||||||||
tx | qəːčʼɨntɔːtɨt | (/qəːčʼɨsɔːtɨt) | təpɨp | ɔːŋkɨtitɨl | pɛlɨkɔːlɨk | ((GAP)). | Nʼarqɨ | čʼeːlon | (/čʼeːlʼi) | moːroqɨntɨ | ilʼmat | koraltɨpsa: | Čʼeːlɨnʼpɨta | |
mb | tɨt | qəːčʼɨ-sɔː-tɨt | təp-ɨ-p | ɔːŋkɨ-ti-tɨl | pɛlɨ-kɔːlɨ-k | nʼarqɨ | čʼeːlo-n | čʼeːlʼi | moːro-qɨntɨ | ilʼmat | kor-altɨ-p-sa | čʼeːlɨ-nʼ-pɨ-ta | ||
mp | tɨt | qəːčʼɨ-sɨ-tɨt | təp-ɨ-m | ɔːŋkɨ-tɨ-ntɨlʼ | pɛlɨ-kɔːlɨ-k | nʼarqɨ | čʼeːlɨ-n | čʼeːlɨ | moːrɨ-qɨntɨ | ilʼmatɨlʼ | korɨ-altɨ-mpɨ-sɨ | čʼeːlɨ-š-mpɨ-ntɨlʼ | ||
ge | INFER-3PL | leave-PST-3PL | (s)he-EP-ACC | dream-TR-PTCP.PRS | friend-CAR-ADVZ | red | sun-GEN | sun.[NOM] | end-LOC.3SG | young | turn-TR-DUR-PST.[3SG.S] | day-VBLZ-DUR- | ||
gr | INFER-3PL | оставить-PST-3PL | он(а)-EP-ACC | сон-TR-PTCP.PRS | друг-CAR-ADVZ | красный | солнце-GEN | солнце.[NOM] | конец-LOC.3SG | молодой | повернуть-TR-DUR-PST.[3SG.S] | день-VBLZ-DUR- | ||
mc | v:tense.mood-v:pn | v-v:tense-v:pn | pers-v:ins-n:case | n-n>v-v>ptcp | n-n>adj-adj>adv | adj | n-n:case | n-n:case | n-n:case.poss | adj | v-v>v-v>v-v:tense-v:pn | n-n>v-v>v-v>ptcp | ||
ps | v | pers | ptcp | adv | adj | n | n | n | adj | v | ptcp | |||
fr | К красному солнцу наконец / обратился молодец: / "Светлое наше солнце! / | |||||||||||||
fe | Finally the young man turned to the red sun: / / “Our bright sun!/ | |||||||||||||
fg | Schließlich zur roten Sonne / drehte sich der junge Mann: /"Unsere helle Sonne! / | |||||||||||||
ltr | к красну солнцу наконец / обратился молодец / свет наш солнышко / | |||||||||||||
nt | [OSV:] the verbal form "koraltɨnsa" has been edited into "koraltɨpsa". |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.094 (010.002) | |||||||||||||||
st | тат каранʼанты [куторнанты] / понты кунды нут некмы, / тоталтукал кəп[т] петпыль ′утыса / мудокт месим онант илкыт контырнанты. / | |||||||||||||||
stl | tat karanʼantɨ [kutornantɨ] / pontɨ kundɨ nut nekmɨ, / totaltukal kəp[t] petpɨlʼ utɨsa / mudokt mesim onant ilkɨt kontɨrnantɨ. / | |||||||||||||||
ts | Tat karanʼnʼantɨ (/kutornantɨ)/ poːntɨ kuntɨ nuːt nekmɨ/, totaltukkal kəp petpɨlʼ utɨsa/ mutokt meːsım onant ılqɨt qontɨrnantɨ/. | |||||||||||||||
tx | čʼeːlɨmɨt | meː! | Tat | karanʼnʼantɨ | (/kutornantɨ) | poːntɨ | kuntɨ | nuːt | nekmɨ, | totaltukkal | kəp | petpɨlʼ | utɨsa | mutokt | ||
mb | čʼeːlɨ-mɨt | meː | tan | kara-nʼ-nʼa-ntɨ | kuto-r-na-ntɨ | poː-n-tɨ | kuntɨ | nuː-t | nekmɨ | tot-altu-kka-l | kə-p | petpɨlʼ | utɨ-sa | mutok-t | ||
mp | čʼeːlɨ-mɨt | meː | tan | korɨ-š-ŋɨ-ntɨ | kutta-r-ŋɨ-ntɨ | poː-n-tɨ | kuntɨ | nom-n | nekmɨ | tottɨ-altɨ-kkɨ-l | kə-m | pötpɨlʼ | üttɨ-sä | muntɨk-t | ||
ge | PTCP.PRS | sun.[NOM]-1PL | we.PL.[GEN] | you.SG.[NOM] | turn-US-CO-2SG.S | go-FRQ-CO-2SG.S | year-GEN-3SG | during | sky-GEN | %% | stand-CAUS-HAB-2SG.O | winter-ACC | warm | spring-COM | all- | |
gr | PTCP.PRS | солнце.[NOM]-1PL | мы.PL.[GEN] | ты.[NOM] | повернуть-US-CO-2SG.S | идти-FRQ-CO-2SG.S | год-GEN-3SG | в.течение | небо-GEN | %% | стоять-CAUS-HAB-2SG.O | зима-ACC | тёплый | весна-COM | всё- | |
mc | n-n:case-n:poss | pers | pers | v-v>v-v:ins-v:pn | v-v>v-v:ins-v:pn | n-n:case-n:poss | pp | n-n:case | %% | v-v>v-v>v-v:pn | n-n:case | adj | n-n:case | quant- | ||
ps | n | pers | pers | v | v | n | pp | n | %% | v | n | adj | n | quant | ||
fr | Ты поворачиваешь (/ходишь) / круглый год по небу, / сводишь зиму с теплой весной, / всех нас ты под собой видишь. / | |||||||||||||||
fe | You turn (/go) / around the sky the whole year, / you make the winter meet the warm spring, / and you see all of us underneath you. / | |||||||||||||||
fg | Du drehst dich (/gehst) / das ganze Jahr am Himmel, / du machst den Winter zum warmen Frühling, / uns alle siehst du unter dir. / | |||||||||||||||
ltr | ты ходишь / круглый год по небу / сводишь зиму с теплою весной / всех нас видишь под собой / | |||||||||||||||
nt |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.095 (010.003) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.096 (010.004) | ||||||||||||||
st | монты əтоп то чатантал? / | контырсал кʼай кунем тəтот / сарыт неляп ильматыль тат? / | ||||||||||||||
stl | montɨ ətop to čatantal? / | kontɨrsal kʼaj kunem tətot / sarɨt nelяp ilʼmatɨlʼ tat? / | ||||||||||||||
ts | Montɨ əːtop toː čʼatantal/? | Qontɨrsal qaj kun ɛːm tətot/ sarɨt nälʼap ilʼmatɨlʼ tat?/ ((…)) | ||||||||||||||
tx | meːsım | onant | ılqɨt | qontɨrnantɨ. | Montɨ | əːtop | toː | čʼatantal? | Qontɨrsal | qaj | kun | ɛːm | tətot | sarɨt | ||
mb | meːsım | onant | ıl-qɨt | qo-ntɨr-na-ntɨ | montɨ | əːto-p | toː | čʼat-anta-l | qo-ntɨr-sa-l | qaj | kun | ɛːm | təto-t | sar-ɨ-t | ||
mp | meːšımɨt | onäntɨ | ɨl-qɨn | qo-ntɨr-ŋɨ-ntɨ | montɨ | əːtɨ-m | toː | čʼattɨ-ɛntɨ-l | qo-ntɨr-sɨ-l | qaj | kun | ɛːmä | təttɨ-k | caːr-ɨ-n | ||
ge | PL.[NOM] | we.PL.ACC | oneself.2SG.[NOM] | under-LOC | see-DRV-CO-2SG.S | apparently | word-ACC | away | throw-FUT-2SG.O | see-DRV-PST-2SG.O | whether | where | INDEF2 | ground-ADVZ | tsar-EP-GEN | |
gr | PL.[NOM] | мы.PL.ACC | сам.2SG.[NOM] | низ-LOC | увидеть-DRV-CO-2SG.S | видать | слово-ACC | прочь | бросить-FUT-2SG.O | увидеть-DRV-PST-2SG.O | что.ли | где | INDEF2 | земля-ADVZ | царь-EP-GEN | |
mc | n:num-n:case | pers | emphpro-n:case | reln-n:case | v-v>v-v:ins-v:pn | ptcl | n-n:case | preverb | v-v:tense-v:pn | v-v>v-v:tense-v:pn | ptcl | interrog | ptcl | n-n>adv | n-n:ins-n:case | |
ps | pers | emphpro | reln | v | ptcl | n | preverb | v | v | ptcl | interrog | ptcl | adv | n | ||
BOR | RUS:cult | |||||||||||||||
fr | Ты наверное отбросишь мой вопрос [откажешь в ответе]? / | Не видало ли ты где-нибудь на земле / молодой царевны? / (…) | ||||||||||||||
fe | You will perhaps throw my question aside [refuse to answer]? / | Have you seen anywhere on earth / the young tsarevna? (…) | ||||||||||||||
fg | Du wirst mein Frage wohl zur Seite werfen [nicht antworten]? / | Sahst du nicht irgendwo auf der Erde / die jungen Zarentochter? (…) | ||||||||||||||
ltr | аль откажешь мне в ответе / | не видно ль где на свете / ты царевны молодой / | ||||||||||||||
nt | [OSV:] after this sentence a part of the original text is omitted. |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.097 (011.001) | ||||||||||||
st | ирет, ирет, онак немы, / золоченыль оттыля! / | мəшиканты корел пит тат, / пюрыль | |||||||||||
stl | iret, iret, onak nemɨ, / zoločenɨlʼ ottɨlя! / | məšikantɨ korel pit tat, / pюrɨlʼ | |||||||||||
ts | Irät, irät, onak neːmɨ/, zoločʼenɨlʼ ɔːttɨlʼa/! | Məšikkantɨ korel pit tat/, pürɨlʼ | |||||||||||
tx | nälʼap | ilʼmatɨlʼ | tat | ((GAP)). | Irät, | irät, | onak | neːmɨ, | zoločʼenɨlʼ | ɔːttɨlʼa! | Məšikkantɨ | korel | |
mb | nälʼa-p | ilʼmatɨlʼ | tan | irä-t | irä-t | onak | neː-mɨ | zoločʼenɨ-lʼ | ɔːttɨ-lʼa | məši-kka-ntɨ | kore-l | ||
mp | nälʼa-m | ilʼmatɨlʼ | tan | irä-tɨ | irä-tɨ | onäk | neː-mɨ | zoločʼenɨ-lʼ | ɔːmtɨ-lʼa | wəšɨ-kkɨ-ntɨ | korɨ-lʼ | ||
ge | daughter-ACC | young | you.SG.[NOM] | moon.[NOM]-3SG | moon.[NOM]-3SG | oneself.1SG.[NOM] | living.being.[NOM]-1SG | gilt-ADJZ | horn-DIM.[NOM] | stand.up-HAB-2SG.S | deep-ADJZ | ||
gr | дочь-ACC | молодой | ты.[NOM] | луна.[NOM]-3SG | луна.[NOM]-3SG | сам.1SG.[NOM] | живое.существо.[NOM]-1SG | позолоченный-ADJZ | рог-DIM.[NOM] | встать-HAB-2SG.S | глубокий-ADJZ | ||
mc | n-n:case | adj | pers | n-n:case-n:poss | n-n:case-n:poss | emphpro | n-n:case-n:poss | adj-n>adj | n-n>n-n:case | v-v>v-v:pn | adj-adj>adj | ||
ps | n | adj | pers | n | n | emphpro | n | adj | n | v | adj | ||
BOR | RUS:cult | ||||||||||||
fr | Месяц, месяц, мой друг, / позолоченный рожок! / | Ты встаёшь глубокой ночью, / | |||||||||||
fe | Moon, moon, my friend, / gilded crescent moon! / | You rise in the dark night, / round | |||||||||||
fg | Mond, Mond, mein Freund, / vergoldetes Hörnchen! / | Du gehst in der dunklen Nacht aus, / | |||||||||||
ltr | месяц месяц мой дружок / позолоченный рожок / | ты видишь во тьме глубокой / | |||||||||||
nt |
ref | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.098 (011.002) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.099 (011.003) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.100 | |||||||||||||||
st | мэнтыль, челыль саиль. / | ай мат серлы кыкыла / кʼишкʼят тянты маннымпотыт. / | нечет чонты кюныль кыкят тоаб / енʼа | |||||||||||||||
stl | mɛntɨlʼ, čelɨlʼ sailʼ. / | aj mat serlɨ kɨkɨla / kʼiškʼяt tяntɨ mannɨmpotɨt. / | nečet čontɨ kюnɨlʼ kɨkяt toap / enʼa pirqɨ | |||||||||||||||
ts | mɛntɨlʼ, čʼeːlɨlʼ sailʼ/. | Aj mat serlɨ kɨkɨla/ qıšqat tantɨ mannɨmpɔːtɨt / ((…)). | Näčʼät čʼontɨ künɨlʼ kɨqat toap/ ɛːnʼa pirqɨ | |||||||||||||||
tx | pit | tat, | pürɨlʼ | mɛntɨlʼ, | čʼeːlɨlʼ | sailʼ. | Aj | mat | serlɨ | kɨkɨla | qıšqat | tantɨ | mannɨmpɔːtɨt | ((GAP)). | Näčʼät | čʼontɨ | künɨlʼ | |
mb | pi-t | tan | pürɨ-lʼ | mɛntɨ-lʼ | čʼeːlɨ-lʼ | sai-lʼ | aj | mat | serlɨ | kɨkɨ-la | qıšqa-t | tantɨ | mannɨ-mpɔː-tɨt | näčʼä-t | čʼontɨ | künɨ-lʼ | ||
mp | pi-n | tan | pürɨ-lʼ | wəntɨ-lʼ | čʼeːlɨ-lʼ | sajɨ-lʼ | aj | man | serlɨ | kɨkɨ-lä | qıšqä-t | täntɨ | mantɨ-mpɨ-tɨt | näčʼčʼä-n | čʼontɨ | küŋɨ-lʼ | ||
ge | night-LOC.ADV | you.SG.[NOM] | circle-ADJZ | face-ADJZ | day-ADJZ | eye-ADJZ | and | I.[GEN] | %%.[NOM] | love-CVB | star-PL.[NOM] | you.SG.ALL | give.a.look-DUR-3PL | there-LOC.ADV | middle.[NOM] | stream- | ||
gr | ночь-LOC.ADV | ты.[NOM] | круг-ADJZ | лицо-ADJZ | день-ADJZ | глаз-ADJZ | и | я.[GEN] | %%.[NOM] | любить-CVB | звезда-PL.[NOM] | ты.ALL | взглянуть-DUR-3PL | туда-LOC.ADV | середина.[NOM] | течение- | ||
mc | n-n>adv | pers | n-n>adj | n-n>adj | n-n>adj | n-n>adj | conj | pers | n-n:case | v-v>cvb | n-n:num-n:case | pers | v-v>v-v:pn | adv-adv:case | reln-n:case | n-n>adj | ||
ps | adv | pers | adj | adj | adj | adj | conj | pers | n | cvb | n | pers | v | adv | reln | adj | ||
fr | круглолицый, светлоокий. / | И, любя твой [обычай?], / звезды на тебя смотрят. / (…) | Там на краю тихой речки / есть высокая | |||||||||||||||
fe | faced and bright eyed. / | And, liking your [custom?], / the stars look at you. / (…) | There at the edge of the quiet river / there is a | |||||||||||||||
fg | mit rundem Gesicht und großen Augen. / | Und, dich liebend [Brauch?], / schauen dich die Sterne an. / (…) | Dort am Ufer des ruhigen Flusses / ist ein | |||||||||||||||
ltr | круглолицый, светлолицый / | и обычай твой любя / звезды смотрят на тебя / | через быстрая речка там за речкой | |||||||||||||||
nt | [OSV:] after this sentence a part of the original text is omitted. | [OSV:] here "čʼontɨ" is used in the meaning |
ref | (012.001) | SAG_1965_TaleOfDeadPrincess_transl.101 (012.002) | ||||||||||||
st | пирkы тоанʼ / нымты коры мю. / | питы маты тəты. / | ||||||||||||
stl | toanʼ / nɨmtɨ korɨ mю. / | pitɨ matɨ tətɨ. / | ||||||||||||
ts | toanʼ,/ nɨmtɨ korɨ mü/. | Pitɨ matɨ tətɨ / ((…)) | ||||||||||||
tx | kɨqat | toap | ɛːnʼa | pirqɨ | toanʼ, | nɨmtɨ | korɨ | mü. | Pitɨ | matɨ | tətɨ | ((GAP)). | ||
mb | kɨ-qat | toap | ɛː-nʼa | pirqɨ | toanʼ | nɨmtɨ | korɨ | mü | pi-tɨ | matɨ | tətɨ | |||
mp | kɨ-qɨn | toːp | ɛː-ŋɨ | pirqɨ | toanʼ | nɨmtɨ | korɨ | mü | pi-tɨ | matɨ | təttɨ | |||
ge | ADJZ | river-LOC | edge.[3SG.S] | be-CO.[3SG.S] | high | %%.[NOM] | there | deep | hole.[NOM] | night.[NOM]-3SG | cliff.[3SG.S] | ground.[NOM] | ||
gr | ADJZ | река-LOC | край.[3SG.S] | быть-CO.[3SG.S] | высокий | %%.[NOM] | там | глубокий | дыра.[NOM] | ночь.[NOM]-3SG | обрыв.[3SG.S] | земля.[NOM] | ||
mc | n-n:case | n-v:pn | v-v:ins-v:pn | adj | n-n:case | adv | adj | n-n:case | n-n:case-n:poss | n-v:pn | n-n:case | |||
ps | n | n | v | adj | n | adv | adj | n | n | n | n | |||
fr | [гора?], / там глубокая нора. / | Ночь, обрыв, земля. / (…) | ||||||||||||
fe | tall [mountain?], / there is a deep den. / | The night, the precipice, the ground. / (…) | ||||||||||||
fg | hoher [Berg?], / dort ist eine tiefe Höhle. / | Die Nacht, die Steilwand, die Erde. / (…) | ||||||||||||
ltr | тихоспущеной / есть высокая гора / в ней глубокая нора / | |||||||||||||
nt | of "čʼontɨka" - "slowly". | [OSV:] the text is not finished. |